Chủ đề: 7 thế kỷ thơ tình Pháp - một cái nhìn lướt qua - Trang 7

                  CHARLES BAUDELAIRE<1821=1867.

                    L’ALBATROS

Souvent, pour s’amuser ,les hommes d’équipage
Prennent les albatros, vastes oiseaux des mers
Qui suivent ,indolents compagnons de voyage
Le navire glissant sur les gouffres amers.

A peine les ont-ils déposés sur les planches
Que ces rois de l’azur,maladroits et honteux
Laissent piteusement leurs grandes ailes blanches
Comme des avirons trainer à côté d’eux
Ce voyage ailé , comme il est gauche et veule !
Lui, naguère si beau , qu’il est comique et laid !
L’ un agace son bec avec un brule –gueule !
L’ autre mime en boitant , l’ infirme qui volait !

Le Poète est semblable au prince des nuées
Qui hante la tempête et se rit de l’archer
Exils sur le sol au milieu des huées
Ses ailes de géant l’empêche de marcher
:

                           CHIM  HẢI  ÂU

Thủy thủ trên tầu thường thích đùa chơi
Bắt hải âu, chim cánh rộng ngoài khơi
Những chú chim , bạn đồng hành uể oải
Theo con tâu trên vực thẳm chơi vơi

Chim vừa được đặt lên trên sàn gỗ
Vua trời cao, mà vụng về xấu hổ
Lết bên mình đôi cánh trắng lê thê
Như những mái chèo buông xõa ủ ê

Chim du hành kia .sao vụng về nhu nhược !
Trước đẹp nhường bao, nay xấu xí khôi hài !
Người cầm tẩu , dứ mỏ chim trêu chọc !
Người giả què, nhại tật chim bay !

Nhà Thơ mhư hoàng tử trên mây
Xông bão tố và nhạo cười cung thủ
Giữa hò la trên mặt đất đọa đầy
Đôi cánh khổng lồ ngăn cản bước chim đây

                                   Trịnh Phúc Nguyên  dịch
:[/color][/size][/b][/quote]

Tôi tìm trên mạng thấy được một “giáo án” về bài thơ Correspondances của Baudelaire, mà hình như có bạn muốn tim hiểu Bài bình  thơ này rất cô đọng
Và theo tôi là cực hay Xin bệ nguyên xi  và cũng thử dịch bài này “hầu”các bạn yêu thơ Baudelaire:

                                      CORRESPONDANCES

                         BAUDELAIRE__LES  FLEURS  DU  MAL

Introduction

Appelées aussi “synesthésies”. Les Correspondances désignent les rapports entre le monde matériel et le monde spirituel.D’après Baudelaire,seuls les artistes savent déchiffrer le sens des analogies qui permettent de passer du monde des perceptions à celui des idées.

Lecture du texte

                                               CORRESPONDANCES

La Nature est un temple où de vivants piliers
Laissent parfois sortir de confuses paroles
L’homme y passse à travers des forêts de symboles
Qui l’observent avec des regards familiers.

Comme de longs échos qui de loin se confondent
Dans une ténébreuse et profonde unité
Vaste comme la nuit et comme la clarté
Les parfums ,les couleurs  et les couleurs se répondent.

Il est des parfums frais comme des chairs d’enfant
Doux comme des hautbois ,verts comme les prairies
-Et d’autres,corrompus ,riches et triomphants
.
Ayant l’expansion des choses infinies
Comme l’ambre.le musc,le benjoin et l’encens
Qui chantent te transport de l’esprit et des sens

Commentaire littéraire

I Un texte qui montre l’homme  face à la nature
      A-Prédominance de la nature sur l’homme
           -vers 1 : métaphore « ‘ La nature est un temple », connotation religieuse
           -thème de l’intétgralité du quatrain :la nature et l’homme
      B-Confusions de l’ homme par rapport à la nature
              -champ lexical de la confusion
              -anthithèse : « vaste comme la nuit et comme la clarté »

      C-La nature envoie des signaux que l’homme doit déchiffrer
              -comparaisons :faire comprendre la nature à l’homme par des choses qu’il connaît dejà

II-Un texte qui met en évidence l’ esprit des sens

       A  Releves des cinq sens :
               -vue : « observent ,regards familiers ,couleur »
               -ouie : »longs echos,sons »
               -toucher : »doux »
               -odorat : »parfum, ambre, musc, benjoin,encens »
               -gout :  « parfums frais , chair d’enfant »

        B Synesthesies

               -vers tétramétrique<vers 8> : solution du problème
               -parfum :mot avec lequel correspondent les 5 sens


         C-Influence de l’esprit sur les sens
               -vers 14 : chute du sonnet »transport de l’esprit et des sens »

Conclusion

Le poème  Correspondances de CH.Baudelaire est un dialogue entre l’homme et la nature. Selon B.la nature détient le pouvoir de transporter l’esprit et les sens de l’homme.
:[/color][/size][/b][/quote]

