20/09/2024 15:41Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 19/09/2024 09:01
Nguyên tác
母氏愛諸兒，
慇懃鬻閔斯。
人情固有恒，
觀物感伏雌。
卵拈既出塢，
掩覆雙翼垂。
轉卵使常溫，
臥待凝動時。
雌雛脫卵殼，
起低聲與隨。
引雛向園圃，
衛翼無少離。
奮怒捍爬攫，
豈畏諸梟鴟。
身邊十三雛，
棲宿俱護持。
雛口能吃粒，
不忍聽啼饑。
雙唃覓草食，
啄碎如含貽。
吐粒呼雛來，
飼哺均所施。
群雛毛羽足，
阿母筋力疲。
造化賦於物，
通得一路慈。
Phiên âm
Mẫu thị ái chư nhi,
Ân cần chúc mẫn tư.
Nhân tình cố hữu hằng,
Quan vật cảm phục thư.
Noãn niêm ký xuất ổ,
Yểm phúc song dực thuỳ.
Chuyển noãn sử thường ôn,
Ngoạ đãi ngưng động thì.
Thư sồ thoát noãn xác,
Khởi đê thanh dữ tuỳ.
Dẫn sồ hướng viên phố,
Vệ dực vô thiểu ly.
Phấn nộ hãn ba quắc,
Khởi uý chư kiêu si.
Thân biên thập tam sồ,
Thê túc câu hộ trì.
Sồ khẩu năng ngật lạp,
Bất nhẫn thính đề cơ.
Song giác mịch thảo thực,
Trác toái như hàm di.
Thổ lạp hô sồ lai,
Tự bộ quân sở thi.
Quần sồ mao vũ túc,
A mẫu cân lực bì.
Tạo hoá phú ư vật,
Thông đắc nhất lộ từ.Dịch nghĩa
Gà mẹ yêu các con,
Ân cần chăm chút các con nhỏ.
Tình cảm con người vốn có những điều bất biến,
Xem loài vật mà cảm phục gà mái.
Đẻ trứng vào trong ổ,
Hai cánh rủ xuống để che phủ.
Đảo trứng để khiến chúng thường được ủ ấm,
Là khi bất động nằm đợi chờ.
Gà con chui ra khỏi vỏ trứng,
Dậy kêu nho nhỏ rồi theo mẹ.
Mẹ gà dẫn các con ra ngoài vườn,
Bảo vệ không dời xa dù chỉ một tí chút.
Nổi giận vồ đuổi để che chở con,
Há có sợ chi loài cú diều.
Mười ba chú gà con bên mình,
Khi ăn ở đều được bảo vệ.
Gà con miệng đã biết ăn gạo,
Không nỡ để cho con kêu đói.
Hai chiếc mỏ tìm cỏ ăn,
Mổ vỡ vỏ hạt như ngậm để cho.
Nhả hạt gạo ra rồi gọi gà con đến,
Mớm đều cho các con.
Đàn gà con đã đủ lông đủ cánh,
Thì gà mẹ gân cốt đã mỏi.
Tạo hoá ban cho loài vật,
Chung một con đường ấy là đức hiền từ.
Phạm Văn Ánh dịch nghĩa.