21/12/2024 20:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 19/09/2024 08:51
Nguyên tác
書燈徹罷廿三年，
客館新披古簡編。
經蘊宛如平素得，
學規公與世人傳。
苦探詰屈聱牙語，
懶做風雲月露篇。
欲向璧池兼教職，
菁莪樂育興飄然。
Phiên âm
Thư đăng triệt bãi trấp tam niên,
Khách quán tân phi cổ giản biên.
Kinh uẩn uyển như bình tố đắc,
Học quy công dữ thế nhân truyền.
Khổ tham cật khuất ngao nha ngữ[1],
Lãn tố phong vân nguyệt lộ thiên.
Dục hướng Bích trì[2] kiêm giáo chức,
“Tinh nga[3]” lạc dục hứng phiêu nhiên.Dịch nghĩa
Đã bỏ sách đền hai ba chục năm nay,
Nơi quán khách mới mở bản sách cổ.
Kinh điển sâu xa thâm thuý trước đây đã từng đắc ngộ,
Trở thành khuôn mẫu chung cho người đời truyền nhau.
Khốn khổ dò đọc những lời trúc trắc khó hiểu,
Cho nên lười làm những bài thơ về gió mây trăng móc.
Muốn hướng đến nhà Thái học kiêm chức về dạy học,
Bài “Tinh nga” nói về niềm vui vì được nuôi dưỡng, cảm hứng
Phạm Văn Ánh dịch nghĩa.
Kinh Thượng thư tức sách Thượng thư, một cuốn sử về thời thượng cổ Trung Quốc, sau được nhà Nho coi là kinh điển, trở thành một trong năm bộ kinh điển trọng yếu của Nho gia.
[1] Thượng thư vốn là sách cổ, lại có nhiều từ mang tính phương ngữ nên chữ nghĩa nhiều chỗ trúc trắc khó hiểu.
[2] Nhà Thái học. Bích trì vốn là chiếc ao hình mặt trăng ở phía trước các nhà học thời cổ, sau dùng chỉ nhà Thái học.
[3] Tức Tinh tinh giả nga, tên một bài trong phần Tiểu nhã, Kinh thi, nói về niềm vui có được nhân tài để giáo dục họ.