Thời nắng xanh

Kính dâng bà ngoại

Nắng trong mắt những ngày thơ bé
Cũng xanh mơn như thể lá trầu
Bà bổ cau thành tám chiếc thuyền cau
Chở sớm chiều tóm tém
Hoàng hôn đọng trên môi bà quạch thẫm
Nắng xiên khoai qua liếp vách không cài

Bóng bà đổ xuống đất đai
Rủ châu chấu cào cào về cháu bắt
Rủ rau má rau sam…
Vào bát canh ngọt mát
Tôi chan lên suốt dọc tuổi thơ mình

Bà tựa lưng vào nguồn cội lặng thinh
Gầy như khói trên trang thờ Tiên tổ
Da mặt ngoại như vỏ cây tróc lở
Mắt nheo nhìn tươi mẩy những chồi non
Tôi là mầm lá lon ton
Nảy trong lòng mẹ vuông tròn bà mang
Run trên gốc rễ cũ càng
Tôi trong dáng ngoại, bóng làng chở che

Gia tài ngoại là các con các cháu
Là câu hát nương che ngày gió bão
Là chảo nồi, chum vại, lọ và chai…
Là mắm muối, tương cà, gạo đỗ
Là mụn vải vá viu ngày thương khó
Cúc tần xanh nghèo ngặt
Cúc tần xanh…

Tôi như thể chú mèo dim dím mắt
Trong lòng bà tro trấu thật bình yên
Mây ngơ ngóng dưới vòm trời cổ tích
Dưới vòm trời tóc bạc của bà tôi!

Vườn nhà ngoại trĩu ớt xanh ớt đỏ
Quả ớt cay nồng theo bà xuống chợ
Con sáo mổ ăn nói tiếng con người
Nó biết thưa bà nó biết trêu tôi

Vườn đầy hoa đồng tiền thế mà không vay được
Bà cắt mớ đem đổi về bánh đúc
Tôi lớn cùng kẹo bột với gà con
Tôi làm bạn với con sên, cái kiến
Với nụ mướp hoa bầu, tơ với nhện
Một cánh chuồn la lả giấc ban trưa

Những đầm chũm ao chua
Trái bòng rụng xuống mùa hè óng ướt
Những chỏm đầu húi cua ngụp nước
Trẻ với bòng vì vục giống như nhau

Những lõm trũng đằm trâu
Những mộ cỏ đầu gà ngúc ngắc
Tuổi thơ tôi thơm thao bùn đất
Rặng duối cho không quả duối hươm vàng
Tôi ngửa mặt nhìn trời đêm thổn thức
Thấy bóng người đã khuất đặc như sao
Con đom đóm nháy điều gì bí mật
Cứ đêm đêm xanh nhói phía ao làng

Mây bánh đa khô rộp cả giếng làng
Bà vét nước tiếng gầu va rỗng ruột
Tôi đã dội vô tình bao nước mắt
Dội mát lành nỗi khó nhọc bà tôi

Bà ơi cây cải lên trời
Rau răm cay đắng phận người đắng theo
Chân bấm lên rêu
Bà tôi gánh cả gió chiều - xót xa
Dẹp tròn mắt dứa mắt na
Tôi nhem nhọ bếp sáp gà dính tay
Loăn thoăn đồng đất tối ngày
Tiếng bà gọi ới bờ này bãi kia

Tôi chạy theo bà đòn tre kẽo kẹt
Tiếng chim gù khuất khuất
Bóng làng xa…