18/09/2024 02:01Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 24/05/2024 16:50
Nguyên tác
二十年前莫逆交，
世途更歷幾風濤。
塵纓似我輸先著，
花塢非君負故巢。
作客還羞三士重，
同盟且讓一人高。
玉關生入規閒早，
未必園林肯解嘲。
Phiên âm
Nhị thập niên tiền mạc nghịch giao,
Thế đồ canh lịch kỷ phong đào.
Trần anh tự ngã thâu tiên trước[1],
Hoa ổ phi quân phụ cố sào[2].
Tác khách hoàn tu tam sĩ trọng[3],
Đồng minh thả nhượng nhất nhân cao[4].
Ngọc quan[5] sinh nhập quy nhàn tảo,
Vị tất viên lâm khẳng giải trào[6].Dịch nghĩa
Kết bạn từ hai mươi năm, chẳng hề sai trái,
Đường đời từng trải bao sóng gió.
Dải mũ bụi có lẽ ta thua kém ông,
Vườn hoa chẳng phải ông đã phụ với tổ cũ.
Làm khách vẫn thẹn không nặng bằng ba kẻ sĩ,
Bạn bè, hãy nhường giá cao cho một người bạn.
Sống về ải Ngọc sớm tìm nhàn hạ,
Trong cảnh điền viên chưa chắc đã để giải thích lời chế nhạo.
Nguyên dẫn: Cờ sứ đang dùng dằng thì cảnh khói sóng lại tăng thêm nỗi buồn cho kẻ đi xa. Thuyền tiên lênh đênh. Cây mùa xuân với mây buổi chiều những an ủi niềm tưởng nhớ cố nhân. Dựa lan can cảm khái, vội viết mấy lời.
Đoàn hàn lâm tức Đoàn Nguyễn Tuấn, người cùng đi trong sứ bộ với Phan Huy Ích sang Thanh năm 1790.
[1] Ý câu thơ nói trong cõi trần tục này thì ta còn kém ông một bước.
[2] Họ Đoàn hồi ở quê hương, có làm cái chòi ở trong vườn hoa nhà mình, gọi là Phong Nguyệt sào (tổ gió trăng), ngâm vịnh ở trong đó, tự hiệu là Sào Ông.
[3] Vua nước Triệu đi triều cống nước Tần, chọn bọn Quý Lương đi theo và nói: “Ta có ba kẻ sĩ đủ làm cho nước Triệu có sức nặng”.
[4] Nguyên chú: Ta có ba người bạn, chỉ có Nguyễn Chi Phong là người phóng khoáng nhất.
[5] Tức ải Nam Quan.
[6] Dương Hùng nhà Hán viết kinh Thái huyền, người thời bấy giờ cười ông, ông viết bài Giải trào (Giải thích lời chế giễu). Ý câu thơ nói trở về sống với cảnh điền viên cũng chẳng cần giải thích gì nữa mặc dầu có tiếng cười của người đời.