Thơ » Việt Nam » Hiện đại » Văn Cao » Những người trên cửa biển (1956)
Đăng bởi tôn tiền tử vào 23/05/2024 04:17
1.
Những năm tháng Hải Phòng đầy biến động
Đời tôi như cái phao trên mặt biển
Có năm người ta đánh Hoa Kiều
Bạn cha tôi về chết bên cây mận
Có năm xóm bạc trắng màu vôi
Những bó chiếu kìn kìn đi ngoài ngõ
Chỉ thấy bàn chân người chết dịch
Có năm bão từ biển dạt vào
Những cây bưởi vừa trổ hoa đã chết
Hàng trăm thuyền không về
Giêsu
Sao người chết mãi không thôi
Có năm truyền đơn rải trên cầu nhà máy
Lòng chúng tôi bắt đầu hi vọng
Có năm cả xóm thợ đình công
Chúng tôi nuôi nhau bòn từng hạt gạo
Có năm Hoả Lò dựng lên máy chém
Cả Hải Phòng sau những án đau thương
Không ai dám nhìn một con gà bị giết
Cờ búa liềm lại bay đầu ống khói
Chúng tôi nhìn nhau tin tưởng bắt đầu
Có năm những đoàn ngựa Nhật đi vào tỉnh
Xóm chúng tôi không còn một buồng chuối chín
Có năm bom Mỹ đổ xuống quanh nhà
Chỉ còn tiếng kêu trời khóc ra máu
Xóm tôi càng nghèo xơ xác
Đàn gà cũng không kiếm ăn được trên đống rác
Hàng trăm ngàn người lại theo tàu ra biển
Ai biết cao su đất đỏ là đâu
Thỉnh thoảng một xác trôi về bến
Bà con không nhìn rõ mặt
Những năm tháng bồng bế nhau lũ lượt
Vẫn kéo đi vẫn hi vọng ngày ngày
Dù chỉ là hi vọng
Của ngọn lửa đêm trên bờ biển bão
Có con thuyền nào trở lại hay không
Hi vọng của những người đàn bà
Đứng trên bờ biển bão
Thức thâu đêm đợi
Dù biển chưa yên dù trắng xoá chân trời
2.
Trong những ngày đen tối ấy
Không thể cúi đầu
Đi hết cuộc đời cùng khổ
Tôi nhớ lại đôi mắt từng đồng chí
Nhìn lại thềm nhà lỗ chỗ vết giọt gianh
Như tìm dấu chân vợ con lần cuối
Sẽ làm những giọt ánh sáng
Trong ngục tối âm u
Những đêm chia tay hành động
Chúng tôi nhớ hết những bàn tay
Những bàn tay sần sùi của đồng chí thợ rèn
Những bàn tay run run của đồng chí thợ điện
Những bàn tay rắn chắc của Com-ben
Những bàn tay ram ráp của Xi-măng
Những bàn tay mịn màng của máy chỉ
Ngày mai dù thiếu một hai người
Thiếu một mùi mồ hôi quen thuộc
Con mắt nhìn nhau thấy đời nhau và dĩ vãng
Những bàn tay không nói dặn dò
Mỗi ngày mồng một tháng năm
Hải Phòng thuộc về tay chúng tôi
Tàu đứng chết trên bến
Máy nằm im rỉ dầu trên mặt đất
Mỗi ngày mồng một tháng năm
Hải Phòng Nam Định Hồng Gai Uông Bí
Tay chúng tôi
Làm thành những ngày động biển
Rồi cửa biển về ta
Những năm đầu chính quyền cách mạng
Giấc mơ của Hải Phòng
Như bóng cò trắng bay về lòng tôi thuở nhỏ
3.
