Thơ » Việt Nam » Nguyễn » Nguyễn Du » Truyện Kiều
Bài thơ có 5 dị bản, hãy chọn bản muốn xem:
1 Bản quốc ngữ do Bùi Kỷ và Trần Trọng Kim hiệu đính
2 Bản Liễu Văn đường (1866), do Nguyễn Quảng Tuân phiên âm (thiếu câu 289-337, 385-480)
3 Bản Liễu Văn đường (1871), do Nguyễn Quảng Tuân phiên âm
4 Bản Lâm Noạ Phu (1870), do Nguyễn Quảng Tuân phiên âm
5 Bản Kiều Oánh Mậu (1902), do Nguyễn Thế và Phan Anh Dũng phiên âm
Đây đó đồng tâm, cầu Lam đà tiện nẻo;
Vui cười đúng mực, ngọc bích vẫn nguyên mầu.
Cho hay là giốngthói hữu tình,
Đố ai gỡdứt mối tơ mành cho xong!
245. Chàng Kim từ lại thư song,
Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây.
Sầu đongđông càng khắcgiởgạt càng đầy,
Ba thu dọndồn lại một ngày dài ghê!
Mây Tần khoá kín song the,
250. BụiBóng hồng lẽo đẽoliệu nẻo đi về chiêm bao.
Tuần trăng khuyết, đĩa dầu hao,
Mặt mơtơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng.
Buồng văn hơi lạnhgiá như đồng,
Trúc se ngọn thỏngón thỏngòi thỏ, tơ chùng phím loan.
255. Mành Tương phơn phớtphất phấtphân phất gió đàn,
Hương gâylây mùi nhớ, trà khan giọng tình:
“Ví chăng duyên nợ ba sinh,
Làm chi những thóiđêm giốngđem thói khuynh thành trêu ngươi?”
Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ người,
260. Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chângót đi.
Một vùnglàndòng cỏ mọc xanh rì,
Nước ngâm trong vắt, thấy gì nữa đâu!
Gió chiều như gợikhảy cơn sầu,
Vi lôVi lauBông lau hiu hắt như màu khơigợikhảy trêu.
265. NghềChạnh riêng nhớtưởng ít, tưởngnhớtình nhiều,
Xăm xăm đè nẻo Lam Kiều lần sang.
Thâm nghiêm, kín cổng, cao tường,
Cạn dòng lá thắm, dứt đường chim xanh.
Lơ thơ tơ liễu buông mành,
270. Con oanh học nói trên cành mỉa mai.
Mấy lần cửa đóng then cài,
DẫyDãyĐầy thềm hoa rụng, biết người ở đâu?
Tần ngần đứng suốt giờ lâu,
Dạo quanh chợt thấy máimé sau có nhà.
275. Là nhà Ngô Việt thương gia,
Buồng không để đó, người xa chưa về.
Lấy điều duđạo học hỏi thuê,
Túi đàn, cặp sách, đề huề dọnliền sang.
Có cây, có đá sẵn sàng,
280. Có hiên Lãm Thuý, nét vàng chưa phai.
Mừng thầmThầm mừng chốn ấy chữ bài,
Ba sinh âu hẳn duyên trời chi đây!
Song hồ nửa khép cánh mây,
Tường đông ghé mắt ngày ngày hằng trông.
285. Tấc gang đồng toảđộng toảđộng khoá nguyên phong,
TịtTuyệt mù nào thấy bóng hồng vào ra.
Nhẫn từ quán khách lân la,
Tuần trăng thấm thoắtđiểm đốt nay đà thèmđầy hai.
[...]
Cách tường phải buổi êm trời,
290. Dưới đào dườngsai có bóng người thướt tha.
Buông cầm, xốc áo, vội ra,
Hương còn thơm nức, người đà vắng tanh.
Lần theo tường gấm dạo quanh,
Trên đào nhác thấy một cành kim thoa.
295. Giơ tay với lấy về nhà:
“Này trong khuê các, đâu mà đến đây?
GẫmNgẫm âu người ấy, báu này,
Chẳng duyên chưa dễ vào tay ai cầm!”
Liền tay ngắm nghía biếng nằm,
300. Hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai.
Tan sương đã thấy bóng người,
Quanh tường ra ý tìm tòi ngẩn ngơ.
