Tương giang chu thứ 湘江舟次 • Đậu thuyền ở sông Tương

Nguyên chú: Hai châu Toàn và Vĩnh là nơi giáp giới hai đất Sở, Việt. Thuyền xuất phát từ Tô Gia Kiều huyện Hưng An đi tới ghềnh Hoàng Thạch có 53 thác hiểm. Đến huyện Linh Lăng thuộc Vĩnh Châu, hai sông Tiêu và Tương hợp lại, lòng sông rộng dần ra, hai bên bờ không có núi đá, chỉ có núi đất như nồi úp, không có chỗ nào cao lắm. Ghềnh không có hẻm, nước chảy bình thường không có xoáy dốc. Nơi đây chòi lính thú thưa thớt, đi cả ngày chỉ thấy một hai cái đã đổ nát không tu sửa, lại ở khuất trong lối mòn, chẳng có ai canh gác, khác hẳn với những đồn canh ở Việt Tây. Chắc là đất Việt nhiều trộm cướp, không được bình yên như ở đất Sở. Những nơi có bến đò ngang, thường thấy một vài nóc nhà tranh xiêu vẹo kể bên sông. Từ trên đường cái xuống bến có thôn trang, duyên đáng thanh nhã đáng yêu. Từ đây xuôi xuống Trường Sa, xa dần đất Việt Tây, núi xa sông rộng, không có rừng, xóm làng trù mật, sạch khói mù, nhiều ánh sáng. Thế mới biết, sách Vũ Cống có nói: “Đất Sở tuy là hoang phục, đất Việt lại còn ở ngoài cõi hoang phục.” Ngày nay từ Việt Tây đến nước ta đều là đô hội, đó là dần dần mở mang ra vậy.

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]