01/10/2024 14:10Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 28/09/2024 21:33
Nguyên tác
壯懷痛飲黃龍府，
勝氣遙傳岳字旗。
刻背此身思報國，
奉牌當日泣班師。
弄成疑案莫須有，
翻使中興不可期。
南宋江山何處是，
故鄉依舊儼靈祠。
Phiên âm
Tráng hoài thống ẩm Hoàng Long[1] phủ,
Thắng khí dao truyền “Nhạc” tự kỳ.
Khắc bội thử thân tư báo quốc,
Phụng bài[2] đương nhật khấp ban sư.
Lộng thành nghi án “mạc tu hữu[3]”,
Phiên sử trung hưng bất khả kỳ.
Nam Tống giang san hà xứ thị,
Cố hương y cựu nghiễm linh từ.Dịch nghĩa
Chí hùng tráng, thề uống say mềm ở phủ Hoàng Long,
Lá cờ chữ “Nhạc” thừa thắng truyền đi khắp nơi.
Thân này ghi khắc ơn vua, hết lòng báo đền nợ nước,
Ngày ấy phụng mệnh nhận thẻ bài, phải khóc rút quân về.
Lộng hành làm thành nghi án “chẳng cần có”,
Lại khiến cho sự trùng hưng không còn trông mong gì.
Giang sơn nhà Nam Tống nay ở đâu?
Chỉ nơi cố hương ngôi đền thiêng vẫn trang nghiêm như xưa.
[1] Kinh đô nước Kim xưa, nay thuộc tỉnh Cát Lâm. Lúc Nhạc Phi tấn công quân Kim có thề với ba quân “Đánh thẳng tới Hoàng Long, uống rượu say mềm để mừng chiến thắng”.
[2] Tức theo kim bài của nhà vua. Khi Nhạc Phi đang tiến mạnh thắng lớn, quân Kim thua to thì tên Hán gian Tần Cối chủ trương ký hoà ước với nhà Kim. Để thực hiện âm mưu đó, một ngày không biết bao nhiêu lần Tần Cối giả lệnh vua Tống đem kim bài đến đòi Nhạc Phi phải rút quân về triều đình. Cuối cùng Nhạc Phi phải tuân lệnh.
[3] Chẳng cần có. Khi Tần Cối khép Nhạc Phi vào tội tử hình, Hàn Thế Trung hỏi: “Có tội gì?” Cối trả lời: “Mạc tu hữu” (Chẳng cần có tội gì). Về sau người ta gọi đó là “tam tự ngục” (tội ba chữ).