Sinh đà có ý đợi chờ,
Cách tường lên tiếng xa đưa ướm lòng:
305. “Thoa này bắt được hư không,
Biết đâu Hợp Phố mà mong châu về?”
Tiếng Kiều nghe lọt bên kia:
“Ơn lòngngười quân tử sá gì của rơi.
Chiếc thoa nào của mấy mươi,
310. Mà lòng trọng nghĩa khinh tài xiết bao!”
Sinh rằng: “Lân lý ra vào,
Gần đây, nào phải người nào xa xôi.
Được rày nhờnhư chút thơm rơi,
Kể đà thiểu não lòng người bấy nay!
315. BấyMấy lâu mới được một ngày,
Dừng chân, gạn chút niềm tây gọi là.”
Vội về thêm lấy của nhà,
Xuyến vàng đôi chiếc, khăn là một vuông.
Bậc mây rón bước ngọn tường,
320. Phải người hôm nọ, rõ ràng chăng nhechẳng nhechẳng sai!
Sượng sùng giữ ý rụt rè,
Kẻ nhìn rõtậnrạng mặt, người e cúi đầu.
Rằng: “Từ ngẫu nhĩ gặp nhau,
Thầm trông, trộm nhớ, bấy lâu đã chồn.
325. Xương mai tính đã rũthâu mòn,
Lần lừa, ai biết hãy còn hôm nay!
Tháng tròn như gửi cung mây,
Trần trần một phận ấp cây đã liều!
Tiện đây xin một hai điều,
330. Đài gương soi đến dấu bèo cho chăng!”
Ngần ngừ nàng mới thưa rằng:
“Thói nhà băng tuyết, chất hằng phỉ phong.
Dù khi lá thắm chỉ hồng,
Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha.
335. Nặng lòng xót liễu vì hoa,
Trẻ thơcon đã biết đâu mà dám thưa!“
Sinh rằng: “Rày gió, mai mưa,
Ngày xuân đã dễdễ đã tình cờ mấy khi!
Dù chăng xét tấm tình si,
340. Thiệt đâyta mà có ích gì đến ai?
Chút chi gắn bó một hai,
Cho đành rồi sẽ liệu bài mối manh.
Khuôn thiêng dầu phụ tấc thành,
Cũng liều bỏ quá xuân xanh một đời.
345. Lượng xuân dù quyết hẹp hòi,
Công đeo đuổiđẳng chẳng thiệt thòi lắm ru!”
Lặng nghe lời nói như ru,
Chiều xuân dễ khiến, nét thu ngại ngùng.
Rằng: “Trong buổi mới lạ lùng,
350. Nể lòng có nhẽ cầm lòng cho đang!
Đã lòng quân tử đa mang,
Một lời, vâng tạc đá vàng thuỷ chung.”
Được lời như cởi tấmtấc lòng,
Giở kim thoachâu với khăn hồng trao tay.
355. Rằng: “Trăm năm cũng từ đây,
Của tin, gọi một chút này làm ghi.”
Sẵn tay khăn gấm, quạt quỳbả quạt hoa quỳ,
Với cành thoa ấy tức thì đổi trao.
Một lời gắn bóvừa gắn tất giao,
360. Mái sau dường có xôn xao tiếng người.
Vội vàngMơ màng lá rụng hoa rơi,
Chàng về viện sáchthư viện, nàng vềthiếp dờinàng dời lầu trang.
Từ phen đá biết tuổi vàng,
Tình càng thấm thía, dạlòng càng ngẩn ngơ.
365. Sông TươngDương một dải nông sờ,
Bên trông đầu nọ, bên chờ cuối kia.
Một tường tuyết trởđónđiểm sương che,
Tin xuân đâu dễ đi về cho năng.
Lần lần ngày gió đêm trăng,
370. ThưaTơ hồng, rậm lục, đã chừng xuân qua.
Ngày vừaVừa ngày sinh nhật ngoại gia,
Trên hai đườngsong đường, dưới nữa là hai em.
Tưng bừng sắm sửa áo xiêm,
BiệnCần dâng một lễ xa đem tấc thành.
375. Nhà lanhương thanh vắng một mình,
Ngẫm cơncơ hội ngộ đã đành hôm nay.
