Huyền Trân công chúa

Tặng Bà Laurence de la Pommeraye

Fare thee well! And, if forever,
Still, for ever fare thee well!
(Lord Byron)

Xin chia tay! và, nếu là: mãi mãi
Thêm một lần, xin mãi mãi chia tay!

Trần Huyền Trân - Trần Khắc Chung
Các cung nga Chiêm - Các cung nga Việt

Cung nga Việt:
Chân trời xa ánh bình minh phơn phớt,
Than ôi, sương lam tía đã dần tàn!

Cung nga Chiêm:
Sương lam tía nơi chân trời đã nhợt,
Thuyền Quân Vương lách sóng lại Đồ Bàn.

Cung nga Việt:
Thuyền chúa Chiêm dần trôi trên nước lặng...
Dưới bờ mây Công Chúa sắp ra đị

Cung nga Chiêm:
Thuyền Quân Vương đã dần trôi nẻo vắng,
Tháp Chàm xa đưa Nữ Chúa vu quy.

Khắc Chung:
Huyền Trân ơi! Nàng sắp phải vu quy,
Sắp cùng ta phải mãi mãi phân ly!
Này trông, nàng! Thuyền Chiêm trên biển rộng,
Sắp hàng đi tới chân trời mơ mộng,
Nơi vừng ô, sáng sáng, pha hồng tươi.

Cờ tranh nhau phấp phới trên nền trời,
Và như du, nhịp nhàng, chèo khua sóng...
Tiếng loa xa còn mơ màng đồng vọng,
Nhưng dãy thuyền gió quyến vẫn dần trôi,
Đưa Huyền trân về Chiêm Quốc, hỡi ôi!

Cung nga Việt:
Nỗi phân ly khiến lòng ta như tan nát!
                                   Ôi!
                              Công Chúa Huyền Trân
                              Trong giây lát,
                                   Sẽ dần dần
Cùng thuyền Chiêm cùng trôi, rồi cùng khuất,
Nơi bóng đen, chiều chiều, gieo u uất!

Cung nga Chiêm:
                              Lệnh Bà ôi!
Trên biển mờ, thuyền Chúa đã xa trôi,
                              Cùng chúng tôi,
Xin lệnh Bà ngự giá xuống thuyền thôi!

Khắc Chung:
Than ôi!

Cung nga Việt:
Than ôi!

Cung nga Chiêm:
Xin lệnh Bà ngự giá xuống thuyền thôi,
Vì biển mờ thuyền Chúa đã xa trôi...

Khắc Chung:
Huyền Trân ơi!
Xin mãi mãi chia phôi!
Nơi xa vời,
Thuyền thắm sắp êm trôi...
Và hình em, trong giây phút, em ơi!
Sẽ dần dần... dần lẩn dưới chân trời!

Cung nga Việt:
Cung Tần Hương từ nay sẽ bặt
Tiếng huân ai dìu dặt canh chầy.
Vườn Vũ Ngọc từ nay hàng trúc
Nhớ tiếng người nhịp khúc đờn tranh.

Khắc Chung:
Mà từ nay khi oanh gọi bạn,
Ta cũng thôi gẩy bản Phượng Hoàng,
Vì gác tía mơ màng gió thổi,
Còn đâu, trời đất hỡi!
Bóng Huyền Trân!

Cung nga Việt:
Bóng Huyền Trân?
Còn đâu nữa, bóng Huyền Trân,
                              Khi êm ái,
                Chiếc thuyền son quay lái
Đè sóng xanh mà lướt thẳng tới Đồ Bàn!

Huyền Trân:
Hồng nhan...! Ôi kiếp hồng nhan!

Cung nga Chiêm:
Xin lệnh Bà hãy quên sầu, nguôi lệ,
Cùng chúng tôi vui bước xuống thuyền hoa!
Mặt trời rắc kim sa trên mặt bể,
Và nâng chèo, quân hát tiếng vang ca.

Huyền Trân:
Ta chẳng muốn theo ai về Chiêm Quốc!
Không! không! Ta chẳng hứng theo ai đi,
Vượt bao núi, bao non, bao từng nước
Tới rừng hoang trông ngẩn lũ man di!

Dù Chế Vương ân cần hay cưỡng bách
Huyền Trân quyết chẳng tới Đồ Bàn xa...
Vì các em khi muôn trùng xa cách,
Biết cùng ai trò chuyện buổi ô tà?

Dù Vua Cha phải lôi đình nổi giận,
Ta cũng không đặt bước xuống thuyền hoa,
Thôi trông cung Vân Hồng, lầu Ngọc Phấn,
Nơi các em ngày tháng nhớ thương ta.

Các em ơi! Vì đâu ta ủ rũ?
Kìa! Non cao, vi vút gió gọi sầu!
Trôi đi, thuyền! Và, chèo đi, thuỷ thủ!
Vì Huyền Trân chẳng bước xuống thuyền đâu!

