Thiên nhai 天涯 • Chân trời

Ngày xuân ở chân trời
Chân trời xa bóng xế
Oanh kêu dường rớm lệ
Làm hoa ướt đầm mi

Về bài thơ Thiên nhai
Có người cho rằng bài thơ tứ tuyệt ngũ ngôn này là một lời than cho mùa xuân đã tàn, cho đời người đã xế bóng, cho nhà Đường đã đến hồi vãn cuộc. Hãy xem câu cuối cùng. Vì câu trên đã dùng chữ “lệ” (nước mắt), nên ở đây dùng chữ “vi thấp” (làm ướt, tưới). Còn sao lại nói “tối cao hoa”?. Hoa cao nhất của cây hoa, cũng là những hoa nở muộn nhất trên cây hoa. Đến lượt những hoa này nở thì mùa xuân cũng gần hết rồi, cái đẹp sắp kết thúc. Những hoa cao nhất, muộn nhất này thường ít được nương nhờ che chở của hoa lá khác, rất dễ bị tổn hại bởi thời tiết nắng gió..Rõ ràng có sự so sánh ẩn dụ với cuộc đời trầm luân của chính nhà thơ. Lý Thương Ẩn làm bài thơ này vào những năm cuối đời. Ông mất năm 858, nhà Đường cũng mất sau đó khoảng 50 năm. Nhưng những năm này “không một ngày yên ổn” bởi các cuộc nổi loạn khắp nơi của các phiên trấn, các cuộc xâm lược của các bộ tộc thiểu số, sự tranh giành nội bộ và các cuộc khởi nghĩa của nông dân.

Ngày xuân tại cuối trời
Cuối trời hoàng hôn tắt
Oanh hót có lệ rơi
Ướt những hoa cao nhất!

Ngày xuân phiêu bạt cuối trời,
Cuối trời đón ánh chiều rơi sắp tàn
Tiếng oanh lệ đẫm chứa chan,
Hoa cao nhất lấy lệ tràn tưới cho!

Ngày Xuân ở mãi chân trời,
Lại tà dương khuất cuối trời buồn tênh.
Oanh kêu như khóc thương mình,
Làm cho hoa ướt đẫm tình trên cao.

Ngày xuân nơi chân trời
Chân trời bóng lại xế
Oanh kêu nghe đẫm lệ
Làm ướt hoa cành cao

Ngày xuân tại phương trời xa lạ
Phương trời xa nắng đã xế tà
Chim oanh hót, mà lệ sa
Lệ rơi ướt đẫm đoá hoa cao vời.

Xuân ở cuối chân trời
Chân trời chiều nắng vơi
Giọng oanh trào nước mắt
Ướt nhánh hoa cao vời

Ngày xuân tận chân trời
Chân trời buông bóng xế
Tiếng oanh như nhỏ lệ
Làm ướt dầm khoé hoa

Ngày xuân phiêu bạt ở chân trời,
Đã cuối trời chiều ánh nắng rơi.
Oanh cất tiếng kêu như đẫm lệ,
Làm hoa cao nhất ướt đầm rồi.