Chủ đề: 7 thế kỷ thơ tình Pháp - một cái nhìn lướt qua

Cũng như các nền thơ khác trên thế giới,thơ Pháp đã trải qua một thời kỳ hình thành và phát triển.Khởi đầu,thơ trữ tình có đàn lia dạo kèm,nội dung của nó hợp với một quy tắc,từ đó có tầm quan trongcụa việc trao chuốt hình thức( nhà thơ trữ tình phương nam thế kỷ XII,nhà thơ hoa mỹ thế kỷ XIV,nhà thơ hoa mỹ lớn cuối thế kỷ XV )

SULLY PRUDHOMME sinh ở Pari ( 1839 - 1907 )

                     MẮT

Đẹp những mắt xanh , những mắt huyền
Ngóng trời rạng sáng vẻ hồn nhiên
Họ đà yên ngủ trong lòng mộ
Mà mặt trời kia vẫn mọc lên

Ban đêm êm dịu hơn ban ngày
Bao cặp mắt nhìn ý đắm say
Sao đến muôn đời còn lấp lánh
Mắt người bóng tối phủ lên đầy

Họ chẳng còn nhìn thấy nữa sao?
Không không, có phải thế đâu nào
Mắt người vẫn hướng về đâu đó
Về cõi vô hình họ khác khao

Như những ngôi sao lặn mặt dầu,
Lìa trần ta lại ở trên cao
Đôi tròng mắt dẫu im lìm ngủ
Nhưng có bao giờ chết hẳn đâu

Đẹp những mắt xanh,những mắt huyền
Ngóng trời rạng sáng đến vô biên
Cả khi nằm xuống kề bên mộ
Mắt nhắm nghiền nhưng họ vẫn nhìn

FRANCOIS COPPÉE (1842 -1908 )

                     TRÁI TIM HOANG TÀN

Trái tim xưa như đền đài La Mã
Bằng cẩm thạch , bằng hoa cương hiếm lạ
Dam mê như lũ man rợ ào ào
Đến xâm lăng , tay búa , đuốc giơ cao

Rồi từ đó hoang tàn - Người bặt tiếng
Cú đậu rắn luồn - mảnh đất hoa hương
Đá vân đá hoa bể trăm ngàn miểng
Cây nấng vươn , dần xoá mất con đường

Mãi đơn độc đứng trước cơn tàn phá
Giữa trưa không nắng , khuya vắng không sao
Cứ trôi qua , ôi những ngày khủng khiếp

Bỗng em về trong một làn sáng đẹp
Và kiên gan gây tổ ấm cho tình
Mảnh vụn đền đài tôi dựng lều tranh

PAUL VERLAINE ( 1844 -1896 )

                     KHÔNG BAO GIỜ NỮA

Muốn gì ta , ôi kỷ niệm : Mùa thu ?
Chim sẻ bay qua bầu trời tái nhợt
Và mặt trời soi tia sáng đều đều
Rừng úa vàng nổi dậy làn gió buốt

Mình chúng tôi , chân dõi bước mơ màng
Tóc , ý nghĩ , tung bay trong gió lộng
Bỗng nàng ngoảnh lại tôi với cái nhìn xúc động:
Cất tiếng vàng:''Ngày nào đẹp nhất của đời anh?''.

Giọng nói êm,ngân,tươi mát thần tiên
Tôi kín đáo mỉm cười không đáp lại
Nâng bàn tay ngà của nàng , hôn sùng bái

-Ôi ! Thơm ngát làm sao những đoá hoa đầu
Gì vang động bằng tiếng thì thầm dịu ngọt
Tiếng ''vâng'' đầu trên môi của người yêu !

RENÉ CHAR (1907 -1988)
     
          GỬI A....

Em:Tình anh trải bao năm tháng
Là nỗi đau choáng váng đợi chờ
Không gì lạnh lẽo,già nua
Cả trong xa lạ hững hờ,cũng không!
Khi anh lẩn tránh mịt mùng
Cũng như khi trở về cùng bên em

Vận may dày đặc chất nêm
Như phòng đóng kín im lìm nhốt ta
Đó là dãy núi nguy nga
Nỗi huy hoàng éo dồn ta nặng nề.

Vâng,may!Vùi dập trăm bề,
Người này chẳng dấu người kia tơ hào
Đem niềm bí ẩn gửi trao
Mà bí mật chẳng khi nào vãi rơi
Nỗi đau đến tự bên ngoài
Cuối cùng tìm được tách rời phân ly
Thịt da hơp nhất diệu kỳ
Cuối cùng tìm được đường đi nắng ngời
Giữa vùng mây đen cuộc đời
Rách tan,hay lại bời bời hiện ra
Vâng,may!Anh thấy vậy mà!
Em đã dựng đỉnh cao và cheo leo
Cho anh hy vọng cố trèo
Dù ngày mai sẽ biến vèo mất tăm.

