22/12/2024 13:02Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 28/04/2020 15:07
Nguyên tác
莫言巧拙與經權，
香火如今信有緣。
勢利於人無所慕，
客閒獨我得而傳。
公餘對客霞杯醉，
朝後論文草夢圓。
虎坐有時開易講，
卻猶學力欠伊川。
Phiên âm
Mạc ngôn xảo chuyết dữ kinh quyền[1],
Hương hoả[2] như kim tín hữu duyên.
Thế lợi ư nhân vô sở mộ,
Khách nhàn độc ngã đắc nhi truyền.
Công dư đối khách hà bôi tuý,
Triều hậu luận văn thảo mộng viên.
Hổ toạ hữu thời khai Dịch giảng,
Khước do học lực khiếm Y Xuyên[3].Dịch nghĩa
Đừng nói đến sự vụng khéo hay kinh quyền mà...
Được như ngày nay là do hương lửa phúc nhà.
Không ưa gì những điều lợi mà người đời đeo đuổi,
Riêng ta được làm kẻ nhàn hạ theo người xưa truyền lại.
Lúc việc công thư rỗi, cùng khách say sưa chuốc chén quan hà,
Sau buổi chầu bàn việc văn chương chọn vui giấc mộng cỏ cây.
Cũng có khi ngồi dạy học, đem kinh Dịch ra giảng,
Còn hiềm vì học lực không được như ông Y Xuyên.Bản dịch của Trần Văn Nhĩ
Nói chi vụng khéo với “kinh quyền”,
Hương lửa phúc nhà nay được nên.
Đời chẳng bon chen ai đó mặc,
Ta may nhàn hạ, lời xưa truyền.
Say chén quan hà, xong vụ việc,
Tan chầu thơ phú, mộng điền viên.
Dạy học đôi khi đem giảng Dịch,
Hiềm vì học lực kém Y Xuyên.
Tuyển từ Yên Đổ tiến sĩ thi tập (VHv.1864).
[1] Do câu tục ngữ “Xử thường chấp kinh, xử biến tòng quyền” (Gặp lúc bình thường thì phải theo đúng lề luật, gặp lúc biến thì cần quyền nghi), ý nói xử lý linh hoạt mềm dẻo.
[2] Tác giả là cháu xa của Quang Lượng hầu là tướng nhà Mạc, là cháu bốn đời của Nguyễn Tông Mai tiến sĩ triều Lê. Trong gia phả, có nói đến ngôi mộ tổ kết phát. Nhiều bài thơ khuyên con ông cũng nhắc tới tổ tiên.
[3] Tức Trình Di, nhà lý học nổi tiếng đời Tống.