21/12/2024 22:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 10/01/2015 18:04
Nguyên tác
鄙夫行衰謝，
抱病昏妄集。
常時往還人，
記一不識十。
程侯晚相遇，
與語才傑立。
熏然耳目開，
頗覺聰明入。
千載得鮑叔，
末契有所及。
意鐘老柏青，
義動修蛇蟄。
若人可數見，
慰我垂白泣。
告別無淹晷，
百憂復相襲。
內愧突不黔，
庶羞以賙給。
素絲挈長魚，
碧酒隨玉粒。
途窮見交態，
世梗悲路澀。
東風吹春冰，
泱莽後土濕。
念君惜羽翮，
既飽更思戢。
莫作翻雲鶻，
聞呼向禽急。
Phiên âm
Bỉ phu hành suy tạ,
Bão bệnh hôn vong tập.
Thường thì vãng hoàn nhân,
Ký nhất bất thức thập.
Trình hầu vãn tương ngộ,
Dữ ngữ tài kiệt lập.
Huân nhiên nhĩ mục khai,
Phả giác thông minh nhập.
Thiên tải đắc Bão Thúc[1],
Mạt khế hữu sở cập.
Ý chung lão bách thanh,
Nghĩa động tu xà trập.
Nhược nhân khả số kiến,
Uỷ ngã thuỳ bạch khấp.
Cáo biệt vô yêm quỹ,
Bách ưu phục tương tập.
Nội quý đột bất kiềm,
Thứ tu dĩ chu cấp.
Tố ti khiết trường ngư,
Bích tửu tuỳ ngọc lạp.
Đồ cùng kiến giao thái,
Thế ngạnh bi lộ sáp.
Đông phong xuy xuân băng,
Ương mãng hậu thổ thấp.
Niệm quân tích vũ cách,
Ký bão canh tư tập.
Mạc tác phiên vân cốt,
Văn hô hướng cầm cấp.Dịch nghĩa
Kẻ hèn này bị già yếu,
Mắc bệnh nên tinh thần khó tập trung.
Thường lúc những người qua lại,
Chỉ nhận ra một mà quên đến mười.
Ông họ Trình gần đây mới quen,
Nói chuyện biết là người tài.
Thấm thía, tai, mắt mở rộng,
Thấy rõ là những thêm những điều khôn ngoan.
Ngàn năm mới được Bão Thúc,
Cuối đời mới có được cái vừa lòng.
Ý của ông hệt như chuông, tiếng thông xanh già vang dội,
Về nghĩa khiến cảm đến cả kẻ gian như rắn lão luyện.
Loại người như ông chỉ thấy có số nào đó thôi,
Khiến cho tôi, kẻ đầu bạc ứa nước mắt.
Chia tay nhưng bóng mặt trời không bị che khuất,
Trăm mối lo lại bao trùm.
Trong lòng thẹn sao không là thứ dân,
Sau nữa là thấy hổ vì còn nhận trợ cấp.
Tơ trắng bắt cá lớn,
Rượu trong cất từ gạo nếp.
Gặp lúc cùng cực mới hiểu thói đời,
Đời của cánh bèo buồn vì đường khúc khuỷ.
Gió đông đưa băng mùa xuân tới,
Rào rào khiến đất ướt.
Nhớ ông mà tiếc cho bộ lông,
Khi no rồi lại nghĩ đến việc rình rập.
Xin chớ làm con chim cắt trên mây,
Khi nó nghe hô là vội nhào xuống bắt chim ngay.Bản dịch của Phạm Doanh
Thân hèn ngày một yếu,
Mang bệnh, khó nhớ dai.
Đối với người từng gặp,
Nhớ một, quên mất mười.
Ông Trình, già mới biết,
Nói chuyện, rõ người tài.
Có thêm nhiều hiểu biết,
Mở mắt, với vểnh tai.
Ngàn đời gặp Bão Thúc,
Đạt được lúc cuối thời.
Ý, như cây thông cổ,
Nghĩa, cảm lũ hại người.
Là người ít khi có,
Khiến tôi những bùi ngùi.
Chia tay trong giây phút,
Trăm lo lại đến nơi.
Chẳng như dân, lòng thẹn
Sau ngượng cung cấp hoài.
Cá lớn, tơ trắng cột,
Gạo nếp, rượu trong rơi.
Lòng người lúc cùng hiểu,
Cánh bèo buồn đường gai.
Gió đông đưa tuyết tới,
Đất dầy ướt, trơn truồi.
Bộ lông, thay ông tiếc,
Cứ rình tuy no rồi.
Vút mây, chớ làm cắt,
Nghe hô nhắm bắt mồi.
(Năm 756)
Nguyên chú: “Trình huề tửu soạn tương tựu thủ biệt” 程攜酒饌相就取別 (Ông Trình mang rượu với đồ nhắm tới tiệc chia tay).
[1] Tác giả muốn nói tình bạn giữa Bão Thúc Nha 鮑叔牙 với Quản Trọng 管仲 thời Chiến Quốc.