22/12/2024 12:55Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 19/09/2024 16:51
Nguyên tác
冠珮回朝迓曉涼，
朱明宇宙屆端陽。
天行赤陸炎曦酷，
律轉蕤賓晝漏長。
客館莫須懸艾戶，
村醪聊用代蒲觴。
旅遊多負佳辰候，
更值樞曹羽檄忙。
Phiên âm
Quan bội hồi triều nhạ hiểu lương,
Chu minh vũ trụ giới Đoan dương.
Thiên hành xích lục viêm hi khốc,
Luật chuyển nhuy tân[1] trú lậu trường.
Khách quán mạc tu huyền ngải hộ,
Thôn giao liêu dụng đại bồ thương[2].
Lữ du đa phụ giai thì hậu,
Cánh trị xu tào vũ hịch mang.Dịch nghĩa
Đội mũ, mang ngọc bội trở về triều gặp đúng buổi sáng mát mẻ,
Vũ trụ lúc lập hạ lại vào đúng ngày Đoan dương.
Trời vận hành vào tiết mùa hè, nắng nóng thiêu đốt,
Ống luật chuyển động đến ống nhuy tân, ngày bắt đầu dài.
Nơi quán khách không cần phải treo lá ngải ở cửa,
Rượu đục trong thôn hãy tạm dùng để thay cho rượu cỏ bồ.
Cuộc đi xa của lữ khách phần nhiều phụ mất những khi tiết đẹp,
Huống nữa lại gặp lúc trong triều việc thư từ trong quân bận rộn.
Phạm Văn Ánh dịch nghĩa.
Đoan dương cũng như đoan ngọ, tức ngày mồng 5 tháng năm âm lịch.
[1] Là ống luật thứ 7 trong 12 ống luật, dụng cụ xem sự biến đổi của thời tiết thời xưa, tướng ứng với vị trí Ngọ, tháng năm âm lịch.
[2] Tục xưa vào tiết đoan dương người ta treo cỏ ngải lên cửa, uống rượu xương bồ, cho rằng làm như vậy sẽ tránh được những điều không may mắn.