08/09/2024 08:36Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/06/2024 22:57
Nguyên tác
嵯峨古碣掛晴曛，
魏國芳踪應五雲。
社稷垂紳推德智，
家鄉建節表勳勤。
錦衣不少枌榆興，
畫閣惟餘琬琰文。
歷歷前修長企想，
斯堂如把昔清芬。
Phiên âm
Tha nga cổ kiệt quải tình huân,
Nguỵ quốc phương tung ứng ngũ vân[1].
Xã tắc thuỳ thân suy đức trí,
Gia hương kiến tiết biểu huân cần.
Cẩm y bất thiểu phần du hứng[2],
Hoạ các duy dư[3] uyển diễm văn.
Lịch lịch tiền tu trường xí tưởng,
Tư đường như bả tích thanh phân.Dịch nghĩa
Bia xưa vòi vọi treo trong nắng chiều,
Dấu thơm Nguỵ quốc ứng với mây ngũ sắc.
Rủ đai áo chầu ở xã tắc nêu cao đức trí,
Dựng cờ tiết ở quê nhà biểu dương công lao.
Áo gấm không thiếu cảm hứng phần du,
Gác vẽ còn lại bài văn châu ngọc.
Sự nghiệp của tiên hiền sáng tỏ, tưởng nhớ xiết bao,
Ngôi nhà này còn chất chứa mùi thơm mát trước kia.
Nguyên chú: “Di chỉ Trú cẩm đường ở phủ thành Chương Đức, tức Tương Châu xưa, có cột bia to ghi công của Hàn Nguỵ công”.
Hàn Nguỵ công tức Hàn Kỳ, đỗ tiến sĩ lúc còn trẻ tuổi, là danh thần của nhà Bắc Tống, có công với Phạm Trọng Yêm dẹp giặc Tây Hạ. Sau, Hàn Kỳ làm tể tướng, được phong Nguỵ quốc công. Hàn Kỳ có xây biệt thự ở quê, đặt tên là Trú Cẩm đường.
[1] Mây ngũ sắc. Thời vua Tống Nhân Tông, quan Thái sử tâu dưới mặt trời xuất hiện đám mây ngũ sắc. Người đương thời cho đó là điềm tốt lành, ứng với việc Hàn Kỳ làm nên công nghiệp lớn.
[2] Ý câu thơ nói khi đi kinh lý ở quê nhà, Hàn Kỳ tỏ ra có công lao. Áo gấm chỉ sự giàu sang. Phần du là tên hai thứ cây, đồng thời là tên quê của Hán Cao Tổ. Sau người ta dùng hai chữ này để chỉ quê hương.
[3] Nguyên chú: “Âu Dương công (Âu Dương Tu) có làm bài ký Trú Cẩm đường. Bài văn đó nay còn ghi ở trên bình phong của lầu gác”. Văn châu ngọc: văn hay. Ý chỉ bài văn Trú cẩm đường của Âu Dương Tu viết ca ngợi công nghiệp của Hàn Kỳ.