Thơ » Việt Nam » Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn » Phan Huy Ích » Dụ Am ngâm lục » Dật thi lược toản quyển 2 (1791-1796)
Đăng bởi tôn tiền tử vào 03/08/2024 12:28
京中有人從北來，
傳說民間水降灾。
二十餘縣望如海，
滔滔白浪無津涯。
初聞其語半疑信，
堯世懷襄如是哉。
歸轡一經青厥渡，
淤水穿堤猶在睹。
簾屋依依帶水痕，
樹枝歷歷染沙土。
田原泥濘無秋禾，
民棄耜鋤尚網罟。
邑叟啼呼水患奇，
潰溢漂沉多喫苦。
江河秋潦自年年，
流駛奔湍歸海陾。
未聞積漲五十日，
盡將鴻宅委魚淵。
陰沴非常堪怵惕，
嗟嗟民命制乎天。
橫流不特上源水，
海際汛鹹尤訝異。
君不見:
驩順東風引暴潮來，
尾閭滾來渰田里。
奇華千家逐波間，
日麗百艘填浪裏。
天哉流行抑或然，
西南數路休怨誹。
Kinh trung hữu nhân tòng bắc lai,
Truyền thuyết dân gian thuỷ giáng tai.
Nhị thập dư huyện vọng như hải,
Thao thao bạch lãng vô tân nhai.
Sơ văn kỳ ngữ bán nghi tín,
Nghiêu thế hoài tương như thị tai.
Quy bí nhất kinh Thanh Quyết độ,
Ứ thuỷ xuyên đê do tại đổ.
Liêm ốc y y đái thuỷ ngân,
Thụ chi lịch lịch nhiễm sa thổ.
Điền nguyên nê nính vô thu hoà,
Dân khí cử sừ, thượng võng cổ.
Ấp tẩu đề hô thuỷ hoạn kỳ,
Hội, dật, phiêu, trầm đa khiết khổ.
Giang hà thu lạo tự niên niên,
Lưu sử bôn thoan quy hải nhiên (nhưng).
Vị văn tích trướng ngũ thập nhật,
Tận tương hồng trạch uỷ ngư uyên.
Âm lệ phi thường kham truật dịch,
Ta ta dân mệnh chế hồ thiên.
Hoành lưu bất đặc thượng nguyên thuỷ,
Hải tế tấn hàm vưu nhạ dị.
Quân bất kiến:
Hoan Thuận đông phong dẫn bạo trào lai,
Vĩ Lư cổn lai yểm điền lý.
Kỳ Hoa thiên gia trục ba gian,
Nhật Lệ bách sưu điền lãng lý.
Thiên tai lưu hành ức hoặc nhiên,
Tây nam sổ lộ hưu oán phỉ.
Trong kinh có người từ bắc vào,
Kể chuyện dân gian bị lụt lớn.
Hơn hai mươi huyện trông như biển,
Mênh mông sóng bạc không bến bờ.
Thoạt nghe, bụng nửa tin nửa ngờ,
Đời Nghiêu, hồng thuỷ chắc cũng thế.
Ngựa vừa về qua đò Thanh Quyết,
Nước tràn đê thủng nhìn vẫn rõ.
Lưng mành rành rành ngấn nước in,
Cành cây mồn một đất cát ố.
Ruộng đồng lầy lội, không lúa thu,
Dân bỏ cày cuốc, chuộng chài, đó.
Cụ già trong làng kêu lụt kỳ,
Vỡ, tràn, nổi, chìm, nhiều nỗi khổ.
Hàng năm sông thu nước lũ dâng,
Nhưng đều băng băng ra biển cả.
Chưa nghe lụt tới năm mươi ngày,
Biến cả tổ chim thành vực cá.
Khí nặng khác thường thật đáng ghê,
Than ôi, mệnh dân do trời định.
Nước to nào phải chỉ thượng nguồn,
Biển dâng nước mặn càng kỳ lạ.
Anh chẳng thấy:
Miền châu Hoan châu Thuận gió đông dâng nước triều lên,
Nước từ rốn biển tràn vào ngập đồng ruộng.
Kỳ Hoa ngàn nhà cuốn theo sóng,
Nhật Lệ trăm thuyền bị sóng ghìm.
Thiên tai lưu hành, âu ngẫu nhiên!
Mấy lộ tây nam đừng oán thán.
Đăng nhập bằng Facebook