08/09/2024 09:02Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 11/06/2024 00:34
Nguyên tác
許都遺跡邈無聞，
窺鼎當初挾故君。
禪代暗貽曹世子，
墓銜虛托漢將軍。
姦雄鬼術污青簡，
盧井秋容照碧雲。
銅雀舊遊堙沒盡，
荒原誰復訪疑墳。
Phiên âm
Hứa Đô di tích mạc vô văn,
Khuy đỉnh[1] đương sơ hiệp cố quân[2].
Thiện đại ám di Tào thế tử[3],
Mộ hàm hư thác Hán tướng quân[4].
Gian hùng quỷ thuật ô thanh giản,
Lư tỉnh[5] thu dung chiếu bích vân.
Đồng Tước[6] cựu du nhân một tận,
Hoang nguyên thuỳ phục phỏng nghi phần[7].Dịch nghĩa
Di tích Hứa Đô mờ mịt không còn nghe nói,
Đương thời dựa vào vua cũ để dòm ngó vạc báu.
Thay thế ngôi vua ngầm truyền lại cho thế tử họ Tào,
Chức đề ở phần mộ vờ mượn tiếng tướng quân nhà Hán.
Thuật ma quỷ của kẻ gian hùng làm ô uế sử xanh,
Dáng mùa thu ở lại lư tỉnh chiếu lên mây biếc.
Đồng Tước chỗ dạo chơi cũ đã mai một,
Nào ai hỏi nghi phần trên cao nguyên hoang vắng.
Nguyên chú: “Hứa Châu tức Hứa Đô đời Đông Hán”.
Tào Man tức Tào Tháo, người thời Đông Hán.
[1] Chỉ ngôi vua.
[2] Chỉ vua Hiến Đế nhà Hán. Tào Tháo dựa vào hư danh của thiên tử để ra mệnh lệnh cho các chư hầu.
[3] Tức Tào Phi, con của Tào Tháo. Sau khi Tào Tháo chết, Tào Phi lên thay và đoạt ngôi nhà Hán rồi xưng đế, tức Nguỵ Văn Đế.
[4] Theo sử cũ, Tào Tháo vẫn tự xưng mình là tướng nhà Hán, hàm chức và phần mộ của Tào Tháo vẫn đề là “Hán tướng quân” (tướng quân nhà Hán).
[5] Theo cổ chế về phép tỉnh điền thì chia ruộng đất theo hình chữ “tỉnh”, cứ tám gia đình là một tỉnh, những nhà cửa ở trong khu vực ấy gọi là lư tỉnh. Câu này thừa tiếp ý của câu trên nói Tào Tháo là gian hùng làm ô uế sử xanh, nhưng sau khi Tào Tháo chết, đất Hứa Châu vẫn đẹp.
[6] Tên toà lâu đài do Tào Tháo xây dựng ở phía tây nam huyện Lâm Chương, tỉnh Hà Nam.
[7] Tào Tháo cho đắp 72 ngôi mả trên cao nguyên để cho đời sau khó phát hiện được nấm mộ nào chôn hài cốt của mình. Vì thế gọi là “nghi phần” (mộ ngờ).