Misao Fujimura (藤村 操, Fujimura Misao, 20/7/1886 – 22/5/1903), là một sinh viên triết học và là một nhà thơ người Nhật, được biết đến rộng rãi nhờ vào bài thơ tuyệt mệnh của anh.
Fujimura được sinh ra ở Hokkaidō. Ông nội của anh là một cựu samurai của Miền Morioka, và cha anh đã chuyển đến Hokkaidaidō sau khi Minh Trị phục hồi với tư cách là giám đốc của tiền thân của Ngân hàng Hokkaido. Fujimura tốt nghiệp trường trung học cơ sở ở Sapporo rồi sau đó chuyển đến Tokyo, nơi anh theo học một trường dự bị để vào Đại học Hoàng gia Tokyo.
Sau đó, anh du hành tới Thác Kegon ở Nikko, một khu danh lam thắng cảnh nổi tiếng và khắc bài thơ chia tay của mình trực tiếp trên thân cây trước khi tự sát. Ngôi mộ của anh nằm ở nghĩa trang Aoyama ở Tokyo.
Câu chuyện đã sớm được giật gân trên các tờ báo đương đại, và được bình luận bởi nhà văn nổi tiếng Natsume Sōseki, một giáo viên tiếng Anh tại trường trung học của Fujimura. Sau đó Sōseki đã đề cập cái chết của anh ở Kusamakura.
(Theo Wikipedia)

Gốc:
巌頭之感

悠々たる哉天壌、
遼々たる哉古今、
五尺の小躯を以て此大をはからむとす。
ホレーショの哲學竟に何等のオーソリチィーを價するものぞ。
萬有の眞相は唯だ一言にして悉す、
曰く「不可解」。
我この恨を懐いて煩悶、終に死を決するに至る。
既に巌頭に立つに及んで
胸中何等の不安あるなし。
始めて知る
大なる悲觀は大なる樂觀に一致するを

Bản dịch Anh của Wikipedia:
Thoughts on the precipice

How immense the universe is!
How eternal history is!
I wanted to measure the immensity with this puny five-foot body.
What authority has Horatio’s philosophy?*
The true nature of the whole creation.
Is in one word – “unfathomable”.
With this regret, I am determined to die.
Standing on a rock on the top of a waterfall.
I have no anxiety.
I recognize for the first time.
Great pessimism is nothing but great optimism.

Bản dịch Anh (không nguồn):
Delicate line between heaven and earth…
The calm of the ages,
all the world’s worth.
Such minuscule measure,
while we think it so grand…

Just five specks of smallness,
This soft quiet land.
So frail and so fleeting,
in the end you will see
Simple dreams were Horatio’s philosophy.

For all the truth,
all creation,
all secrets of yore
Can be told in an instant,
by then they’re no more.

Ah, The Unexplainable
All worries unsettled,
heartache unresolved…
All questions unanswered,
with death, shall be solved.

We already teeter,
this sheer cliff so high.
When we fall to corruption,
insecurities die.

To end is to start;
to surrender is to know.

Despair and depression,
together they grow.
Hope shall meet hopeless
when there’s nowhere to go.

Bản dịch của Rio Lam:
Vệt kẻ mỏng chia thiên đường và trần thế
Niên kỷ phẳng lặng
thế giới này chỉ đáng ngần ấy
Những chuyện nhỏ nhặt
ta cứ ngỡ là điều vĩ mô

Vỏn vẹn năm hạt của sự tế vi
Vùng đất tĩnh lặng êm ả này
Mỏng manh làm sao, phù du nhường nào
đến phút cuối rồi người sẽ thấy
Horatio đã bảo cứ mơ những mộng giản đơn thôi này

Và những sự thật
những tạo vật,
những bí mật ngàn xưa
Kể một khắc đã hết
đến lúc ấy nào đâu còn gì nữa

A, Điều Không Thể Giải Thích
Tất cả những lắng lo khôn nguôi
những đớn đau khôn tan…
Tất cả lời vấn không có lời đáp
Chết rồi cũng hạ màn

Chúng ta vốn cứ bập bênh
vách đá dựng đứng cao vòi vọi
Khi ta rơi xuống nát tan
những bấp bênh này sẽ chết

Kết thúc là bắt đầu
đầu hàng là hiểu thấu

Tuyệt vọng và u uất
mỗi lúc mỗi nặng hơn
Hy vọng gặp tuyệt vọng
Khi bước chân đi không biết nơi nào.

Cá nhân mình nghĩ bản dịch của Wiki sẽ theo sát hơn nhưng có đến hai bản dịch: một của Wiki và một bản không rõ nguồn có trên khắp internet nên mình đưa cả hai cho mọi người đọc và ngẫm nghĩ.

