視刀環歌

常恨言語淺,
不如人意深。
今朝兩相視,
脈脈萬重心。

 

Thị đao hoàn ca

Thường hận ngôn ngữ thiển,
Bất như nhân ý thâm.
Kim triêu lưỡng tương thị,
Mạch mạch vạn trùng tâm.

 

Dịch nghĩa

Thường trách rằng lời nói ra nông cạn,
Không thể hiện hết được ý nghĩ sâu xa.
Sáng nay đôi bên nam nữ nhìn nhau.
Mới thấy chỉ cần nhìn nhau đăm đăm cũng bằng vạn lời tâm tình.


Đây là một bài nhạc phủ tân đề. Theo Hán thư, Tích Lý Lăng 李陵 (cháu Lý Quảng 李廣) đem 5000 quân đánh Hung Nô (năm 99 tr.CN), đi sâu vào đất địch. Bị vây, quân lính chết gần hết, ngựa bị thương phải đầu hàng. Hán Vũ Đế nghe tin rất phẫn nộ, ra lệnh giết ba họ của Lý Lăng. Đến đời Chiêu Đế (đã hoà hoãn với Hung Nô), bạn đồng liêu của Lý Lăng là Quắc Quang 霍光, Thượng Quan Kiệt 上官桀 phụ chính muốn xin cho Lý Lăng về, sai Nhậm Lập Chính 任立政 (cũng là bạn của Lý Lăng) làm sứ giả qua kêu gọi Lý Lăng trở về. Lúc ngồi nói chuyện, vì có người Hán là Vệ Luật 衛律 làm quan cho Hung Nô cùng ngồi, không tiện nói thẳng nên Nhậm Lập Chính đưa mắt nhìn đao của Lý Lăng và sờ những cái vòng trên sống đao để thăm dò ý tứ. Vòng là “hoàn” 環, phát âm giống “hoàn” 還 (trở về), ý muốn kêu Lý Lăng trở về. Lý Lăng biết ý nhưng không trở về, vì nhục nhã và do ba họ đã bị giết hết. Về sau chữ “đao hoàn” 刀環 dùng để ám chỉ đến chuyện hồi hương. Bài thơ này được viết khi tác giả đang bị biếm trích, thông qua hình ảnh đôi nam nữ để tỏ nỗi lòng mong muốn trở về.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (10 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Vũ Minh Tân

Hận nói lời hạn hẹp,
Chẳng như ý thâm trầm.
Nhìn dao, vòng chợt ngẫm,
Nỗi ấm ức khôn ngăn.


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Khi bạn so găng với cuộc đời, cuộc đời luôn luôn thắng (Andrew Matthews)
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trần Trọng Kim

Tiếc thay lời nói thoảng qua,
Sao bằng ý tứ người ta thâm trầm.
Nay nhìn hai vật, hiểu ngầm,
Nỗi lòng ấm ức âm thầm biết bao.


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
tửu tận tình do tại
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lê Nguyễn Lưu

Thường giận ngôn từ cạn,
Không bằng ý tứ sâu.
Sớm trông hai vật ấy,
Muôn mối gợi lòng sầu...


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
tửu tận tình do tại
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của nguyenvandungvicar

Thường hận lời nói cạn
Chẳng như ý người sâu
Sáng đôi bên nhìn nhau
Vạn lòng trao đăm đắm

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Anh Nguyên

Giận vì lời nói cạn nông,
Ý người sâu sắc, nói không hết lòng.
Sớm, nam nữ thấy nhau xong,
Ngổn ngang vạn mối trong lòng dấy lên...

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trương Việt Linh

Tiếc thay nói chẳng hết tình
Sao bày tỏ được lòng mình thâm sâu
Sáng nay đôi lứa nhìn nhau
Trùng trùng tâm sự cần đâu ngõ lời

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Minh

Thường ân hận nói năng nông cạn
Chẳng bằng như tâm vốn thâm trầm
Sáng nay hai đứa đăm đăm
Nhìn nhau bằng vạn nói năng tỏ tình.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Thường người ân hận nói lời nông,
Nhưng ý dồi dào sâu ở trong.
Nam nữ đôi bên nhìn buổi sáng.
Nhìn nhau bằng vạn lời trong lòng.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trần Đông Phong

Thường giận mình nói lời nông cạn
Chẳng được như ý bạn sâu xa
Sáng nay hai phía nhìn nhau
Lòng đâu đắm đuối cùng nhau vạn trùng.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Nghĩa chữ “đao hoàn” trong nhan đề bài thơ.

Đao là con dao, trong bài ngụ ý người nam, hoàn là cái vòng ngọc, ngụ ý người nữ. Đại ý tác giả muốn nói, tình yêu nam nữ, ngôn ngữ không diễn tả hết được, mà chỉ đăm dăm nhìn nhau thôi là đủ rồi.”
Đọc chú thích tôi khá băn khoan, sao bài thơ nói về tình cảm nam nữ khó nói nên lời mà lại dính đến dao, vòng?
Tra cứu lại, thấy đây thực ra là một điển cố, xuất xứ từ truyên “Lí Quảng- Tô Kiến” trong Hán Thư. Đoạn kể bọn Lập Chánh tới thăm, có ý vời Lí Lăng trở về sau khi thua trận phải đầu hàng Hung Nô: “立政等見陵,未得私語,即目視陵,而數數自循其刀環,握其足,陰諭之,言可歸還也。” Bọn Lập Chánh gặp Lăng, chưa thể nói chuyện riêng, chỉ dám đưa mắt nhìn ông, rồi mấy lần mân mê cái vòng trên thanh đao của ông, nắm lấy chân của ông, ngầm cho ông biết có thể quay về nhà Hán. (vì hoàn 環 vòng đồng âm với hoàn 還 quay về). Về sau nhân đó mà đao hoàn 刀環 được dùng với ý “還歸” quay về.
Lưu Vũ Tích viết bài này sau khi bị biếm, có ý mượn bài thơ mà nội dung tưởng như nói về tình cảm đôi lứa, thật ra là bày tỏ tâm sự mong sớm được trở về kinh đô Trường An.


Chưa có đánh giá nào
Trả lời