Khâm sứ Pháp vào yết kiến bà Thái hậu

Cải đồ ngõ nước mau yên,
Tham bô khâm sứ xin lên tâu bày.
Sự này mới thấy xưa nay,
Chẳng cho thời sợ, biết rày làm sao.
Hãy cho, thử việc thế nào,
Minh khiêm truyền chọn để vào triều thăm.
Ỷ không biết phép nước Nam,
Rằng: "Cho thấy mặt biết cam thửa lòng.
Gửi xin tạm cuốn sáo rồng.
Yết rồi bỏ xuống ngỏ cùng hỏi han."
Lạ lùng diện mạo y quan,
Dạ xoa mẽ dáng kinh hoàng xiết mô.
Tiếng như chim chóc líu lo,
Nguyễn Hoành thông dịch phân mô mới tường.
Rằng: "Nguyên hai nước ước thương,
Chỉ vì lợi ích bảo an lâu dài.
Vì ngươi nghịch Thuyết cãi lời,
Vậy nên đến nỗi ương tai rối loàn.
Nhờ nay Giám quốc rộng khoan,
Thành trì đất nước giao hoàn lại cho.
Nguyễn văn Tường vụng mưu lo,
Để cho đến nỗi côn đồ nhiễu nhương.
Muốn mau đặng nước vững vàng,
Phải toan cánh lập quốc vương mới đành.
Hoàng trừ có đó sẵn dành,
Phụ truyền tử kế, chính danh phận rồi.
Cầm quyền sửa trị có người,
Đất thành giao lại, giữ coi hộ phù.
Hàm nghi xa lánh nơi mô,
Dẫu về thời cũng phong cho công hầu."
Mấy lời nghe rõ trước sau,
Dẫu quan mình ấy phép tâu dường nào.
Hai quan đồng tiếng gửi vào,
"Chúng tôi cùng dạ ước ao đêm ngày.
Quí quan phân vậy rất hay,
Nghiệp lành con nối, dân rày mới an."
Trước nhờ thánh đức chủ trương,
Sau nhờ Thái hậu mối giường sửa sang.
Bảo phù lại có quí quan,
Ắt là bình trị phục hoàn như xưa."
Thoảng nghe mọi nỗi bày thưa,
Phán rằng: "Đặng vậy cũng nhờ các ngươi.
Nay ta đều thảy y lời,
Đô thành khả kíp giao lai mã chầy."
Kiều giang công rước về đây,
Xung khiêm tạm trú chờ ngày hồi đô.
Vì sao cướp đặng lại cho,
Vì dân mến chúa phải lo phục người.
Nền nhân cỗi đức tẩm bồi,
Dầu mà muốn hiếp nào trời khứng cho.
Rước lòng Pháp quốc hộ phù,
Trước về ngõ đặng thăm dò dường bao.
Quan minh về tập hội triều,
Kinh thành bèn khiến bàn giao tức kỳ.
Tôn thân có dạ kính vì,
Xem tình chẳng chút man khi lộ mầu.
Sai quan các việc rõ tâu,
Xin hầu Từ giá khá mau ngự hồi.
Cung đền chốn cũ trùng lai,
Nhện chăng, cỏ lấp, trần ai bốn bề.
Nhà không khói lạnh ủ ê,
Thoạt nhìn chi xiết thảm thê ngại ngùng.
Vì ai gây việc tai hung,
Thịnh suy đến nỗi nghĩ lòng thảm thương.
Nhà vàng lại đặng dựa nương,
Muôn thu trường hưởng thọ khang yên lành.
Kể chi những vật trọng khinh,
Đã đành thất thoát lưu linh còn gì.