Phụng Đô - phần 1

Xưa, nơi xóm trúc thôn đông
Có nhà vườn rộng cây trồng tốt tươi.
Lúa ngô xanh một nương dài,
Nối dòng hiền đức, sinh người khôi ngô.
Ba trai hẳn vững cơ đồ,
Lại riêng chàng út: Phụng Đô biệt tài.
Đã thường cần mẫn hơn ai,
Dâu xanh tốt lá, lúa dài trĩu bông.
Mà khi ngơi việc ruộng đồng,
Cùng hai anh lại gắng công sách đèn.
Gương xưa, noi đức thánh hiền,
Việc nay, suy luận đắp rèn trí cao.
Gần xa ai cũng khen lao:
“Sinh con như vậy tiếc nào công sinh.”
Cành cao rợp bóng thâm tình,
Tay cha vẫy lại bên mình, thiết tha:
“Đã nhiều nắng dãi sương pha,
Già đây đến lúc trời xa đất gần.
Trước khi rời cõi phù vân,
Cha còn đôi chút ân cần này thôi.
Duyên xưa đã hẳn bao đời,
Trong tình ruột thịt luân hồi vào ra.
Kiếp này lại họp một nhà,
Phải sao được mãi thuận hòa dưới trên.”
Rồi ông đem một nắm tên
Cho ba chàng trẻ đứng bên, dạy lời:
“Các con bẻ từng chiếc coi.”
Tức thì từng chiếc tên rời gẫy ngay.
Bèn cầm cả nắm trao tay:
“Giờ con bẻ thứ bó này xem sao.”
Quả nhiên không có chàng nào
Bẻ được nguyên bó, đành trao lại người.
Ông rằng “như lẽ trên đời,
Họp nhau thì mạnh, chia rời tất nguy.
Trời xanh cao rộng nhường kia,
Hãy như tên nọ bắn đi ngút ngàn.
Lợi riêng đôi chút đừng ham,
Túi cơm, giá áo buộc ràng quẩn quanh.
Chí như chim vượt mây thành,
Bốn phương đất thẫm trời xanh là nhà.
Lòng như núi biếc đồng hoa,
Trang nghiêm muôn loại đâu là riêng ai.
Chẳng theo nghiệp lụy an bài,
Như tên bật vút ra ngoài khuôn thiêng.”
Lắng nghe lời đẹp cha hiền,
Ba chàng tha thiết một nguyền bên nhau.
Lo rèn tâm trí cao sâu,
Biển đời vượt sóng mai sau ngại gì.
Môi già tươi nụ từ bi,
Ông thêm: “tử biệt sinh ly lẽ thường.
Khi ta mãn kiếp trần gian,
Xác này sẽ đặt trên giàn lửa thơm.
Các con đừng chút khóc thương,
Hãy nên bố thí, cúng dường phóng sinh.”
Sau khi căn dặn ngọn ngành,
Bấy giờ ông mới nhẹ mình an tâm.
Tìm vào hang động tuyền lâm,
Một lòng sám hối lỗi lầm nghiệp xưa.
Diệt tan vọng tưởng mê mờ,
Mấy tuần sau đã đến giờ tử ly.
Ba chàng theo đúng lời kia,
Phóng sinh bố thí không hề lãng xao.
Nguyện cho cha vút cánh cao,
Lìa xa trần cấu cõi nào hóa sinh.
Anh em thân thiết bóng hình,
Ruộng vườn mầu mỡ, gia đình thịnh vui.
Khôn thiêng, cha hẳn mỉm cười,
Các con đoàn kết như lời trối trăn.
Một hôm cậu út chơi rừng,
Ngồi dưới đại thụ ngắm từng lá cao.
Bỗng dưng thấy áng mây đào
Hóa thành chim phượng bóng sao dị thường.
Như non che khuất một phương,
Rồi tung cánh lớn vút đường không gian.
Gió lay, chàng tỉnh bàng hoàng,
Bên mình tơi tả hoa vàng vàng bay.
Điềm chi? một thoáng mộng ngày!
Phụng Đô thắc mắc rời ngay về nhà
Tìm hai anh, hỏi gần xa,
Giấc mơ thế ấy, đoán ra thế nào.
Anh rằng “hẳn chí em cao
Như chim từ áng mây đào hóa thân.
Cánh tung vượt lụy hồng trần,
Nên trong mộng ứng muôn phần tốt tươi.”
Phụng Đô từ tốn nối lời:
“Nguyện xưa em vẫn khôn nguôi tấc lòng.