[co lor=red]
                         TƯƠNG ỨNG

          BAUDELAIRE     HOA CỦA NỖI ĐAU

GIỚI THIỆU Còn gọi là « Đồng giác ».chỉ những mối liên quan giữa thế giới vật chất với thế giới tinh thần. Theo B.chỉ những nghệ sỹ mới giải thích được ý nghĩa  của những giống nhau cho phép ta chuyển từ phạm trù những tri giác sang  phạm trù những ý niệm

BÌNH  VĂN HỌC

IMột văn bản chỉ ra con người đối mặt với thiên nhiên
   
A- Ưu thế của thiên nhiên đối với con người
Câu 1 là một ẩn dụ :con người là một ngôi đền, một ý nghĩa thuộc tôn giáo
-Chủ đê của khổ thơ 1 là : thiên nhiên và con người
                  B-Những chỗ lẫn lộn , mơ hồ  của con người liên quan với thiên nhien
                                a>lẫn lộn về tu từ
                                 b>phản đề :rộng như đêm và như ánh sáng
                   C-Thiên nhiên gửi những tín hiệu mà con người cần giải mã
                                  -những so sánh :làm cho con người hiểu được thiên nhiên bằng những sự vật mà con người đã biết
          
 I I Một văn bản thể hiện rõ tinh thần của các giác quan

                     A-Lược kê : 5 giác quan
                                         -nhìn :quan sát , những ánh mắt nhìn , màu
                                          -nghe :Những âm vang dài , âm thanh
                                          -sờ :mềm mại
                                          -ngửi:hương thơm ,hổ phách, xạ hương, cánh kiến  ,hương
                       B-Những đồng giác:
                                           -câu thơ4chiều Câu 8: Giải pháp bài toán <vấn  đè>
                                           -hương:một từ mà 5 giác quan tương ứng
                        C-Ảnh hưởng của tinh thần đến các giác quan:
                                           -Câu 14; thác của cả bài thơ:” Niềm hoan hỷ của tinh thần và những giác quan”

 KẾT  LUẬN   Bài Correspondances của Baudelaire là một dối thoại giữa ngừơi và thiên nhiên Theo B.thiên nhiên giữ uy quyền chuyển tải tinh thần và những giác quan của con người
:[/color][/size][/b][/quote]

 TƯƠNG  ỨNG

Thiên nhiên là một ngôi đền trong đó những cột sinh linh
Thỉnh thoảng phát ra những ngôn ngữ mơ hồ,
Con người đi trong thiên nhiên qua những rừng biểu tượng
Chúng quan sát con người với những cái nhìn thân quen.

Như những phân hưởng dài hỗn độn từ xa
Trong một thể thống nhất tối tăm và sâu thẳm
Mênh mông như đêm tối và như ánh sáng
Hương thơm , mầu sắc và thanh âm tương ứng.

Có những hương thơm mát như da thịt trẻ thơ
Ngọt ngào như kèn bấm,xanh tươi như đồng cỏ
- Và những loại khác đồi bại, phong phú và ưu thắng.

Hãy khuyêch trương những sự vật vô tận
Như hổ phách , an tức hương  và trầm hương
Chúng hát ca những nhiệt hứng của tâm hồn và giác quan
                                                                Quỳnh Thư Nhiên  dịch
                                                                 Đông Hoài  hiệu đính
                               
                                                                              <1988>

                                    TƯƠNG  HỢP

Thiên nhiên là ngôi đền mà những cột trụ sống động
Đôi khi thốt ra những ngôn từ sống động;
Con người đi ngang, xuyên  qua những khu rừng biểu tượng
Vẫn quan sát mình bằng cặp mắt thân quen.

Như những vọng dài phía xa hòa lẫn
Giữa cảnh bao trùm tăm tối  thẳm xâu
Mênh mông như đêm đen và như ánh sáng
Hương thơm ,sắc mầu và âm thanh tương hợp với nhau.

Có những hương  tưoi  như da thịt trẻ nhỏ
Dịu dàng như tiếng kèn ôboa xanh rờn như đồng cỏ
Và những mùi hương khác ,đã biến chất. hân hoan phong phú

Mang tính bành trướng của những thứ vô biên
Như long diên hương ,xạ hương,an tức hương và nhựa hương
Đang ca ngợi những cảm rung của giác quan và trí tuệ
[/color][/size][/b][/quote]                                Lê Trọng Bổng  dịch

ÉLÉVATION


Au-dessus des étangs. Au-dessus des vallées,
Des montagnes, des bois,des nuages,des mers,
Par delà le soleil, par delà les éthers,
Par delà les confins des sphères étoilées,

Mon esprit, tu te meus avec agilité
Et,comme un bon nageur qui se pâme dans l’onde,
Tu sillonnes gaiement l’ immensité profonde
Avec une indicible et mâle volupté.

Envole-toi bien loin de ces miasmes morbides ;
Va te purifier dans l’air supérieur
Et bois, comme une pure et divine liqueur
Le feu clair qui remplit les espaces limpides.

Derrière les ennuis et les vastes chagríns
Qui chargent de leurs poids l’existence brumeuse,
Heureux celui qui peut d’une aile vigoureuse
S’élancer vers les champs lumineux et sereins.

