Vịnh Hồ Tây Tây Hồ hoài cổ

Hồ Tây ở phía tây bắc Hà Nội, chu vi hơn 12km. Ven hồ có đền Trấn Vũ, chùa Trấn Quốc, chùa An Quốc, điện Ngọc Hồ, đều là các thắng cảnh. Ở đây có nhiều di tích:
- Giữa thế kỷ thứ II, chị em Bà Trưng đánh nhau với tướng nhà Đông Hán là Mã Viện ở đây.
- Đến đời Lê, trạng nguyên Phùng Khoắc Khoan cùng hai bạn họ Ngô và họ Lý thả thuyền chơi trên Hồ Tây gặp công chúa Liễu Hạnh. Bốn người cùng làm thơ liên ngâm với nhau, nay còn truyền tụng.

Tây Hồ được các chúa Trịnh điểm xuyết thành ra nơi sơn kỳ thuỷ tú, phong cảnh hữu tình.
- Năm Vĩnh Tộ thứ 2 (1620) đời Lê Thần Tông, chúa Trịnh Tráng bắt 3 làng Yên Phụ, Yên Quảng, Trúc Yên đắp một con đê cắt ngang hồ lấy một phần gọi là hồ Trúc Bạch. Trên hồ Trúc Bạch có xây điện Trúc Tâm, chúa thường đưa bọn nữ nhạc ra chơi.
- Đời Huyền Tông (1663-1671), chúa Trịnh Tạc lập hành cung bên bờ Hồ Tây gần chùa Trấn Quốc để cùng thị thần cung nữ vui chơi.
- Đời Hiển Tông (1740-1786), chúa Trịnh Doanh, Trịnh Sâm xây bãi tắm ở phía làng Nghi Tàm, mùa hè ra tắm. Về phía làng Yên Thái có đắp một trái núi cao ước 600 thước, rộng hơn 2 mẫu, cho trồng từ đỉnh núi đến chân núi hàng nghìn cây bàng, cánh lá chi chít, mùa hè mà không lúc nào trông thấy mặt trời. Chúa Trịnh Sâm thường cùng Đặng Thị Huệ ra đó nghỉ mát. Giữa Tây Hồ có một ngọn núi đá nhỏ nổi ở trên bãi, chúa Trịnh Sâm cho xây chung quanh bãi nhiều cung điện nguy nga, rồi dựng điếu đài để câu cá.

[Thông tin 3 nguồn tham khảo đã được ẩn]