Chẳng ham danh lợi đèo bồng,
Trăm năm tù túng trong vòng nhân duyên.
Chỉ mong xa lánh lụy phiền,
Như chim liệng cánh trong miền trời cao.
Đó là điều vẫn ước ao,
Theo anh thấy có lẽ nào khác chăng?”
Người anh nói giọng ân cần:
“Trải đau thương mới hiểu phần thanh cao.
Vượt bùn sen nở thơm sao,
Không gian truân ấy ai nào biết ai.
Ví dù chú gặp Như Lai,
6.950.  Với lòng ỷ lại cũng hoài một thân.
Theo anh: phải nhập hồng trần,
Trong phiền não ấy chim thần tung cao.
Vả chăng tự ý ra vào,
Ngộ mê không lối, ai nào cậy ai.
Ví dù quyết gặp Như Lai,
Thử xin vượt lụy trần ai tự mình.”
Lời anh cặn kẽ chân tình,
Nhưng lòng em vẫn đinh ninh một bề.
Sớm mai, trời gió lê thê,
Chân mây còn lẻ một vì sao nghiêng.
Phụng Đô khởi bước xa miền,
Hai anh đưa tiễn, lòng riêng nặng lòng!
Kẻ đi, chân nhẹ dặm hồng,
Người về mắt trĩu còn trông dõi hoài.
Vi vu lau lách bãi dài,
Nắng pha giọt nước gió mài gót lê.
Phố xa thoắt thấy đã kề,
Dừng chân, du tử ngoảnh về cô thôn.
Đâu nào… mái dựng chon von,
Mây xanh khoảng đó còn buồn dáng ai?...
Hành trang thôi lại bên người,
Gió phơi phới trỗi nhịp vui viễn trình.
Tháng ngày thả gót lênh đênh,
Khi say sông nước bình minh rực hồng.
Khi nằm bãi ngó trăng trong,
Khi lưng chừng núi bạn cùng sơn nhân.
Vừa quen chỗ, lại rời chân,
Đó đây thoắt đã mười năm phiêu bồng.
Quen rồi biển Bắc thành Đông,
Quán biên thùy dựng, thuyền trùng dương qua.
Một hôm hái thuốc rừng xa,
Thấy cây quế nọ thực là quý sao.
Về kinh dâng tiến hoàng trào,
Ngự y tâu với ngôi cao: “quế này
Một đời ao ước gặp đây,
Rừng linh thiêng mới sinh cây dược thần.”
Vua mừng, trọng đãi quý nhân,
Vời vào nội điện ân cần hỏi han.
Dinh cơ, chức tước đặc ban,
Đón người hồ hải vào hàng quyền danh.
Mau quen nghi lễ triều đình,
Riêng còn lạ chuyện kinh thành phấn hương.
Tơ lòng chưa sợi tình vương,
Trong veo mạch suối trẩy đường gió mây.
Một chiều man mác hương say,
Thong dong vó ngựa ra ngoài thành đô.
Lúa vàng thơm sóng nhấp nhô,
Bầy chim se sẻ quanh bờ đùa vui.
Phụng Đô mến cảnh đi hoài,
7.000.  Ngựa thong thả nhịp, nắng phơi phới tà.
Vườn ai đằm thắm cỏ hoa,
Lối quanh tùng trúc nguy nga một vùng.
Dừng cương dưới bóng cội thông,
Tới bên rào biếc ngắm hồng tường vi.
Chợt nhìn đàn bướm say mê,
Đương bay thăm khóm hoa kia trong vườn.
Mắt theo, lòng bỗng bàng hoàng:
Bên hoa, ai đó! dịu dàng nét thơ.
Áo hoàng yến rũ nếp mơ,
Trâm cài nửa mái, huyền mơ diễm kiều.
Vẻ xuân tươi rạng nắng chiều,
Trên đôn cẩm thạch ngồi thêu khăn hồng.
Dáng nghiêng thược dược mơ mòng,
Chừng nghe gió cũng nao lòng cỏ hoa.
Chàng ngoài giậu biếc nhìn qua
Bâng khuâng ngắm vẻ kiêu sa đóa quỳnh.
Mà ai kia vẫn vô tình,
Ngón tay lả nét băng trinh thêu thùa.
Thoảng đâu một ánh hương đưa,
Ướp theo cánh bướm ơ hờ bay ngang.
Dừng tay kim chỉ, mơ màng,
Nghiêng nghiêng nàng tựa dưới hàng hoa mơ.
Nhìn trời ngâm mấy vần thơ,
Khiến ai đắm giữa âm thừa chơi vơi.