Celui dont les pensers , comme des alouettes
Vers les cieux le matin prennent un libre essor
-Qui plane sur la vie , et comprend sans effort
Le langage des fleurs et des choses muettes !

SIÊU  THĂNG

Trên những hồ ao , trên những thung lũng
Những núi , những mây những biển
Ỏ bên kia mặt trời , ở bên kia thính không
Ở bên kia biên thùy các vì tinh tú .

Tâm hồn ta ơi ! Ngươi chuyển động nhanh khéo nhẹ nhàng
Như một người giỏi bơi say mê trong sóng nước
Lượn bay ngang dọc và ngây ngât trong sâu thẳm bao la
Với một khoái cảm khôn xiết tả và tràn đày sinh lực

Hãy bay thật xa những nơi đầy chướng khí bệnh hoạn này
Để tắm mình trên thượng tâng không khí cho tâm hồn thanh khiết
Và uống, như một thứ rượu thân nguyên chất
Ngọn lửa sáng tràn ngập không gian trong lành

Đằng sau những chán chường và những nỗi buồn mênh mông
Đè nặng lên kiếp sống mù sương bụi lâm
Hạnh phúc thay cho ai có thể có đôi cánh mãnh liệt
Vút bay lên tận những vùng trời  tươi sáng và thanh bình!

Nào ai mà tư tưởng như chim sơn ca
Sớm mai cất cánh tự do bay tới những miền trời  xa
- Nào ai lượn bay trên cuộc đời và dễ dàng thấu hiểu
Ngôn ngữ của những vật lặng câm và những loài hoa
                                                          Quỳnh Thư Nhiên  dich
                                                           Đông Hoài  hiệu đính
                                                                     <1988>

                  LÊN  CAO

Bay trên ao đầm , bay trên thung lũng
Bay trên mây, trên biẻn ,trên núi , trên rừng
Vượt qua vầng thái dương , vượt qua không trung
Vượt qua chỗ tận cùng các thiên cầu sao lấp lánh

Trí tuệ của ta ơi! Em chuyển động lẹ làng
Và, như người giỏi bơi ngất ngây trong làn sóng
Giữa khoảng rông bao la sâu thẳm , em tươi cười bay dọc ngang
Trong niềm khoái trá khó nói nên lời và tràn đầy sức sống

Hãy bay thâ xa khỏi những chướng khí bệnh hoạn nơi đây
Hãy tự thanh khiết mình trên chín tầng mây
Và hãy uống , như uống thứ rượu thần nguyên chất
Chất lửa sáng chứa đầy các khoảng không trong vắt

Đằng sau những buồn chán và sầu tư sâu sắc
Đè nặng lên cuộc sống vốn đã mịt mờ
Thật hạnh phúc ngừoi nào có thẻ dùng đôi cánh chắc
Mà lao tới những cánh đồng quang đãng sáng lòa

Người nào có tư duy tựa như chim chiền chiện
Lúc ban mai cất cánh tự do nhằm thẳng hướng trời
Người nào lượn bay và dễ dàng hiểu được
Ngôn ngữ của loài hoa cùng những vật không thốt được nên lời !
                                                     
                                 Lê Trọng Bổng  dịch
:[/color][/size][/b]

Những Người Rỗng - The hollowmen (Một bài thơ của T.S. Eliot 1888-1965)

­Poème inédit

Aumône aux hommes de peu de poids.
Nous sommes les hommes sans substance
nous sommes les hommes faits de paille.

Pressés en foule fraternelle,
têtes bourées de paille. Hélas!
Nos voix stériles, si tout bas
nous murmurons en foule,

sont voix plus douces et plus vaines
que le souffle du vent parmi l'herbe stérile,
que la course des rats sur les débris de verre,
dans nos caves stériles.

Ombres sans forme, nuances sans couleur,
force sans mouvement et geste qui ne bouge...

Ceux qui s'en furent
droit devant eux, vers l'autre Royaume de la Mort,
songeant à nous, s'ils songent à rien, n'évoquent point
des âmes
violentes et perdues, mais seulement
les hommes sans substance,
les hommes faits de paille.

dịch bởi St-John Perse
Commerce, 1924


(Bài thơ chưa xuất bản)

Tiền thí cho những người nhẹ cân
Chúng ta những người vô chất liệu
Chúng ta là những người bằng rơm.
Xúm nhau thành quần chúng anh em,
đầu nhồi những rơm rác. Ôi thôi!
Tiếng nói ta vô ích, nếu khe khẽ,
ta thì thầm cả đám,
thì còn êm dịu và vô tích
hơn là gió lướt trên cỏ héo khô,
là chân chuột chạy trên mảnh tinh vỡ,
trong các hầm rượu đã cạn sạch.

Bóng không hình, mầu không sắc,
Sức không chuyển và cử động không nhúc nhích...

Những kẻ đi
thẳng đằng trước, đến Vương quốc kia của Sự Chết
nghĩ đến chúng ta, nếu có nghĩ
đến một cái gì, không gợi lên những
linh hồn
dữ dằn và lạc mất, mà chỉ đến
những người không chất liệu,
những người làm bằng rơm.

Người dịch: Trần Ngọc Ninh 2001
(dịch từ Pháp văn)