Cha tôi

Đất quê cha tôi
                   đất quê Đề Thám
Rừng rậm sông sâu
Con gái cũng theo đòi nghề võ

Ngày nhỏ
         cha tôi dẫn đầu
                               lũ trẻ đi chăn trâu
Phất ngọn cờ lau
Vào rừng Na Lương đánh trận
Mơ làm Đề Thám

Lớn lên
         cha tôi đi dạy học
Gối đầu trên cuốn Chiêu hồn nước
Khóc Phan Chu Trinh
Như khóc người nhà mình
Ôm mộng bôn ba hải ngoại
Lênh đênh khói một con tàu
Sớm tối
         ngâm nga mấy vần cảm khái
Đánh nhau với Tây

Bỏ việc
         lang thang
                       vào Nam
                                 ra Bắc
Cắt tóc đi tu
                    nhưng quá nặng nghiệp đời

Gần hai mươi năm trời
Tôi vẫn nhớ lời cha tôi cháy bỏng
Dạy tôi
         làm thơ
                    ước mơ
                              hy vọng
Những câu Kiều say sưa
                              đưa cuộc đời bay bổng
Tiếng võng
                 trưa hè mênh mông
"Phong trần mài một lưỡi gươm
Những phường giá áo túi cơm sá gì"
Nhưng công việc làm ăn mỗi ngày mỗi khó
Cuộc đời chợ đen chợ đỏ
Thù hằn con người
"Muốn sống thanh cao
                           đi lên trời mà ở
Mày đã quyết kiêu căng
Níu lấy cái lương tâm gàn dở
Dám
      không tồi như chúng tao
Suốt đời mày sẽ khổ"

Quan lại trù cha tôi
                           cứng đầu cứng cổ
Người "An Nam" dám đánh "ông Tây"
Mẹ ỉ eo dằn vặt suốt ngày
Chửi mèo, mắng chó
"Cũng là chồng là con
Chồng người ta khôn ngoan
Được lòng ông tuần ông phủ
Mang tiền về nuôi vợ"

Bát đĩa xô nhau vỡ
Cha tôi nằm thở dài
Cha nhịn đi cho đỡ
Anh em tôi bỏ cơm
Hai đứa dắt nhau ra đường tha thẩn
Trời mùa thu trăng sáng
Sao nở như hoa
Không biết Ngưu Lang trên kia
Có bao giờ cãi nhau cùng Chức Nữ

Rồi cha tôi
                lui tới nhà quan tuần, quan phủ
Lúc về
         gặp tôi
                     đỏ mặt
                                quay đi

Một hôm
         tôi thấy chữ R.O.(*)
                                 treo ngoài cửa
Cha tôi không dạy tôi làm thơ nữa
Người còn bận đếm tiền
                               ghi sổ
Thỉnh thoảng nhớ những ngày oanh liệt cũ
Một mình uống rượu say
Ngâm mấy câu Kiều
                             ôm mặt khóc
Tỉnh dậy
            lại loay hoay
                                ghi sổ
                                            đếm tiền
Hai vai nhô lên
Đầu lún xuống
Như không mang nổi cuộc đời
Bóng in tường vôi
                        im lặng
Ngọn đèn leo leo ánh sáng
Bóng với người
                     như nhau
Mùi ẩm mốc tiếng mọt kêu cọt kẹt
Ở chân bàn
                     hay ở cha tôi
Cuộc sống hàng ngày
                         nhỏ nhen
                                    tàn bạo
Rác rưởi gia đình
                         miếng cơm
                                    manh áo
Tàn phá con người
Những mơ ước thời xưa
                                  như con chim gẫy cánh
Rũ đầu chết ngạt trong bùn
Năm tháng mài mòn
                                    bao nhiêu khát vọng
Cha đã dạy con một bài học lớn
Đau thương
                  kiên quyết làm người