01/10/2024 11:10Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Để Tầm Châu phủ
抵潯洲府

Tác giả: Phan Huy Thực - 潘輝湜

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/09/2024 23:08

 

Nguyên tác

迢遞薰風送客舟,
平明旌節到潯州。
深深白石開雲洞,
渺渺蒼波失錄洲。
山桂尚傳南尉獻,
江樓莫認樂天遊。
新詩讀罷閒舒眺,
獨秀晴嵐拂署流。

Phiên âm

Thiều đệ huân phong tống khách chu,
Bình minh tinh tiết đáo Tầm Châu.
Thâm thâm bạch thạch khai vân động,
Diểu diểu thương ba thất lục châu.
Sơn quế thượng truyền Nam uý[1] hiến,
Giang lâu mạc nhận Lạc Thiên[2] du.
Tân thi độc bãi nhàn thư diểu,
Độc Tú tình lam phất thự lưu.

Dịch nghĩa

Làn gió mát từ xa thổi, đưa thuyền khách đi,
Vào lúc hừng đông, cờ tiết của sứ giả đến đất Tầm Châu.
Thăm thẳm đá trắng, mở ra cửa động mây,
Mênh mang sóng biếc, nhấn chìm bãi xanh.
Vẫn còn lời truyền rằng: quế trên núi là do Nam uý dâng hiến,
Chẳng nhận ra nổi, lầu bên sông là nơi Lạc Thiên đến chơi.
Đọc xong bài thơ mới làm, thư thái nhìn ra xa,
Ngọn Độc Tú khói mù tan quét trên dòng sông tràn đầy nắng sớm.

Bản dịch của Trần Thị Băng Thanh

Thuyền khách xuôi êm nhờ gió nam,
Bình minh cờ sứ đến châu Tầm.
Thẳm sâu đá trắng động mây mở,
Mờ mịt dòng xanh bãi biếc chìm.
Sơn quế còn truyền Nam Uý hiến,
Lầu sông mất dấu Lạc Thiên thăm.
Đọc xong thơ mới nhìn xa tắp,
Độc Tú non phơi tan chướng lam.
Nguyên dẫn: “Phủ thành tại giang tả ngạn, hữu trấn đài cập phủ huyện đường đồng trú. Phủ tây hữu sơn viết Tây Sơn, hữu Bạch Thạch động; đông bắc sổ thập lý sơn danh Kinh Sơn, đa sản thổ quế. Tương truyền tích Việt Vũ thám thủ dĩ hiến Hán Văn Đế. Hựu phủ tiền sổ thập lý thạch sơn tủng tiễu hiệu Độc Tú phong, yên cảnh phả giác thanh nhã. Tòng lai sứ trình hoặc dĩ thử địa vi Cửu Giang chi Tầm Dương, vị Bạch Lạc Thiên trích cư cố xứ, nhân chỉ giang lâu vi Tầm Dương Tỳ bà đình giả, phi thị. Sơ tam nhật sứ thuyền để tân thứ đình bạc, lưu thưởng Đoan dương tiết. Văn hữu Tầm châu bát cảnh, vô hạ phỏng lãm.” 府城在江左岸有鎮臺及府縣堂同住。府西有山曰西山,有白石峒;東北數十里山名荊山,多產土桂,相傳昔越武探取以獻漢文帝。又府前數十里石山聳峭號獨秀峰,烟景頗覺清雅。從來使程或以此地為九江之潯陽,謂白樂天謫居故處,因指江樓為潯陽琵琶亭者非是。初三日使船抵津次停泊留賞端陽節。聞有潯州八景無暇訪覽。 (Thành phủ ở tả ngạn sông, có trấn đài và phủ huyện đường cùng bố trí ở một chỗ. Phía tây phủ có ngọn núi, gọi là Tây Sơn, có động Bạch Thạch. Cách mấy chục dặm về phía đông bắc có ngọn núi gọi tên là Kinh Sơn, sản sinh nhiều quế. Tương truyền, xưa kia Việt Vũ Vương đã lấy đem về dâng Hán Văn Đế. Lại phía trước phủ, cách mấy chục dặm có ngọn núi đá cao vót, tên là núi Độc Tú, phong cảnh khá thanh nhã. Từ xưa, trên đường đi sứ, có người bảo nơi đây là bến Tầm Dương của Cửu Giang, cũng nói là nơi ở cũ của ông Bạch Lạc Thiên khi bị biếm trích. Vì vậy mới chỉ ngôi lầu bên sông bảo là đình Tỳ bà bến Tầm Dương, chẳng biết đúng hay sai. Ngày mồng 3, thuyền sứ đến bến ghé vào nghỉ lại thưởng tiết Đoan Dương. Nghe nói đất Tầm Châu có tám cảnh đẹp, nhưng không rảnh rỗi để đi thăm.)

Phủ thành Tầm Châu nay là huyện Quế Bình, thuộc thị quý Cảng, tỉnh Quảng Tây.

[1] Tức Triệu Đà, hiệu Triệu Vũ Đế. Đời Tần, Triệu Đà làm quan Thái uý Nam Hải. Khi nhà Tần mất, Triệu Đà chiếm Quế Lâm, Tượng Quận tự xưng là Nam Việt Vũ vương, làm vua nước ta từ năm 207 tc.CN - 111 tr.CN.
[2] Tức Bạch Cư Dị (766-836), người đời Đường, làm quan Tư mã, bị biếm trích đến Tầm Châu, ở đây ông đã viết tác phẩm Tỳ bà hành nổi tiếng.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Phan Huy Thực » Để Tầm Châu phủ