05/10/2024 15:11Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/05/2024 22:27
Nguyên tác
昨到龍山君未歸，
藏鍾留遺數篇詩。
龍山今又匆忙過，
錦里君當暇豫時。
桑梓望從天末迥，
樹雲情對佛前知。
晨風分送檀煙煖，
百八鯨音挽客遲。
Phiên âm
Tạc đáo Long Sơn quân vị quy,
Tàng chung lưu dị sổ thiên thi.
Long Sơn kim hựu thông mang quá,
Cẩm Lý[1] quân đương hạ dự thì.
Tang tử[2] vọng tòng thiên mạt quýnh,
Thụ vân[3] tình đối Phật tiền tri.
Thần phong phân tống đàn yên noãn,
Bách bát kình âm[4] vãn khách trì.Dịch nghĩa
Hôm trước đến Long Sơn, ông chưa về,
Có lưu tặng vài bài thơ ở nơi để chuông.
Nay tôi lại ghé vội vàng qua Long Sơn,
Ông còn đương nhàn rỗi vui vẻ ở Cẩm Lý.
Chốn tang tử từ cuối chân trời xa,
Tình vân thụ có Phật trước mặt xét.
Gió sớm đưa khói hương đàn ấm áp tới,
Chầy kình một trăm tám tiếng, giữ khách chậm ra đi.
Nguyên chú: Lúc đó tôi cùng Nhã Hiên tới kinh trước, còn ông Nguyễn thì ở lại quê nhà mở tiệc.
Long Sơn, Quỳnh Lưu đều thuộc tỉnh Nghệ An ngày nay.
[1] Tên một vùng ở Thành Đô thời Tam Quốc. Trong bài này tác giả mượn ý để chỉ thành Thăng Long.
[2] Cây dâu và cây thị. Thơ Tiểu biền thiên Tiểu nhã, Kinh thi có câu: “Duy tang dữ tử, tất cung kính chỉ” (Duy có cây tang và cây tử, tất là phải cung kính với các cây ấy). Ý thơ nói hai loài cây đó là của cha mẹ để lại, con phải cung kính giữ gìn. Sau người ta dùng hai chữ ấy để nói về quê hương.
[3] Trong bài Xuân nhật ức Lý Bạch của Đỗ Phủ có câu: “Vị bắc xuân thiên thụ, Giang đông nhật mộ vân” (Người thì trong cây mùa xuân ở phía bắc sông Vị, người thì trong mây buổi chiều ở phía đông sông Trường Giang). Do đó người ta dùng hai chữ “vân thụ” để nói tình bè bạn ở xa nhớ nhau.
[4] Chày kình một trăm tám tiếng: chiếc dùi đánh chuông của nhà chùa thường làm hình con cá kình nên gọi là “chày kình”. Tục nhà chùa cứ mỗi buổi sáng, buổi tối lại đánh chuông ba hồi, mỗi hồi 36 tiếng, thành 108 tiếng, tức là 108 điều phiền não ở đời, nhà chùa đánh chuông để giải phiền não.