Tiếng hát sông Hương (1972)

Mấy lời cẩn bạch

Nói về những câu hát thì trong bài tiểu sử của giáo sư Phan Thế Roanh viết về thầy tôi có đoạn: “Trong những khúc hát của tiên sinh có nhiều câu đã biến thành ca dao từ lâu và rất được phổ thông trong quần chúng...”. Nhân đọc đoạn trên, tôi sực nhớ hồi còn nhỏ, tuy thầy tôi chưa dạy nhưng có những câu hát tình cờ đã lọt vào trí óc ngây thơ của tôi qua tiếng hát ru em của người hàng xóm, hay qua các chuyến đò ngang đưa khách sang sông, các đò dọc đi buôn về khuya, hoặc các du thuyền trên Hương Giang trong những đêm mùa thu trăng sáng, bến nước mơ màng... Có khi tôi được nghe các ca nhi hát theo điệu hò khoan hay mái nhì trong các buổi hội thơ mà thầy tôi thường tổ chức tại Lộc Minh Đình. Và cũng có khi chính tôi hát cho thầy tôi nghe trong những khi thầy tôi buồn hay nhàn rỗi. Tôi đã thuộc lòng và hát một cách tự nhiên mà không cần biết những câu hát ấy là của ai. Mà thật ra với số tuổi lúc bấy đó, tác giả của những khúc hát, bài thơ đối với tôi chẳng có chi là quan trọng, đáng biết hay đáng nhớ. Mãi sau này lớn lên tôi có dịp đọc những tác phẩm của thầy tôi, tôi mới rõ: những câu hát năm xưa ấy chính Người đã đặt ra! Một sự thích thú kỳ diệu cho tôi khi vừa đến tuổi hiểu biết! Một kỷ niệm êm đềm mà tôi nhớ mãi suốt đời.

Đối với tôi, tất cả những gì thầy tôi để lại, tôi đều xem đó là những báu vật mà tôi cho rằng con cháu có bổn phận phải giữ gìn trang trọng. Và xét thấy việc gì nên làm, đáng làm thì hãy cố gắng hết sức mình.

Ngoài những lẽ trên, hôm nay tôi cho ấn hành tập sách này còn để hưởng ứng lời thúc dục của vài bậc thi bá lão thành (bạn của thầy tôi) các bạn hữu của tôi, và cũng để bày tỏ sự biết ơn đối với những vị đã có tâm lưu ý, mến yêu chút sự nghiệp văn chương của thầy tôi.

Những câu hát trong tập này có những câu trích ở quyển “Bán buồn mua vui” xuất bản năm 1954, có những câu may còn lại trong bản thảo; và cũng có những câu tôi tự nhớ... mà chép ra. Tôi chắc rằng chưa được đầy đủ. Sự thiếu sót này, nếu có thì thật ngoài ý muốn. Trong tao nhân mặc khách bốn phương, nếu quý vị nào nhận thấy có điều chi sơ suất thì kính mong vui lòng chỉ giáo, bồi bổ thêm giúp cho. Tôi xin muôn vàn cảm tạ.

Sài Gòn, mùa Xuân Nhâm Tý, 1972
Tôn Nữ Hỷ Khương

Mấy lời cẩn bạch

Nói về những câu hát thì trong bài tiểu sử của giáo sư Phan Thế Roanh viết về thầy tôi có đoạn: “Trong những khúc hát của tiên sinh có nhiều câu đã biến thành ca dao từ lâu và rất được phổ thông trong quần chúng...”. Nhân đọc đoạn trên, tôi sực nhớ hồi còn nhỏ, tuy thầy tôi chưa dạy nhưng có những câu hát tình cờ đã lọt vào trí óc ngây thơ của tôi qua tiếng hát ru em của người hàng xóm, hay qua các chuyến đò ngang đưa khách sang sông, các đò dọc đi buôn về khuya, hoặc các du thuyền trên Hương Giang trong những đêm mùa thu trăng sáng, bến nước mơ màng... Có khi tôi được nghe các ca nhi hát theo điệu hò khoan hay mái nhì trong các buổi hội thơ mà thầy tôi thường tổ chức tại Lộc Minh Đình. Và cũng có khi chính tôi hát cho thầy tôi nghe trong những khi thầy tôi buồn hay…