30/09/2024 06:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 16/05/2024 22:22
Nguyên tác
錦耀鄉程此度三，
焜華瑞色遍鴻藍。
德基新拓垣墉美，
功載將施雨露覃。
州里慣看新進士，
家庭續出好兒男。
康常受祉徵椿蔭，
壽曜昭回斗以南。
Phiên âm
Cẩm diệu hương trình thử độ tam[1],
Hỗn hoa thuỵ sắc biến Hồng Lam.
Đức cơ tân thác viên dung mĩ[2],
Công tái tương thi vũ lộ đàm[3].
Châu lý quán khan tân tiến sĩ,
Gia đình tục xuất hảo nhi nam.
Khang thường thụ chỉ trưng xuân[4] ấm,
Thọ diệu chiêu hồi Đẩu dĩ nam[5].Dịch nghĩa
Áo gấm về làng đây là lần thứ ba,
Vẻ huy hoàng toả khắp núi Hồng sông Lam.
Trên nền đức, tường vách đẹp mới dựng,
Có công lớn, mưa móc tưới nhuần.
Châu quận quen nhìn các tiến sĩ mới,
Gia đình nối tiếp sinh những chàng trai giỏi.
Được an khang chứng tỏ phúc ấm xuân đường,
Sao thọ chiếu rực rỡ từ phía nam sao Bắc Đẩu.
Nguyên dẫn: Mùa xuân năm Canh Tý (1780), em thứ ba là Nhã Hiên đỗ tiến sĩ vinh quy. Phụ thân tôi từ doanh Động Hải [Đồng Hới] đem voi, lính về quê hoan tiếp. Tôi ở kinh, dâng tờ khải xin về thăm cha mẹ. Hành trình cả thảy hai lượt, bốn mươi ngày, có tập thơ Cẩm trình kỷ hứng, nay lược ghi vào đây.
[1] Trong câu thơ tác giả muốn nhắc việc trước đây phụ thân đỗ tiến sĩ, đến tác giả và nay là em trai, như vậy là ba lần tiến sĩ về làng.
[2] Nguyên chú: “Lúc đó thân phụ tôi uỷ thác cho quân lính chở gỗ từ Động Hải về quê, dựng các toà tẩm thất, nghi môn, sinh từ, công việc vừa mới hoàn thành”.
[3] Nguyên chú: “Phụ thân tôi giữ đồn Động Hải. Năm Đinh Dậu (1777), người có công dẹp yên giặc núi, được thưởng thẻ bài bằng bạc lớn. Chính phủ định thăng chức hai bậc, hiện nay còn đợi lệnh”.
[4] Nhà xuân, từ dùng chỉ người cha.
[5] Trong câu thơ này, tác giả muốn nhắc việc cha được làm quan to tại triều.