Cung Nga Việt:
Đừng bước xuống thuyền Chiêm, Công Chúa hỡi!

Cung Nga Chiêm:
Nơi xa xa thuyền Chúa đã xa dần...
Hãy xuống thuyền cho thuyền trôi theo gió thổi!

Khắc Chung:
Đi đi! Công Chúa hỡi!
Em Huyền Trân!
Em đi đi cho anh vẹn chữ trung thần!

Huyền Trân:
Ta đã quyết, lòng ơi, ta đã quyết
Không bao giờ rời bỏ đất Thăng Long
Nơi ta nghe thấy tình yêu tha thiết
Lần đầu tiên réo rắt tiếng mơ mòng

Ta không xa nơi bao lần ngây ngất,
Nơi bao lần lưu luyến bóng tình quân,
Không xa nơi còn mơ màng phảng phất
Tiếng người yêu say hát khúc ái ân.

Ta không xa giải Ngân Trì trong vắt
Đã từng phen lả lướt in hình ai
Cung Tần Hương nơi cầm chiều hiu hắt
Du dương ca bên dạ khách kim hài.

Tình quân ơi! Vì đâu ta ủ rũ?
Kìa! Non cao, vi vút gió gọi sầu!
Trôi đi, thuyền! Và, chèo đi, thuỷ thủ!
Vì Huyền Trân chẳng bước xuống thuyền đâu!

Cung Nga Việt:
Đừng bước xuống thuyền Chiêm, Công Chúa hỡi!

Cung Nga Chiêm:
Nơi xa xa thuyền Chúa đã xa dần...
Hãy xuống thuyền cho thuyền trôi theo gió thổi!

Khắc Chung:
Đi đi! Công Chúa hỡi!
Em Huyền Trân!
Em đi đi cho anh vẹn chữ trung thần!

Huyền Trân:
Chàng đã muốn ta xa rời đất Việt,
Thì, chàng ơi! Xin vĩnh biệt từ nay!
Mành tân hôn trùng trình trên sóng biếc...
Bơi đi, chèo! Ta bước xuống thuyền đây.

         *

Nam Quốc hỡi! từ nay vĩnh biệt!
Vì, muôn năm ta quyết chẳng về...
Và, từ nay, ánh hè khi tắt,
Mây lung linh vơ vất đáy hồ,
Ta thôi ngắm, mơ hồ, trăng mọc,
Tắm sắc xanh màn ngọc bên lầu.
Khi thu sang, dưới bầu mây phủ,
Khom lưng mềm, liễu rũ ven sông,
Ta thôi để thuyền bồng tha thướt
Vẩn vơ bơi trên nước Nhị Hà.
Hỡi những đêm sao ngà lộng ánh,
Ta vin ngâu mơ cạnh tình quân!
Những chiều thắm gió huân nhẹ chuyển,
Ta ngây trong khói quyện đỉnh trầm!
Hỡi những nơi còn thầm vương vấn,
Ánh hương tình đôi bạn xa xôi!
Xin vĩnh biệt! Than ôi! Vĩnh biệt!
Vì, muôn năm ta quyết chẳng về...

Khắc Chung:
                              Tim đê mê
Như âm u, như đau đớn, như nặng nề.

Huyền Trân:
Thuyền gần đi... Ta xuống thuyền... Thuyền quay lái
Ngậm đau thương, ta nghẹn sấn núi sông Hời!

Khắc Chung:
                 Xin chia phôi!
Thuyền yểu điệu sắp tròng trành trên Nam Hải.
                              Nàng xa trôi...
Huyền Trân, Công Chúa Huyền Trân! nàng đứng lại!
                 Nhưng, than ôi!
Bóng lụa khuất trên thuyền hồng đương quay lái!

Cung nga Việt:
Thuyền xa trôi! Công Chúa cũng xa trôi

Khắc Chung:
                Thuyền đi mãi...
                Và, Huyền Trân,
Trong khoang thơm, mỗi lúc một xa dần...

Cung nga Việt:
Thuyền đi mãi...

Và, đồng thanh:
Ai êm ca một khúc hát Chiêm Thành...

         *

(Yên lặng một hồi lâu. Bỗng Khắc Chung dang tay rồi tha thiết)

Khắc Chung:
Công Chúa đã đi rồi, non nước hỡi!
Hỡi gió nặng, từng cao, cao tiếng thổi,
Lời vang như hú bão dưới kinh thành!
Bể trùng trùng điệp điệp! Vững tung hoành!
Non chắn sóng muôn năm, muôn năm vẫn
Ngắm mây huyền vòm lam kiêu hãnh cẩn...!
Còn đợi chờ chi nữa, cảnh mênh mông...
Mà chưa lan...
Mà chưa tan...
Mà chưa biến ra hư không?

Cung nga Việt:
Cảnh mênh mông! còn đợi chờ chi nữa...?
    Vì, trời ơi...?
    Huyền Trân... Công Chúa...
    Đã đi rồi!