Thì trânHào trân thức thức sẵn bày,
Gót sen thoăn thoắt dạo ngay máimé tường.
Cách hoa sẽ dặng tiếng vàng,
380. Dưới hoa đã thấythấy đã có chàng đứng trôngmong.
“Trách lòng hờ hững với lòng,
Lửa hương chốc để lạnh lùng bấy lâu.
Những là đắp nhớ đổi sầu,
Tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa râm.”
[...]
385. Nàng rằng: “Gió bắt mưa cầm,
Đã cam tệ với tri âm bấy chầy.
Vắng nhà được buổi hôm nay,
Lấy lòng gọi chút ra đây tạ lòng.”
Lần theo núi giả đi vòng,
390. Cuối tường dường có nẻo thông mới rào;
XắnSấn tay mở khoá động Đào,
Rẽ mây trông tỏtrông rõ lối vào Thiên Thai.
MặtCàng nhìn mặt, càng thêm tươi,
Bên lời vạn phúc, bên lời hàn huyên.
395. Sánh vai về chốn thư hiên,
GópNgâm lời phong nguyệt, nặng nguyền non sông.
Trên yên bút giá thithư đồng,
Đạm thanh mộtcó bức tranh tùng treo trênlên.
Phong sương được vẻ thiên nhiên,
400. MặtLiếcMặn khen nét bút càng nhìn càng tươi.
Sinh rằng: “Phác hoạ vừa rồi,
Phẩm đề xin một vài lời thêm hoa.”
Tay tiênNgộ khi gió táp mưa sa,
Khoảng trên, dừng bút thảo và bốn câu.
405. Khen: “Tài nhả ngọc phun châu,
Nàng Ban, ả Tạ cũng đâu thế vầythế nàycó vầy!
Kiếp tu xưa ví chưachẳng dày,
Phúc nào nhắc đượcđổi thì giá này cho ngang!”
Nàng rằng: “Trộm liếcLẫm liệt dung quang,
410. Chẳng sân ngọc bội thìcũng phường Kim Môn.
Nghĩ mình phận mỏng cánh chuồn,
Khuôn xanh biết cóđã biết vuông tròn mà hay?
Nhớ từ năm hãy thơ ngây,
Có người tướng sĩ đoán ngay một lờiCứ trong tướng pháp lắm thầy chê bai:
415. Anh hoa phát tiết ra ngoài,
Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa.
Trông người lại ngắm đếnvào ta,
Một dày, một mỏng, biết là có nên?”
Sinh rằng: “Giải cấu là duyên,
420. Xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều.
Ví dùDù đâu giải kết đến điều,
ThìNguyện đem vàng đá mà liều vớicho thân.”
Đủ điều trung khúckhúc lý ân cần,
Lòng xuân phơi phới, chén xuân tàng tàng.
425. Ngày vui ngắnvắn chẳng đầythủ gang,
Trông ra ác đã ngậm gương non đoài.
Vắng nhà chẳng tiện ngồi dai,
Giã chàng, nàng mới kíp dời song sa.
Đến nhà vừa thấy tin nhà,
430. Hai thân còn dở tiệc hoa chưa về.
Cửa ngoài vội rủ rèm the,
Xăm xăm băng lốinẻo vườn khuya một mình.
Nhặt thưa gương rọigối đầu cành,
Ngọn đèn trông lọtthấy trướng huỳnhbình hắt hiu.
435. Sinh vừacòn tựa án thiu thiu,
Dở chiều như tỉnh, dở chiều như mê.
Tiếng senlên khẽsẽ động giấc hoè,
Bóng trăng đã xế, hoa lê lại gần.
Bâng khuâng đỉnh Giápnúi non Thần,
440. Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng.
Nàng rằng: “Khoảng vắng đêm trường,
Vì hoa nêncho phải đánhđổ đường tìm hoa.
Bây giờ rõ mặt mặt đôi ta,
Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao?”
445. Vội mừng làm lễ rướcliền vào,
Đài sen nối sáp, song đào thêm hương.
Tiên thề cùng thảo một trươngchương,
Tóc mây một mónmốiước, dao vàng chia đôihai.
Vầng trăng vằng vặc giữatrong trời,
450. Đinh ninh hai miệngmặt một lời song song.
Tóc tơ căn vặn tấc lòng,
Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương.
