Chơi thuyền sông Tân Bình

Eo đất vắt rừng già ra nước,
Thành con sông xanh biếc, dài ghê;
Khỉ ho cò gáy tư bề,
Ta đem thân đến chốn này làm chi?
Nhớ từ trẻ gian nguy từng trải,
Bước giang hồ bước mãi chưa thôi;
Mảnh thân còn chọi với đời,
Hiểm nghèo là bạn, bơi vơi là nhà!
Cảnh hiu quạnh có ta có chủ;
Bằng không ta, chẳng phụ hoá công.
Vẽ ra cái cảnh lạ lùng,
Làm cho cọp biển, cá đồng hay sao?
Xuồng ba lá đâu nào chàng Thổ,
Rượu đế mang theo mỗ lưng bầu.
Mũi chàng trước, lái ta sau,
Mái chèo khoan nhặt, con trào ngược xuôi.
Bóng chiều nhuộm lan mùi vàng úa,
Khói nước chen mây bủa lưng chừng,
Vạch lau rẽ khói tung tăng,
Trên trời, dưới nước, bên rừng, giữa ta!
Lố túp lá sà sà trong ngút,
Chợt thuyền con vùn vụt ngang giòng;
Nguồn Đào có phải đây không?
Vũng Lương Sơn phưởng phất cùng là đây!
Vừng ác lặn, lùm cây đen sạm,
Vào càng sâu càng lắm vẻ u:
Rặng dừa lướt gió vu vu,
Chim về ổ thốt, vượn ru con chuyền.
Bỗng cái sạt, mé triền hùm vọt;
Bật sáng loè, ngọn đuốc ma trơi…
Ó vùng dậy; khỉ reo cười;
Trăm yêu ngàn quái nhè người mà trêu!
Thoạt đằng mũi, giá chèo toan đánh,
Lái bạt ngay, phòng tránh cơn nàn;
Uỷ kìa rắn hổ phùng mang,
Vượt sông nổi sóng, băng ngàn như tên;
Vụt đáy nước, trồng lên cây trụ,
Hẳn đây rồi, cá sấu quých đuôi.
Trăm cái sợ cướp cái vui,
Tới đành chẳng tiện, muốn lùi chỉn khôn!
Sởn tóc gáy bồn chồn tấc dạ,
Vững tay chèo, nấn ná hồi lâu…
Vừng trăng như hẹn hò nhau,
Trồi lên mặt biển, dọi vào gầm hang;
Gợn nát bóng, cá vàng dỡn nước;
Lá lật sương, chim bạc đeo cành;
Xa trông rừng thắt khung xanh,
Sông phơi dải lụa trắng tinh một màu!
Rỡ muôn tượng như chào lại khách,
Lặng một chiều dường trách lấy nhau…
Cảnh sao biến đổi quá mau,
Rõ hai thế giới trước sau nửa giờ!
Lặng đối cảnh những ngờ mộng mị,
Hoặc là do tâm lý mà ra:
Chột lòng thì mắt phải hoa:
Cảnh nguyên có một, tại ta hai lòng?
Cặn triết học rót không lựa chỗ,
Rót vào tai chàng Thổ lại ra…
Tầm u bước đã quá xa,
Canh khuya, sương nặng, vội mà về đi.
Xoàng hơi cúc khì khì cười mãi,
Tóc phất phơ dường chải bóng trăng,
Giữa giòng chiếc lá thung thăng,
Lần dò lối cũ, bâng khuâng chạnh niềm:
Gẫm thân thế ba chìm bảy nổi,
Lại phen này lạc lối tới đây.
Một đêm cảnh vội đổi thay,
Rồi ra sao nữa sau này trăm năm!
Ngâm mấy vận tạm làm du ký,
Chép gởi người tri kỷ đường xa.
Người như rõ biết ý ta,
Thì nâng chén rượu mà ca khúc này…