22/12/2024 13:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trần
Đăng bởi Vanachi vào 04/07/2008 09:42
Nguyên tác
生世那堪賤丈夫，
離襟忍帶淚痕枯。
日沉建嶺冥投館，
雪霽長州曙戒途。
天地未容斯道捨，
江山肯外此身孤。
明時倘效毫分補，
萬里寧辭我僕痡。
Phiên âm
Sinh thế na kham tiện trượng phu,
Ly khâm nhẫn đới lệ ngân khô.
Nhật trầm Kiến Lĩnh[1] minh đầu quán,
Tuyết tễ Trường Châu[2] thự giới đồ.
Thiên địa vị dung tư đạo xả,
Giang sơn khẳng ngoại thử thân cô.
Minh thời thảng hiệu hào phân bổ,
Vạn lý ninh từ ngã bộc phu.Dịch nghĩa
Sống trên đời chịu sao được tiếng trượng phu hèn,
Vạt áo chia ly đành mang theo ngấn lệ khô.
Mặt trời lặn trên Kiến Lĩnh, nhá nhem tìm quán trọ,
Tuyết ráo đất Trường Châu, tảng sáng đậy dò đường.
Trời đất chưa nở để đạo này bị xoá bỏ,
Non sông cũng chưa bỏ ra rìa tấm thân cô đơn này.
Ví chăng có gắng gỏi báo đáp được mảy may nào cho đời thịnh,
Đường đi vạn dặm, dù thầy tớ mệt nhoài, đâu dám từ nan.Bản dịch của Đào Phương Bình
Tiếng trượng phu hèn, đâu có chịu,
Ra đi, vạt áo lệ khô còn.
Bóng chìm Kiến Lĩnh, đêm tìm trọ,
Tuyết ráo Trường Châu, sáng lại bon.
Trời đất lẽ đâu mang đạo bỏ,
Giang sơn nào nỡ để thân đơn.
Mảy may mong báo đời minh thánh,
Muôn dặm gian lao bước dám chồn.
[1] Theo Lê Tư trong Nghiên cứu lịch sử, địa danh Kiến Lĩnh có lẽ do nghe và chép lầm. Hiện nay, vùng Ninh Bình chỉ có núi Cắm Gươm, tức Kiếm Lĩnh 劍嶺, với sự tích liên quan đến Đinh Tiên Hoàng thời trẻ. Quả núi nằm cạnh tuyến đường cổ nối liền Trường Yên và Thăng Long.
[2] Một trong 12 châu của An Nam đô hộ phủ - tên gọi Việt Nam thời Bắc thuộc lần thứ 3 từ 679-866.