Chén hà sánh giọng quỳnh tương,
Dải làthe hương lộn, bình gương bóng lồng.
455. Sinh rằng: “Gió mát trăng trong,
Bấy lâu nay một chút lòng chưa cam;
Chày sương chưa nện cầu Lam,
Sợ lần khân quá ra sàm sỡ chăng?”
Nàng rằng: “Hồng diệp, xích thằng,
460. Một lời cũng đã tiếng rằng tương tri.
ĐừngThaXin điều nguyệt nọ hoa kia,
NgoàiCòn ra, ai lại tiếc gì với ai.”
Rằng: “Nghe nổi tiếngChàng rằng: “Nghe nổi Cầm Đài,
Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ.”
465. Thưa rằng: “Tiện kỹ sá chi!
Đã lòng dạy đến, dạy thìkính vì phải vâng.”
Hiên sau treo sẵn cầm trăng,
Vội vàng sinh đã taycầm nâng ngang mày.
Nàng rằng: “Nghề mọn riêng taytây,
470. Làm chi cho bậnnặng lòng này lắm thân?”
SoLựa dần dây vũ, dây văn,
Bốn dây to nhỏ theo vần cung thươngvấn.
Khúc đâu Hán Sở chiến trường,
Nghe ra tiếng sắt, tiếng vàng chen nhau.
475. Khúc đâu Tư Mã phượng cầu,
Nghe ra như oán như sầu phải chăng?
Kê Khang này khúc Quảng Lăng,
Một rằng Lưu thuỷHoa nhạc, haimột rằng HànhQuy vân.
Quá quan này khúc Chiêu Quân,
480. Nửa phần luyến chúa, nửa phần tư gia.
Trong như tiếng hạc bay qua,
Đục như nướctiếng suối mới sa nửa vời.
Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
Tiếng mau sầm sậprầm rậpphơi phới như trời đổ mưa.
485. Ngọn đèn khi tỏ khi mờ,
Khiến người ngồi đóđấy cũngmà ngơ ngẩn sầu.
Khi tựa gối, khi cúi đầu,
Khi vò chín khúc, khi chau đôi mày.
Rằng: “Hay thì thật là hay,
490. Nghe ra ngậm đắng, nuốt cay thế nào!
So chi những bậc tiêuthanh tao,
DộtThật lòng mình cũng nao naohao hao lòng người.”
Rằng: “Quen mất nết đi rồi,
Tẻ vui, thôi cũng tính trời biết sao!
495. Lời vàng vâng lĩnh ý cao,
Hoạ dần dần bớt chút nào được không?”
Hoa hươngNgọc lan càng tỏ thức hồng,
Đầu mày, cuối mắtcuối mặtđuôi mắt, càng nồng tấm yêu.
Sóng tình dường đã xiêu xiêu,
500. Xem trong âu yếm có chiềuđiều lả lơi.
Thưa rằng: “Đừng lấy làm chơi,
DẽĐể cho thưa hết một lời đã nao!
Vẻ chigì một đoá yêu đàođào yêu,
Vườn hồng chi dám ngăn rào chim xanh.
505. Đã cho vào bậc bố kinh,
Đạo tòng phu, lấy chữ trinh làm đầu.
Ra tuồng trên Bộc, trong dâu,
ThìNhững con người ấy ai cầu làm chi!
Phải điều ăn xổi ở thì,
510. TiếtRằng trăm năm, nỡ bỏ đi một ngày!
NgẫmGẫm duyên kỳ ngộ xưa nay,
Lứa đôi ai lạidễ đẹp tày Thôi, Trương.
Mây mưa đánh đổ đá vàng,
Quá chiều nêntrước đã chán chường yến anh.
515. Trong khi chắptựa cánh liềntrên cành,
Mà lòng rẻ rúngngâm nghe đã dànhtrình một bênphen!
Mái tây để lạnh hương nguyền,
ChoXui duyên đằm thắm ra duyên bẽ bàng.
Gieo thoi trước chẳng giữ giàngràng,
520. Để sau nên thẹn cùng chàng bởi ai?
Vội chigì liễu ép hoa nài,
Còn thân còn mộtắt cũngắt lại đền bồi có khi.”
Thấy lời đoan chính dễ nghe,
Chàng càng thêm nể, thêm vì mười phân.