Thốt nhiên chàng cất nên lời:
“Phải chăng đây mộng đó người đào nguyên?...”
Qua rào nghe vẳng tiếng khen,
Nàng buông khăn lụa, đứng lên sững sờ
Nhận ra ngoài bức giậu thưa
Có người đứng tư bao giờ không hay.
Áo người biêng biếc màu mây,
Ngoài bờ hoa tím đương ngây ngất nhìn.
Khiến lòng bối rối càng thêm,
Quay mình toan vội bước lên hiên nhài.
Phụng Đô tỉnh giấc chơi vơi,
Vội vàng cất tiếng “xin người dừng chân!
Rộng lòng tha lỗi bỉ nhân
Trót gây kinh động tâm thần chúa hoa.
Chiều nay theo dải nắng tà,
Tới đây gặp cảnh vườn thơ diễm hồng.
Nên đã mạn phép đứng trông,
Ngờ đâu vô ý phật lòng cô nương!”
Giọng nghe phong nhã khác thường,
Bồi hồi ngưng bước, rẽ ràng gởi thưa:
“Vì quen vắng vẻ vườn nhà,
Buổi nhàn thường vẫn thêu thùa chút vui.
Phút say cảnh bởi đẹp trời,
Có chi mà lỗi, xin người an tâm.”
Dứt lời, nghiêng mái tóc xuân,
7.050.  Dáng chào e ấp, nhẹ chân lui vào.
Để ai trầm lặng bên rào,
Dõi theo vóc liễu nao nao tâm hồn.
Đường về ngơ ngẩn hoàng hôn,
Lắng trong hơi gió như còn giọng ngâm.
Rồi đêm mơ tỉnh bao lần,
Nhớ nhung về bóng giai nhân vườn nào.
Niềm riêng đâu dễ im sao,
Ngày ra tìm bạn thấp cao thăm dò.
Mới hay vườn thẳm đào tơ
Là nơi trang trại tiểu thơ họ Trần.
Kinh thành nức tiếng Tường Vân,
Nết tài hoa, tuổi cài trâm diễm kiều.
Nàng mong đôi lứa đã nhiều,
Mà bông khuê các vẫn treo riêng cành.
Mừng khi nghe rõ sự tình,
Chàng liền nhờ cậy mối manh đến người.
Song thân mến đức, chuộng tài,
Còn nàng bẽn lẽn thầm vui duyên lành.
Hằn là hương lửa ba sinh,
Gặp nhau chiều đó, vô tình mà ra…
Bõ lòng riêng tưởng thiết tha,
Mải mê tâm cảm, hững hờ chỉ kim.
Nghĩ là mộng đẹp cho tim
Thế thôi, đâu dám mong thêm có ngày.
Vâng theo hôn lễ đủ đầy,
Đôi hồn xuân biếc, một dây tơ hồng.
Bên nhau hôm sớm thong dong,
Vần thơ dưới nguyệt, chén nồng bên hoa.
Lầu cao ngây ngất âm ba,
Tường Vân so phím, tay ngà lướt dây.
Ru chàng say nhịp tơ say,
Tiếng mau mau cánh chim bay vút trời.
Thành đàn gỗ cũng lên hơi,
Ngón thon nhạn trắng lả lơi giữa dòng.
Tiếng trầm mưa đổ trên sông,
Tuyết sa biển bãi hoa đồng chim xao.
Lại về vi vút mây cao,
Âm âm động suối bướm nào cồn hoa.
Hơi đàn như thiết như tha,
Mạch đàn như khói trầm sa ngút vời.
Ngón mau như kéo mây trời,
Dây thưa non nỉ như lời thiên thu.
Tay người hạc đậu trên tơ
Khiến trăng mười sáu cũng ngơ ngẩn trời.
Song ngoài đôi cánh hoa rơi,
Nhìn hoa người lại ngỡ người trong mơ.
Ngày nào cách tấm rào thưa,
Hoa xanh riêng lối, nắng tà soi chung.
Những đêm giấc ngủ mơ mòng,
Khuê trang dệt mộng, thư phòng ước ao.
Sắt son hò hẹn kiếp nào,
Giờ nên loan phượng ngọt ngào sánh duyên.
Xuân qua hạ giục lòng quyên,
Thời gian theo mảnh trăng lên khuyết đầy.
Mười năm thoáng mộng sum vầy,
Hiên văn ríu rít một bầy trẻ xinh.
Năm trai tuấn tú thông minh,
Cành mai lại hé nụ quỳnh đôi bông.
Một hôm chàng dạo ven sông,