Người có chí ắt phải nên, nhà có nền ắt phải vững.
Chí tức là ý chí, cái quyết tâm làm kỳ được một việc gì. Nên tức là thành sự, là nên việc, là thành công, là thu được kết quả như ý muốn. Nguyễn Trãi có câu “Hễ làm người có chí thì nên”. Tục ngữ còn có câu “Tay trắng làm nên, ăn nên nói nổi”. Nên trong các câu đó đều nghĩa như nên nên ở đây là thành công, nên việc. Nền tức là khoảng đất đắp cao lên để làm nhà cửa lên trốc. Nhà không có nền, là nhà làm ngay lên trên mặt đất tự nhiên, mặt đất không được đắp cao lên thành nền nhà. Làm nhà không có nền thì không vững, vì mặt đất tự nhiên thường thấp ngang với mặt đường, mặt vườn mặt ruộng, những khi trời mưa to tất nước chảy qua nhà hoặc đọng lại trong nhà, nhà bị ẩm ướt như vậy không mấy mà đổ xập. Nền ở đây lại hàm ý là nền móng. Khi đắp nền nhà người ta thường xẻ móng nhà và nện móng nhà kỹ hơn là nền nhà. Móng là chỗ xây tường lên trên, phải nện kỹ, vì sợ đất lún, tường sẽ xiêu đổ. Ắt dịch nghĩa chữ tất của Tàu, nghĩa là tất nhiên, nhất định.
Đăng nhập bằng Facebook