Tô Kiều Ngân Lê Mộng Ngân, Y Châu

Tô Kiều Ngân (1926 - 20/10/2012) tên thật là Lê Mộng Ngân, sinh tại Huế, là nhà thơ, nhà văn, nghệ sĩ thổi sáo. Theo học tiểu học tại Huế, ông đã sớm tỏ ra có chất nghệ sĩ, thường trốn học, đi chơi đó đây với cây sáo trúc không mấy khi rời tay. Năm 1946 ông tham gia kháng chiến chống Pháp, phục vụ ban kịch của Vệ quốc đoàn khu IV từ Huế ra Thanh Hoá. Được một thời gian, ông xin tình nguyện chiến đấu tại mặt trận đèo Hải Vân, sau đó bị Pháp bắt năm 1948. Ba tháng sau ông được thả. Từ đó, Tô Kiều Ngân bắt đầu hoạt động văn nghệ. Tác phẩm đầu tiên của ông là kịch thơ Ngã ba đường do ban kịch Sông Ô trình diễn trên sân khấu Huế.

Năm 1950 ông gia nhập Quân đội quốc gia Việt Nam. Ba năm sau ông đưa gia đình vào miền Nam. Tại đây ông lần lượt viết cho các báo Đời mới, Người sống mới, đồng thời cũng cộng tác với một vài tờ báo xuất bản tại Hà Nội như Hồ Gươm, Giác ngộ... Năm 1955 ông cùng Đinh Hùng, Thanh Nam, Hồ Điệp, Hoàng Oanh... thành lập ban thi văn Tao Đàn trên đài phát thanh Sài Gòn. Sau đó ông lại cùng Thanh Nam chủ trương tuần báo Thẩm mỹ, rồi cộng tác với Sáng tạo, Văn nghệ tiền phong, Tiểu thuyết tuần san, Văn nghệ chiến sĩ...

Sau sự kiện 30/4/1975, Tô Kiều Ngân bị bắt đi cải tạo tại Sơn La một thời gian dài. Những năm cuối đời ông vẫn viết truyện ngắn, viết sách biên khảo, cộng tác với một số tạp chí trong nước. Ông mất tại nhà riêng ở quận Bình Thạnh, Sài Gòn.

Thơ Tô Kiều Ngân ít xuất bản mà chỉ được truyền miệng trong giới bạn bè. Một số bài hát nổi tiếng phổ thơ của ông là bài Những con đường trắng do Trầm Tử Thiêng phổ nhạc viết về sự kiện Huế Mậu Thân 1968, Em sắp về chưa, Vào mộng cùng em do Châu Kỳ phổ nhạc, Tiếng chuông Linh Mụ do Hoàng Nguyên phổ nhạc. Ngoài bút danh Tô Kiều Ngân, khi viết lời cho ca khúc, ông còn dùng bút hiệu khác là Y Châu.

Tác phẩm đã xuất bản:
- Ngàn năm mây trắng (tập thơ)
- Tiếng sáo Tao Đàn (ca khúc)
- Người đi qua lô cốt (tập truyện)
- Tự học thổi sáo và ngâm thơ (biên khảo)
- Chuyện Huế ít ai biết (biên khảo)

Tô Kiều Ngân (1926 - 20/10/2012) tên thật là Lê Mộng Ngân, sinh tại Huế, là nhà thơ, nhà văn, nghệ sĩ thổi sáo. Theo học tiểu học tại Huế, ông đã sớm tỏ ra có chất nghệ sĩ, thường trốn học, đi chơi đó đây với cây sáo trúc không mấy khi rời tay. Năm 1946 ông tham gia kháng chiến chống Pháp, phục vụ ban kịch của Vệ quốc đoàn khu IV từ Huế ra Thanh Hoá. Được một thời gian, ông xin tình nguyện chiến đấu tại mặt trận đèo Hải Vân, sau đó bị Pháp bắt năm 1948. Ba tháng sau ông được thả. Từ đó, Tô Kiều Ngân bắt đầu hoạt động văn nghệ. Tác phẩm đầu tiên của ông là kịch thơ Ngã ba đường do ban kịch Sông Ô trình diễn trên sân khấu Huế.

Năm 1950 ông gia nhập Quân đội quốc gia Việt Nam. Ba năm sau ông đưa gia đình vào miền Nam. Tại đây ông lần lượt viết cho các báo Đời mới, Người sống…