20/01/2025 15:17Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Định Quân sơn
定軍山

Tác giả: Lạc Thành Tương - 駱成驤

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 20/09/2021 20:52

 

Nguyên tác

龍驤虎視意縱橫,
再造乾坤仗老成。
六出艱難酬帝顧,
三分辛苦與天爭。
身歸箕尾心逾壯,
陣走風雷氣未平。
此地江山猶大局,
何年人物似先生。

Phiên âm

Long tương hổ thị[1] ý tung hoành,
Tái tạo càn khôn trượng lão thành.
Lục xuất gian nan thù đế cố[2],
Tam phân tân khổ dữ thiên tranh[3].
Thân quy Cơ Vĩ[4] tâm du tráng,
Trận tẩu phong lôi khí vị bình[5].
Thử địa giang san do đại cục,
Hà niên nhân vật tự tiên sinh.

Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org

Hổ vờn rồng nhảy tung hoành,
Càn khôn dựng lại xứng danh lão thần.
Ơn vua, binh xuất sáu lần,
Cãi trời khổ quyết tam phân cho tròn.
Thân đi tâm mạnh vẫn còn,
Trận vang sấm gió khí tồn chưa yên.
Núi sông, đại cục mà nên,
Khi nào mới có người hiền như ông.
Núi Định Quân nằm phía nam huyện Miễn 勉, tây thành phố Hán Trung 漢中, thuộc nam bộ tỉnh Thiểm Tây, xưa là nơi có trận chiến giữa quân Thục Hán (Hoàng Trung) và Bắc Nguỵ (Hạ Hầu Uyên), cũng là nơi chôn táng Khổng Minh.

[1] Rồng bay lên cao, cọp quắt mắt nhìn làm con mồi sợ, để nhảy tới chụp mồi. Chỉ người có hùng tài đại lược, làm được chuyện lớn.
[2] Đáp lại công vua đã tới bái phỏng, cầu giúp sức. Khổng Minh chịu ơn Lưu Bị ba lần vượt đường xa đến nhà mời ra cộng tác nên suốt đời tận tuỵ, sáu lần đem binh đánh Trung Nguyên đến nổi phải chết tại trận.
[3] Ý trời đã định nhà Hán họ Lưu chấm dứt nhưng cố chống thiên mệnh, chiếm đất Thục lập nhà Thục Hán, chia ba lục địa để bước lên thôn tính Bắc Nguỵ và Đông Ngô.
[4] Tên hai ngôi sao nằm gần nhau trong Đông phương thất tú 東方七宿. Xưa cho rằng nằm quanh mặt trời mặt trăng (chỉ vua) có Nhị thập bát tú 二十八宿 (28 ngôi sao chính), chia làm bốn phương, mỗi phương 7 ngôi sao. Hướng đông có Đông phương thất tú gồm: Giác 角, Kháng 亢, Để 氐, Phòng 房, Tâm 心, Vĩ 尾, Cơ 箕. Quy Cơ Vĩ hoặc Kỵ Cơ Vĩ chỉ khứ thế, đã chết. Câu này muốn nói Khổng Minh tuy chết nhưng tâm ý vẫn còn mạnh mẽ và quân đội do ông đào tạo huấn luyện còn đầy hùng khí, nhờ vậy quân đội đó đủ mạnh ra đánh Trung Nguyên 9 lần dưới sự chỉ huy của đệ tử Khương Duy của ông.
[5] Chỉ Bát Quái trận Khổng Minh cho dựng ở bến Ngư Phúc 魚腹浦, ngoài thành Phụng Tiết 奉節城, vây khổn tướng Lục Tốn của Đông Ngô khi Lục Tốn rượt theo đánh Lưu Bị vào tận đất Thục.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lạc Thành Tương » Định Quân sơn