PAUL ÉLUARD ( 1895-1952 )
      TRÒ TẠO DỰNG

Người chạy tháo thân,ngựa quỵ rồi
Cửa không mở được,bó tay thôi
Chim câm bặt tiếng,đành chôn cất
Sự lặng im làm chim chét tươi

Một con bướm lượn đậu cành rung
Kiên nhẫn đợi chờ đến tiết đông
Lòng bướm nặng nề cành trĩu xuống
Cuộn vào như một chú sâu cong

Tại sao khóc bông hoa héo quắt
Và tai sao khóc tử đinh hương
Tại sao khóc bông hồng hổ phách
Tại sao khóc cái ý đê mê
Tai sao tìm bông hoa lẩn khuất
Nếu công không được đáp đền chi
-Tại thế này...thế nọ...thế kia

STÉPHANE MALLARMÉ MALIAMÉ (1842_1898 )

                      XANH

Sự nhạo cợt nhẹ nhàng của trời xanh vĩnh viễn
Đẹp lạnh lùng như hoa,đè nặng lên nhà thơ
Kẻ bất lực nguyền rủa thiên tài của hắn
Suốt dọc vùng khổ đau một xa mạc cằn khô.

Trốn chạy,mắt nhắm nghiền,ta cảm nghe rất rõ
Niềm ân hận ùa vào hồn trống trải của ta
Trốn dâu?Đêm tối kinh hoàng nào che ta vứt bỏ
Giấy vụn trên niềm khinh bỉ đáng xót xa?

Mù hãy dâng lên!Đem tro của người tung vãi
bằng dảy sương mù rách nát giữa trời xanh
Làm chìm lỉm mặt hồ thu nhợt tái
Và dựng lên khung trần lớn yên bình.

Hỡi phiền muộn,ra khỏi đầm quên lãng
Gơm nhặt bùn cùng lau sậy xanh xao
Để lấp lại bằng tay không biết nản
Những lỗ tròn xanh mà chim khoét hỗn hào

Những ống khói buồn hãy không ngừng toả khói
Và theo với ngôi nhà tù tăm tối la đà
Trong vệt đen dài hãi hùng,hãy tắt
Mặt trời nâu vàng hấp hối chân trời xa

-Trời đã chết-Ngươi hãy cho ta,ôi thể chất
Quên Tội tình cùng lý tưởng gắt gay
Kẻ tử đạo này đến chia phần rơm rác
Nơi bày đàn người sung sướng ngủ say

Óc trống rỗng cuối cùng ta chỉ muốn
Như bình phấn nằm trơ ở dưới chân tường
Không tô lục chuốt hồng nguồn suy tưởng
Đi về ngôi mộ tối om trong tiếng ngáp chán chường

Chỉ hoài công.Trời xanh cuối cùng đã thắng
Hát trong lời chuông.Vang dậy giữa hồn ta
Khúc khải hoàn bạo tàn gây khiếp đảm
Đây tiếng đồng nhạc xanh biết ngân nga

Trong sương khói,trong xa xưa,cuộn chảy
Như gươm xuyên thân hấp hối bẩm sinh
Trốn đâu khỏi cơn nổi loạn vô ích và tai ác
Ám ảnh hồn ta!Xanh!Xanh!Xanh!

MAURICE MAETERLINCK (1862-1949 )
                      
                       VÔ ĐỀ

Và một mai nếu chàng trở lại
có lời gì nói với chàng đây?
-bảo rằng có kẻ đêm ngày
Đợi chờ chàng đến phút giây hơi tàn.

Và nhìn em nếu chàng chẳng nhớ
mà vẫn còn hỏi nữa thì sao?
-hãy như em gái ngọt ngào
Chuyện cùng chàng,chắc chàng đau khổ nhiều

Và nếu chàng hỏi đèu muốn rõ
Chị ở đâu,sao ngỏ cùng chàng?
-đưa giùm chị chiếc nhẫn vàng
Cho chàng,rồi cứ khẽ khàng lặng thinh

Và nếu chàng cố tình hỏi gặng
Tại sao phòng vắng lặng không ai?
-chỉ ngọn đèn tắt lim rồi
Cánh cửa mở gió than dài đêm đêm

Và nếu chàng hỏi thêm câu chót
Chị ra sao trong phút lìa đời?
-bảo rằng chị đã mỉm cười
Bởi sợ chàng sẽ sụt sùi nhớ thương

THÚ YÊU ĐƯƠNG (Jean-Pierre Claris de Florian)

Thú tình yêu chỉ vài ba phút
Hận tình yêu theo suốt đời tôi.

Những gì yêu quý nhất đời,
Tôi đều từ bỏ vì tôi yêu nàng.
Song vì nàng đã phủ phàng,
Đi theo người khác giữa đàng bỏ tôi

Lời ai còn vẳng bên tai,
Chừng nào suối chảy,suốt đời yêu anh,
Nước còn chảy giữa đồng xanh,
Mà nàng đã vội phụ tình bỏ tôi!

Thú tình yêu chỉ vài ba phút,
Hận tình yêu theo suốt đời tôi.

TÌNH TUYỆT VỌNG (FÉLIX ARVERS)

Lòng ta chôn một khối tình,
Tình trong giây phút mà thành thiên thâu.
Tình tuyệt vọng,nỗi thảm sầu,
Mà người gieo thảm như hầu không hay.
Hỡi ơi,người đó,ta đây,
Sao ta thui thủi đêm ngày chiếc thân?
Dẫu ta đi trọn đường trần,
Chuyện riêng dễ dám một lần hé môi?
Người dù ngọc nói hoa cười,
Nhìn ta như thể nhìn người không quen.
Đường đời lặng lẽ bước tiên,
Ngờ đâu chân đạp lên trên khối tình.
Một niềm tiết liệt đoan trinh,
Xem thơ nào biết có mình ở trong.
Lạnh lùng lòng sẽ hỏi lòng:
"Người đâu tả ở mấy dòng thơ đây?"