Ngày mùng 2 tháng 9 ở Ba Đình
Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập
Khi đó, bà tôi vẫn còn chưa biết đọc
Chưa có đài nên cũng chẳng được nghe

Bà tôi không biết Bác Hồ đã nói gì
Cũng không biết Ba Đình là ở đâu trên Đất Nước
Lúc Bác đọc Tuyên ngôn bà tôi đang gập mình trong cơn mưa thối đất
Cùng con bò kéo thửa ruộng về đâu

Cữ ngỡ tưởng từ đấy con bò sẽ hết mọi buồn đau
Nhìn những con bò trong đàn bị trúng bom, trúng đạn
Con bò kéo bà tôi quanh thửa ruộng
Bà tôi kéo con bò quanh thửa ruộng, lúc đó không biết Ba Đình đang nắng đẹp trời trong

“Tôi nói đồng bào nghe rõ không?”
Cả thế giới đều nghe, đều biết
Vậy mà bà tôi cũng như bao nhiêu người nông dân ở làng tôi lại mù tịt
Sau đít con bò không nhìn thấy Ba Đình rực rỡ cờ hoa?

Chỉ khi ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành, mãi sau này hỏi bà
Bà mới bảo, trong Tuyên ngôn của Bác Hồ có Tuyên ngôn nước Mỹ
Những người lính đóng quân ở làng tôi trước khi đi B đã kể
Cho bà nghe lúc con bò bị bom Mỹ giết chết ở bờ đê

Và bà đã kể lại không chỉ với tôi, với những người cũng không biết gì
Về ngày mùng 2 tháng 9 ở Ba Đình, Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập
Trên thửa ruộng, lúc đó bà tôi đang gập mình trong cơn mưa thối đất
Còn bây giờ không có con bò nào đi ngang qua?!

Và trong câu chuyện kể về sáng ngày mùng 2 tháng 9 của bà
Vẫn chỉ có con bò kéo lê thửa ruộng, kéo lê cả bà qua cơn mưa để lật lên những đường cày – ánh – nắng
Bà vẫn thường ra cổng chờ những người lính từng đóng quân ở làng trở về, dù chỉ là trở về trong cái nạng
Cùng bà vào Lăng viếng Bác ngày 2 tháng 9 năm nay

Bà bảo, nếu không có những người lính đóng quân ở làng trước khi đi B bà đã không đọc được thế này
Lúc Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập bao nhiêu người đã khóc
Không có người lính nào trở về cùng bà đi viếng Bác
Bà cũng đã về Trời, tôi viếng bà, viếng Bác, viếng những người lính tự trong tim…


Mai Sơn, Tiên Cát, ngày 10/8/2017

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]