20/09/2024 09:53Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/09/2024 16:28
Nguyên tác
眷戀留秋到北堂，
肯教白帝驟登塘。
星稀月朗艨艟恨，
山紫潭清錦繡章。
鶴影橫空醒赤壁，
蛩聲半夜動歐陽。
徘徊不盡懷秋思，
直欲金秋達四方。
Phiên âm
Quyến luyến lưu thu đáo bắc đường,
Khẳng giao Bạch Đế[1] sậu đăng đường.
Tinh hy nguyệt lãng mông đồng hận[2],
Sơn tử đàm thanh cẩm tú chương.
Hạc ảnh hoành không tinh Xích Bích[3],
Cùng thanh bán dạ động Âu Dương[4].
Bồi hồi bất tận hoài thu tứ,
Trực dục kim thu đạt tứ phương.Dịch nghĩa
Quyến luyến giữ thu, tới nhà phía bắc,
Chẳng chịu để cho thần Bạch Đế vội lên đường.
Trăng tỏ sao thưa, chiến thuyền ôm hận,
Đầm trong núi tía, gấm vóc nên thơ.
Bóng hạc ngang trời, tỉnh mộng Xích Bích,
Tiếng dế nửa đêm, chạnh lòng Âu Dương.
Tình nhớ thu bồi hồi khôn xiết,
Chỉ muốn thu vàng toả khắp bốn phương.Bản dịch của Phạm Trọng Chánh
Quyến luyến mời thu đến bắc đường,
Chẳng cho thần Bạch Đế lên đường.
Sao thưa trăng tỏ lòng ôm hận,
Núi tía đầm trong thơ gấm vương.
Bóng hạc bay tan mơ Xích Bích,
Đàn dế nửa khuya chạnh Âu Dương.
Tình nhớ thu lòng khôn xiếc nỗi,
Chỉ muốn thu vàng toả bốn phương.
[1] Vị thần làm chủ mùa thu.
[2] Tào Tháo thời Tam quốc khi đem chiến thuyền đóng trên sông Trường Giang, trong đêm trăng tỏ sao thưa, Tháo cắp ngang ngọn giáo hát lên những câu khảng khái uất hận.
[3] Bài Hậu Xích Bích phú của Tô Đông Pha có câu: “Thích hữu cô hạc, hoành giang đông lai” (Chợt có chim hạc lẻ, bay ngang sông từ phía đông lại).
[4] Bài Thu thanh phú của Âu Dương Tu có câu: “Thuỳ đầu nhi thuỵ, đãn văn tứ bích trùng thanh tức tức” (Ngả đầu mà ngủ, chỉ nghe tiếng sâu nỉ non kêu ở bốn chung quanh tường).