Bạc Liêu

Bạc Liêu phong cảnh thi:
Muối đỏ Nam kỳ tiếng Bạc Liêu,
Phong lưu nho nhã chẳng bao nhiêu.
Gạo cơm Xứ Lẻo người no đủ,
Chiếu sáp Cà Mau chúng chuộng yêu.
Đạo thánh hiền xưa ham hố ít,
Dân Thiên Địa Hội lén theo nhiều.
Thói quen háo thắng mà gan ruột,
Nghịch ý ngàn muôn cũng đánh liều.

Tốt thay phong thổ Bạc Liêu,
Có danh muối đỏ ruộng nhiều lắm thay.
Nghề nông thứ nhứt trong tay,
Tiếng gạo Ba Thắc thuở nay danh đồn.
Năm tổng năm mươi hai thôn,
Kể trong thuỷ lợi kể khôn xiết cùng.
Cá đồng cá biển cá sông,
Ốc đuông ba khía chim cùng tôm cua.
Ăn ong sáp mật tới mùa,
10. Trong rừng cờ bạc hơn thua trăm ngàn.
Rừng ong tục gọi Rừng Ngang,
Ngang có phần đất như lành có ranh.
Mùa ong nơi giữa rừng xanh,
Người ta đông đảo xanh quanh ở đều.
Kẻ lui kẻ tới dập dìu,
Khách đem bạc nhiều vào đó hốt me.
Tay con sẵn sắp ê hề,
Đánh theo giá bạc cứ bề ăn chung.
Mùa rạch ghe rỗi đậu đông,
20. Kẹo lền hai phía chực đong cá đồng.
Nghề quen khéo dệt chiếu bông,
Hai ba bốn hạng theo trong đồng tiền.
Kheo khư các chỗ xóm giềng,
Sắm đồ dệt chiếu nhọc siêng từng nhà.
Thạnh Hưng với tổng Thạnh Hoà,
Ruộng hai thứ tốt nhiều nhà giàu lung.
Quảng Xuyên Long Thuỷ Quảng Long,
Ấy là ba tổng phía trong thảy đều.
Ruộng thì ít, đất thì nhiều,
30. Lợi nhờ rừng rạch biết nhiêu bạc tiền.
Đất oan theo mé đất liền,
Tại kinh Trâu Trắng giáp miền Kiên Giang.
Bạc Liêu đất lắm hoang nhàn,
Nguyên xưa tiểu Huyện mở mang lần lần.
Bởi Thiên Địa Hội rần rần,
Gốc con cháu khách lẫy lừng đánh nhau.
Cho nên nhập với Cà Mau,
Lập riêng môt hạt khỏi âu dân loàn.
Nay đà dinh dãy nghiêm trang,
40. Phố phường chợ búa dọc ngang chỉnh tề.
Bên phang bên niếc luật lề,
Nhà thương nhà phước đều là sửa sang.
Cầu đường sạch sẽ vẻn vang,
Trường học dạy dỗ kĩ cang tỏ tường.
Hoà Bình Vĩnh Lợi thôn hương,
Miễu chùa tu chỉnh lửa hương lâu dài.
Sóc Mên các chỗ trong ngoài,
Ở xen theo Hớn một vài nơi vui.
Ghe lớn mang xanh mắt lồi,
50. Đi buôn lúa gạo khứ hồi liền khoanh.
Lớp xưa giàu lớn có danh,
Ông hương hào Hứ châu thành bạc Liêu.
Dấu roi thiên hạ chuộng yêu,
Hẫy còn con cháu mỹ miều hiển vang.
Rể là ông Lý Hảo Hoan,
Tiếng ngoài kêu gọi rõ ràng Cả Hoanh.
Năm thìn tháng tám ngày lành,
Thấp đèn trời với tụng kinh khẩn nguyền.
Thành tâm bố thí gạo tiền,
60. Ai mà đi đến lãnh tiền tay trao.
Mỗi người gạo trắng một bao,
Lại năm cắt bạc kêu vào không sai.
Chừng ba ngàn bạc trong ngoài,
Thiện tâm như vậy lâu dài tiếng sang.
Nay đà về chốn suối vàng,
Dấu biêu nhơn đức rõ ràng về sau.
Châu thành xứ ít trầu cau,
Nhờ làng Tân Khánh Cà Mau lên liền.
Rạch Gầm Cao Lãnh các miền,
70. Hàng bông chuyên chở thường xuyên vô hoài.
Sông Cổ Cò, quá sức dài,
Chín mươi chín khúc ít ai hiểu tường.
Éo le rạch hẹp đi thường,
Khen người cầm lái chủ trương tàu đò.
Bát qua cạy lại quanh co,
Từ vàm Cổ Cò thấu chợ Bạc Liêu.
Bán buôn thói cũng mỹ miều,
Cứ trong cân lượng phép theo công bình.
Đánh me tục khéo trớ trinh,
80. Đầu ba chén xả cho minh cửa gì.
Rồi thì coi đó làm ni,
Chén thứ tư mới đánh khi trật nhằm.
Hay chơi bài bạc cả năm,
Ăn thua không kể tiền trăm tiền ngàn.
Nhơn dân tánh ở lớn gan,
Gốc Thiên Địa Hội thói ngoan roi còn.
Nguyên xưa giao cấu đẻ con,
Mẹ Mên cha Khách lai còn đến nay.
Chùa Mên các sở đông đầy,
90. Cũng là một cách sãi thầy thạnh sung.
Xóm Cái Hưu, ở phía trong,
Nhà thờ Thiên Chúa mới đông xóm riềng.
Mỗi tuần kinh sách liền liền,
Bởi ông Linh mục dạy siêng hết lòng.
Làm ăn nhờ cậy nghiệp nông,
Kiềm cần khen bấy đờn ông đờn bà.
Cà Mau ba tổng trong xa,
Thuở Cao hoàng đế vô ra lánh nàn.
Tuỳ tùng bộ hạ các quan,
100. Náu nương lập nghiệp xóm làng các nơi.
Sanh ra con cháu nối đời,
Gốc xưa lễ nghĩa lắm người lịch thanh.
Trước phủ Y, sau huyện Bình,
Đề Thiền, đồ Mỹ, tiếng làng còn dư.
Nay thời tổng Nhượng tổng Từ,
Hai người danh giá tại chừ Cà Mau.
Nhượng thời hưu trí đã lâu,
Từ, thời nhứt hạng sửa trau đương quyền.