親征太原州

不辭萬里整師徒,
惟欲邊方赤子蘇。
天地不容奸黨在,
古今誰赦叛臣誅。
忠良自可膺多福,
暴悖終難保一軀。
帶礪不移臣子節,
名垂萬世與山俱。

 

Thân chinh Thái Nguyên châu

Bất từ vạn lý chỉnh sư đồ,
Duy dục biên phương xích tử tô.
Thiên địa bất dung gian đảng tại,
Cổ kim thuỳ xá bạn thần tru.
Trung lương tự khả ưng đa phúc,
Bạo bột chung nan bảo nhất khu.
Đới lệ bất di thần tử tiết,
Danh thuỳ vạn thế dữ sơn câu.

 

Dịch nghĩa

Không ngại ngàn dặm, chỉnh đốn quân đội,
Chỉ mong biên cương dân chúng được sống yên ổn.
Trời đất không dung cho lũ gian đảng,
Xưa nay ai tha cho kẻ bề tôi mưu phản.
Người trung lương tự khắc được hưởng phúc,
Kẻ cường bạo rút cục khó mà toàn thân.
Lời thề năm xưa không quên khí tiết của kẻ bề tôi,
Tên tuổi sẽ cùng với núi này mà còn mãi.


Lạc khoản: “Thuận Thiên tứ niên Tân Hợi chính nguyệt nhị thập nhật đề” 順天四年辛亥正月二十日題 (Đề ngày 20 tháng giêng năm 1431).

Bài thơ được khắc trên vách đá của một ngọn núi nhỏ ở bờ sông Dẻ Rào, còn gọi là núi Tiết Điểm, mà người địa phương gọi là Phya Tém. Địa điểm này nay thuộc xã Minh Khai, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng. Bài thơ khắc đá này có niên đại khắc trên bia là năm Thuận Thiên thứ 4 (1431), sớm hơn bài thơ khắc trên vách núi Thác Bờ, Hoà Bình một năm.

Về văn bản, bài thơ này bị mất một số dòng ở lời dẫn do nước mưa chảy bào mòn, nhưng vẫn còn lại mấy chữ cuối là “chi cư phiên trấn giả”. Phía dưới bài thơ có mấy chữ Hán được viết thêm vào cùng mầu mực được tô trên bia. Có lẽ dòng chữ này là của người đời sau dùng mực tô lại bài thơ, đã viết thêm vào, nên nét chữ rất rõ, dễ đọc. Tiêu đề bài thơ ở đây được lấy từ bản chép trong Toàn Việt thi lục của Lê Quý Đôn.

Đây là bài thơ làm trong lần tây chinh thứ nhất của vua Lê Thái Tổ. Sự kiện này được chính sử cho biết: năm Thuận Thiên thứ 4 (1431), Lê Thái Tổ tự làm tướng đến bắt thổ tù Bế Khắc Thiệu. Khắc Thiệu vốn là thổ tù có công lao được Lê Lợi cử về chống quân Minh ở Cao Bằng, nhưng sau có ý làm phản, nên Lê Thái Tổ phải thân chinh lên trị tội Khắc Thiệu mà cảm khái làm bài thơ này.


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (7 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của (Không rõ)

Nghìn dặm chẳng chùn, chỉnh nhung binh
Mong dân biên ải được an bình
Gian đảng nơi đây trời chu diệt
Phản thần không để được dung tha
Trung lương hẳn được nhiều phúc lộc
Bạo ngược đương nhiên khó dung thân
Giang sơn dầu cải, bền tiết tháo
Mãi mãi danh thơm với núi sông.


Bản dịch thơ trong Tổng tập Văn học Việt Nam.

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
tửu tận tình do tại
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Bùi Vĩ

Muôn dặm đem quân há ngại xa
Chỉ mong cứu sống lấy dân ta
Phường gian trời đất nào dung thứ
Tội phản xưa nay giết chẳng tha
Nhiều hạnh phúc trung lương đáng hưởng
Tấm thân tàn bạo ngược khôn quá
Núi mòn sông cạn không thấy tiết
Muôn thuở thơm danh với nước nhà


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Khi bạn so găng với cuộc đời, cuộc đời luôn luôn thắng (Andrew Matthews)
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nam Long

Quản chi muôn dặm sửa binh nhung,
Cứu vớt biên dân chỉ một lòng.
Gian đảng đất trời khôn để thoát,
Phản thần kim cổ hỏi ai dung.
Khá ban lắm phúc người trung liệt,
Khó giữ toàn thây kẻ nghịch hung.
Tiết nghĩa tôi con dời chẳng nổi,
Muôn đời tên tuổi gắn non sông.

Du ư nghệ
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Phạm Trọng Điềm

Đường xa chẳng quản ngại ra quân,
Chỉ muốn biên phương cứu lấy dân.
Trời đất chẳng dung phường phản tặc,
Xưa nay ai xá tội gian thần,
Trung lương ắt tự giành nhiều phúc.
Bạn nghịch đành khôn giữ chiếc thân.
Sông cạn đá mòn không đổi tiết,
Danh cùng núi ấy vạn năm xuân.


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Phạm Thị Thuỳ Dương

Chẳng nề vạn dặm quyết ra quân
Muốn tới biên cương cứu sống dân
Trời đất há dung quân phản tặc
Xưa nay ai xá tội gian thần
Trung lương ắt được ban nhiều phúc
Phản nghịch khó mà giữ tấm thân
Đá mài chẳng quên tiết thần tử
Tiếng cùng núi ấy mãi muôn năm


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
tửu tận tình do tại
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Đường xa không ngại chỉnh rèn quân,
Chỉ muốn biên cương ổn chúng dân.
Trời đất không dung bè ác đảng,
Xưa nay nào thả bọn phản thần.
Trung lương tự khắc giành nhiều phúc,
Cường bạo khó mà giữ vẹn thân.
Thề cũ lời không quên khí tiết,
Danh này cùng núi mãi bao xuân.

Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Châu Hải Đường

Chẳng từ ngàn dặm chỉnh nhung binh;
Những muốn dân biên được thái bình.
Phản nghịch xưa nay ai để sống,
Gian thần trời đất chẳng dung tình.
Trung lương tự sẽ nên nhiều phúc,
Bạo ngược sau cùng khó giữ mình.
Dẫu đổi sơn hà, bền khí tiết;
Danh lưu muôn thuở với non xanh.

Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời