Thơ » Việt Nam » Hiện đại » Trần Anh Thái » Trường ca: Đổ bóng xuống mặt trời (1999)
I
Người cất vó bè dọc dòng không bến
Gió u mê không cuối không đầu
Cần vó cong suốt mùa nước nổi
Mưa nắng mòn tay, ông cất số phận mình.
Con cóc già vuốt mặt ngồi yên lặng
Cỏ đồng xanh nhàm chán kiếp người
Ngày tháng kéo nỗi buồn thả xuống
Nhịp thời gian biền biệt chảy trôi.
Dòng sông trước lều bao lần đổi nước
Những bọt bèo lặng lẽ ra khơi
Chỉ còn ông ngày ngày ngồi đấy
Chiếc sào tre cũ kỹ phủ rêu.
Sương khói tan nắng đã xế chiều
Chiếc thừng chão hai đầu chậm chạp
Mẻ lưới cất lên nước rơi trắng đất
Những mảnh trời lỗ chỗ vỡ vào sông.
Đàn sếu kêu sốt ruột cánh đồng
Bốn gọng vó còng queo in lên trời biếc
Tiếng ếch ran cho đêm bớt vắng
Và đám mây lặng yên che giấc ngủ của trời.
*
**
Tôi nằm trên diệc mạ giữa làng lắng nghe lời thì thầm vọng trong gió lạ. Không phải khúc hoan ca, đó là tiếng huyên náo ồn ào phát ra từ phiến đá cổ xưa. Câu chuyện muôn năm rì rầm thời hoang sơ mở đất. Đất ơi! Dòng máu người đang rần rật chảy, nắng quái mưa tràn không ố bẩn giấc mơ. Mặt trời ngày ngày đi qua bóng đêm câm lặng. Những rễ cây âm thầm xuyên trong nhọc nhằn cay đắng. Làng lớn dần. Nắng mới về trộn đầy trên những giàn hoa sớm. Khúc ca muôn đời trong đất sinh sôi.
*
**
Những giọt sương lung linh ngủ yên lành trên ngọn cỏ. Mùa màng hát ngợi ca về những chủ nhân. Gió trong suốt ru ca sự sinh tồn của đất.
Tiếng chim chơi vơi trôi đi giữa mung lung. Lửa thắp lên trong mắt các vì sao. Giữa bữa tiệc lớn của đất trời, lửa lớn dần lên. Người làng hát vang bài ca về bao ngày lam lũ. Âm thanh vút cao vọng và cõi xanh sức mạnh vô biên, bất diệt của người.
*
**
Lời truyền 1:
- Hãy biết im lặng
- Hạnh phúc là niềm vui và nỗi đau đớn tận cùng!
Lời truyền 2:
- Ra khỏi làng thì nhìn về sau gáy, bất trắc ẩn hình đâu đó trong đêm.
Lời truyền 3:
- Ăn cơm lạ
- Uống nước lạ
- Mặc áo lạ
- Biển biếc xanh mà chát mặn khôn cùng.
*
**
Tôi mang theo chiếc sáo cha làm bằng cây trúc trồng cạnh bờ ao
Đến bao miền đất lạ.
Mặt trời nóng dần lên, những giấc mơ khô khát
Người ta ngợi ca nhau, như thể trái đất chỉ ở lời
tâng bốc
Tiệc lớn bày ra thìa nĩa nạm vàng.
Thế giới đang chìm vào cơn say khướt
Chiếc vương miện gắn kim cương cung kính đặt
trên bục dát vàng
Bao ánh nhìn thương cảm
Tôi lặng lẽ mang chiếc sáo của mình lên mỏm đồi
xa và hát
Sương ướt đẫm người tôi.
Những con chim non thất thanh rồi bất ngờ im bặt
Chúng chết dưới mũi tên tẩm thuốc dọc đường
Rừng trước mặt tôi gào lên tiếng kêu nguyên thuỷ.
*
**
Khi cây cổ thụ già bị tước hết lớp vỏ xù xì của tạo hoá
Phẩm hạnh mỗi ngày bị mất dần đi
Sự vĩ đại nguyên sơ thành mỉa mai cay đắng
Những nụ hoa rụng hương trước lúc ngày về
Và mặt trời vô tích sự mặc mây che.
*
**
Tôi giấu kín chiếc sáo của mình vào nơi không ai
nhìn thấy
Nhưng nhiều lần nó bị lấy đi lạc điệu giữa bản
hoan ca.
Rồi lặng lẽ vỡ ra xa lạ.
Chỉ khi đêm đêm trở về chỗ ngủ của mình
Tiếng sáo trong vút tự do cất lên
Những bài hát từ làng vang xa.