Cái chết của Fujimura tạo nên nhiều cuộc thảo luận. Nhiều người cố gắng liên hệ vụ tự sát của anh dưới góc nhìn mất mát của quốc gia. Nguyên nhân cho vụ tự tử cũng được chia thành hai thuyết chính là những suy ngẫm về triết học (như được đề cập trong bài thơ) và thuyết về mối tình bất thành của anh và bốn người con gái bị nghi vấn là: Matsuko, Tamiko, Aiko Majima và Chiyo Majima.
Một chứng cứ đưa ra bởi Asahi Shimbun (một tờ báo quốc gia) là vào trước lúc tự sát của anh (ngày 22), Fujimura đột nhiên đến thăm gia đình Majima và đưa cho Chiyo Majima một bức thư và một cuốn tiểu thuyết “Takiguchi Irudo” (Takayama Higuchi). Điều này được giữ bí mật vì lúc này anh đang cùng Chiyo ngoại tình. Người ta cho rằng bức thư và cuốn sách đã bị thiêu huỷ cho đến khi Chiyo qua đời ở tuổi 97 năm 1982, con trai bà là Noriyuki Sakikawa đã tìm thấy trong số các di vật và tặng lại “Takiguchi Irudo” cho Bảo tàng Văn học hiện đại Nhật Bản. Sau khi giả thiết tự sát vì thất tình được đưa ra, bạn của anh là Nagumi Shikai đã đem ra 11 lá thư cùng lời phủ định giả thiết. Không chỉ Nagumi Shikai mà tất cả những bạn học biết đến Fujimura đều phủ nhận điều đó.
Ngày 21/5/1903, anh đột ngột biến mất cùng với mũ và đồng phục đến một nhà trọ ở Nikko, quận Kamitsuga, tỉnh Tochigi. Ngày 22 hôm sau anh đến Thác Kegon ở Nikko và khắc bài thơ từ biệt lên cây, sau đó nhảy tự vẫn. Cùng lúc đó anh viết một lá thư đến gia đình ở Tokyo. Chú của anh cùng động nghiệp đến Nikko và phát hiện vụ tự sát của anh vào hôm 23. Vụ tự sát của một học sinh trung học đã gây chấn động lớn cho dư luận và gây rầm rộ trên báo chí vào 27/5. Bài báo kèm bức thư tuyệt mệnh của anh nhận được nhiều lời phản hồi. Thi thể của Fujimura được phát hiện vào 3/7. Misao Fujimura chết chưa tròn 17 tuổi.
Cái chết của một học sinh ưu tú mang chủ nghĩa bi quan ảnh hưởng lớn đến xã hội lúc bấy giờ - khi “vùng dậy” là điều được ủng hộ, dõi theo. Các chết của Fujimura tạo nên một chấn động lớn nhất là đối với các thanh niên cùng độ tuổi. Cái chết gây ảnh hưởng về mặt tâm lý lên vô số người về ý nghĩa của cái chết, trong đó có bạn học chung lớp tốt nghiệp với Fujimura: “Những ngày trầm cảm thật dữ dội. Cho đến lúc đó, khi chúng tôi rời trường đại học, lớp chúng tôi có ba vụ tự tử”, Toyoichiro Nogami, một sinh viên tốt nghiệp lớp Fujimura nhớ lại. Có ý kiến cho rằng cái chết của Fujimura ảnh hưởng rất nhiều đến Natsume Soseki, một nhà văn học nổi tiếng Nhật Bản cũng là giáo viên dạy tiếng Anh của anh ở trường trung học. Trong một lần Soseki đã mắng Fujimura rằng cách suy nghĩ của anh về văn học Anh là sai trái. Sự cố này được cho là một trong những nguyên nhân dẫn đến suy nhược thần kinh sau này của Soseki. Mặc dù đã có nhiều người cố gắng báo lại với các sĩ quan cảnh sát nhưng vẫn không ngăn được 185 vụ tự sát ở cùng một nơi sau cái chết của Fujimura. Thác Kegon sau đó được biết đến như là một địa điểm tự sát nổi tiếng. Nhưng bức thư tuyệt mệnh của anh bị cắt bỏ và thân cây cũng bị đốn chặt đi ngay sau đó.
Không thể phủ nhận được tầm ảnh hưởng của Misao Fujimura đối với toàn xã hội Nhật Bản và những di chứng của nó vẫn còn tồn tại đến tận ngày nay, là nguồn cảm hứng, nguồn bàn luận và tham khảo cho nhiều văn chương, truyện tranh và các tác phẩm khác,…
Đây là những gì mình tự tìm tòi khám phá được trực tiếp từ những bài viết tiếng Nhật. Vì là dịch trực tiếp nên những thứ không chắc chắn mình sẽ không đưa vào cũng như không tránh được các trường hợp nghĩa bị lệch một chút. Nhưng giải thích của các web tiếng Anh và Wiki còn mơ hồ và có nhiều thứ chưa được rõ, nên mình đã cố gắng tổng hợp lại.