22/12/2024 13:00Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 16/04/2007 15:34
Nguyên tác
前崗日落馬虺隤，
行盡梅關不見梅。
夾道千松撐漢立，
緣雲一路擘山開。
長安日近聊舒目，
故國天遙重感懷。
唐相一從通此道，
不知今幾百年來。
Phiên âm
Tiền cương nhật lạc mã hôi đồi,
Hành tận Mai quan[1] bất kiến mai.
Giáp đạo thiên tùng xanh Hán[2] lập,
Duyên vân nhất lộ phách sơn khai.
Trường An[3] nhật cận liêu thư mục,
Cố quốc thiên dao trọng cảm hoài.
Đường tướng[4] nhất tòng thông thử đạo,
Bất tri kim kỷ bách niên lai.Dịch nghĩa
Ở dốc núi phía trước mặt trời đã lặn, ngựa đã nhọc,
Đi đến (cửa ải) Mai quan mà chẳng thấy có mai.
Sát đường nghìn cây tùng (vươn lên) chống giải ngân hà,
Gần cõi mây một con đường xẻ núi mà đi.
Mặt trời đã xuống (kinh đô) Trường An, khiến tầm mắt tạm được thư thái,
Xa bầu trời cố quốc lòng nặng cảm hoài.
Khi tướng nhà Đường mở con đường này,
Đến nay chẳng biết đã mấy trăm năm rồi.Bản dịch của Nguyễn Văn Dũng Vicar
Trước đồi ngựa mỏi nắng dần phai
Đi suốt Mai Quan chẳng thấy mai
Bên lộ ngàn tùng Ngân Hán dựng
Cạnh mây một lối núi phân hai
Tràng An ngày cạn nhàn tầm mắt
Cố quốc trời xa nặng cảm hoài
Từ độ tướng Đường thông cửa ải
Mấy trăm năm nhỉ hỏi cùng ai?
[1] Chỉ Mai Quan cổ đạo, được mở dưới thời nhà Đường, tại Đại Dữu lĩnh, một trong năm dãy núi thuộc Ngũ lĩnh, đường này thông giữa Hồ Nam, Giang Tây ở phía bắc và Quảng Đông, Quảng Tây ở phương nam.
[2] Sông ngân hán hay ngân hà (mệnh danh một chòm sao).
[3] Kinh đô cũ của nhà Tây Hán (Trung Quốc) nay thuộc tỉnh Thiểm Tây. Về sau danh từ Trường An dùng để gọi kinh đô nhà vua.
[4] Tức tướng nhà Đường Trương Cửu Linh, mở đường này trên đèo Đại Đô gọi là Mai Lĩnh (núi mai) vì có trồng nhiều mai (xem câu 2: mai quan, cửa ai có trồng mai). Đến đời Tống, Thái Đĩnh cho trồng tùng hai bên vệ đường đèo nên tác giả không thấy mai.