Giấc mơ không thể bay đi
Giấc mơ sáng trên ngọn mác
Giấc mơ làm cánh tôi bay
Vượt vòng đai lô cốt bờ biển đêm ngày
Giấc mơ kín lòng Hải Phòng tạm chiếm
Hải Phòng thành một đống sắt
Hòm đạn vỏ chai vỏ hộp
Một đống quần áo lính
Một cái chợ buôn người
Chúng nó đi như đàn bọ hung
Rũi vào lòng đất nước chúng ta
Chúng nó đi
Như đàn châu chấu năm nào
Về phá lúa mùa sắp gặt
Chúng ta nhớ gì những ngày kháng chiến
Một vết đạn giữa trán em bé lên năm
Một vết dao trên ngực người con gái đương thì
Chúng ta nhớ gì những ngày kháng chiến
Một nền nhà máy một hố bom sâu
Một hố chôn chung
Một dãy người bị bắn
Chúng ta nhớ gì những ngày kháng chiến
Mất cả mùa xuân mất cả tình yêu
Mất đôi mắt thật rất nhiều rung cảm
Mất rất nhiều đồng chí
Nhưng chúng ta làm chủ được Hải Phòng
Tiếng cười tiếng khóc trên Hải Phòng suy nghĩ
Những mái nhà xưa đếm lại thiếu người
4.
Xưa ai hay hoa phượng mọc bên đường là đẹp
Hôm nay hoa đổ vào mắt kính ống quay phim
Tờ báo đầu tiên tả chuyện mùi hoa
Mầu phượng làm duyên đầu câu thơ mới
Chúng ta đi mang tâm hồn đứa trẻ
Mới trông thấy nhà thấy đèn thấy phố thấy người đi
Ngày giải phóng những tiếng nổ chào mừng
Góp hơi sức muôn vàn người trong phố
Xi măng Sở dầu Máy chai Máy chỉ
Giốc núi Hàng kênh Hạ đoạn Sâm bồ
Đò đất Mĩ Khê Phú Xá An Dương
Thuỷ Tú Thuỷ Đường Đồ Sơn Đồ Hải
Chào các anh bộ đội
Chào các anh văn nghệ trở về
Ngày đêm tiếng chuyển động Hải Phòng
Ngày đêm tiếng hát càng lồng lộng
Ta còn nghe tiếng sụp đổ tiếng hoài nghi tuyệt vọng
Kẻ thù chúng ta nằm im trong bóng tối hôm nay
Quanh Hải Phòng bọn Pháp nằm ngổn ngang từng gò đống
Những boong ke nằm úp sấp mặt bên đường
Những vỏ rượu vỏ hòm trên đất phù sa dưới từng gốc sú
Hàng hàng thập tự trơ vơ vắng lạnh bãi cỏ xanh
Chúng ta sẽ trả về những bà mẹ Pháp
Núi hài cốt cuộc chiến tranh bẩn thỉu
Cũng như những người mẹ chúng tôi
Tiếc những dòng sữa những cái hôn đã mất
5.
Chúng tôi giữ Hải Phòng
Ngăn từng cơn gió muối
Phủ trắng máy chúng ta
Phục hồi hàng vạn con người
Đang nhìn nhà máy kho hàng
Cho ngọn lửa nhen trong bếp
Những tiếng còi tầm đầu tiên gọi sáng
Vang vang tiếng guốc tiếng cười
Giữa phố xá mờ sương
Tôi gặp lại chiếc khăn trên vai người phu khuân vác
Sau mười năm trở lại những kho hàng
Đôi mắt lim dim ông thợ hàn già tới xưởng
Những dáng lưng còng trên khắp ngả đường ray
Chào các anh
Chào đồng chí
Giờ mình gặp lại ta
Ngày nay gặp lại người cùng xóm
Gặp những bàn tay hàng chục năm xưa
Những đồng chí Liên xô, Trung Quốc, Ba Lan đầu tiên vào bến
Chúng tôi hôn nhau
Những đất đai những chân trời gần lại
Ước mơ thuở nhỏ của lòng tôi mở cánh
Những đường dây cách mạng ngày nay
Đã khâu thành chiếc lưới
Vô cùng vĩ đại
Lòng tôi nghe lại tiếng võng đưa
Như mới sinh ra giữa cuộc đời tươi đẹp
Mẹ ru tôi những ca dao thuở trước
Quê hương chúng ta giờ đã có Hải Phòng
Không có lúa đồng thơm nhưng có trăm nhà máy
Con ngày nay thật đã có chân trời.