Hồi 02

Hoa vương tên gọi Mẫu đơn,
Ngọc vàng, sắm đủ mọi bàn kính dâng.
Kén người giảo hoạt nói năng,
Cho làm chánh sứ đề dâng lễ thành.
Quen giao thiệp có một anh,
Náo dương hoa đó thực rành khôn ngoan.
Sắc phong chánh sứ, khâm ban,
20. Kíp theo hộ tống xe loan vào chầu.
Còn đương sắm sửa cùng nhau,
Trông ra đã thấy cờ đâu rợp đường.
Cờ đề hai chữ: Cầm vương,
Tiền hô, hậu ủng ra tuồng uy nghi.
Rợp trời thắng ngọn tinh kỳ,
Tiếng đà giậy khắp sơn khê đùng đùng.
Quân đi lẫm liệt oai phong,
Giao trì cung khuyết, nhác trông gần gần.
Cầm vương truyền gọi sứ thần,

30. Bách thanh đâu đã đến gần long xa.
Cầm vương chỉ dụ truyền ra,
Sứ thần khi ấy chúc hà khoan thai.
Lệnh truyền chưa kịp dứt lời,
Ầm ầm đã thấy muôn loài hoa binh.
Chiêng hồi, trống giục liên thanh,
Hoa vương truyền gọi đích danh sứ thần.
Dặn rằng: "Ta phải mau chân,
Để ta chúc thọ trước dân ngoan cầm".
Tớ thầy một mực đồng tâm,
40. Giao trì thẳng nẻo xăm xăm tới gần.
Thấy người thị phú khinh bần,
Cầm vương vội phái sứ thần ra ngay:
"Ngăn Hoa vương đóng lại đây,
Cùng vào bái chúc, lẽ này mới công".

Bách thanh thiện kiếm, thần phong,
Tài biện bác cũng một lòng Tô, Trương.
Tìm Mẫu đơn kể mọi đường,
Rằng: "Vua ta thực rõ ràng anh quân,
Đã hay có nghĩa, có nhân,
50.Lại gồm trí, tín, mười phân vẹn mười.
Vả xưa nay tính khác người,
Trí cao hơn cả muôn loài quần sinh.
Tung hoành ở chố vân trình,
Muôn loài sinh động, cũng đành dưới ta.
Đến đây không muốn khoe ra,
Còn nhiều tài tử cùng là văn nhân.
Hễ ai đức thịnh thời hơn,
Còn như phú quí phù vân kể gì!
Cứ trong điều ấy mà suy,
60. Vua ta hẳn được trước đi vào mừng"

Dương hoa lên tiếng nói rằng:
"Khôn ngoan cũng ở núi rừng một phương!
Sao bằng ta ở Lạc dương,
Lầu Tần, vườn Hán vẻ vang một nhà.
Vườn Kim cốc cũng có ta,
Gặp xuân đầm ấm rườm rà tử vi,
Hương xông sực nức mọi bề,
Nhìn xem thế giới khác gì cẩm la.
Bấy lâu nức thiếng danh gia,
70. So bề phú quí, vua ta hơn người."

Bách thanh nghe nói, cả cười.
Rằng: "Đừng hợm của, khinh đời làm chi!
Nước ta văn vật thiếu gì,
Kìa như Khổng tước văn nghi ai bằng;
So tài mẫn tiệp nói năng,
Lục y sứ giả và chàng Thăng ca
Bạch hạc có chí cao xa,
Hải âu tình tính thực là tự do.
Kìa như kẻ khéo toan lo,
80. Có anh Hoàng điểu ở gò ung dung.
Anh Hồng, anh Hộc lạ lùng,
Cao cường thủ đoạn bay tung ngang trời.
Đại bàng chí cả tuyệt vời,
Đường mây vùng vẫy bên trời bay cao;
Phượng sồ danh giá biết bao,
Hưng dương, Trần bảo ai nào dám đang.
Thơ ngâm ríu rít Oanh vàng,
Véo von rầm rĩ lại càng thêm thay.
Bát âm điệu mới rất hay,
90. Họa mi nổi tiếng xưa nay đã nhiều.
Đẹp duyên cầm sắt kính yêu,
Uyên ương phu phụ dập dìu đoan viên.
Dốc tình bằng hữu chu tuyền,
Nghĩa Hồng nhạn vẫn còn truyền xưa nay.
Nghìn thu nức tiếng khen hay,
Quạ là hiếu điểu ngày ngày phụng thân.
Biết bao tài tử, giai nhân,
Thật là xuất loại, siêu quần chẳng ngoa!
Tiếng lành dậy khắp gần xa,
100. Trăm phần, người há được vài phần chăng ?"

Dương hoa lên tiếng mắng rằng:
"Gớm thay ăn nói khoe khoang lạ đời!
Quen thân một tấc đến trời,
Khác nào như thể ếch ngồi giếng sâu!
Trời cao nào có biết đâu,
Khoe mình nhưng đã dễ hầu hơn ai!
Dại nên ta dạy cho hay,
Đừng khoe giọng lưỡi, lại rầy có phen.
Nước ta có chú Thanh liên,
110. Lòng quân tử, dáng trung hiền thảo ngay;
Hải đường, tiên cách ai tày,
Trung thành, Quì vốn lòng này hướng dương.
Tảo mai tốt số rỡ ràng,
Thiếu niên đã đứng đầu hàng bách quan.
Được vua yêu, có hương Lan,
Tư phong yểu điệu, có nàng Ngọc trâm.
Bấy lâu nức tiếng phương lâm,
Ngọc lan đã nổi tiếng tăm vang lừng.
Trà mi tên hiệu Trầm hương,
120. Phượng tiên tên lại gọi rằng Nữ nhi.
Dung nhan yểu điệu phương phi,
Tiên đào mặt ấy có khi khuynh thành.
Thủy tiên cốt cách càng xinh,
Tây thi cúc dáng như hình Tây thi,
Nhà Diêu, cửa Ngụy thiếu gì,
Còn Phan huyện với Tùy đê cũng nhiều,
Giai nhân, tài tử dập dìu,
Trai Tử vi, gái Tiểu kiều tốt tươi!
Phong lưu sang trọng đủ mùi,
130. Gặp xuân thì lại đầy trời hương xông.
Càng xuân hương nức càng nồng,
Dưới trần, ai dám xưng hùng cho qua!
Còn nhiều phú quí vinh hoa,
Kiêm toàn ngũ phúc, chúa ta hơn người".

Bách thanh nghe nói, cả cười,
Rằng: "Mi chẳng sợ miệng đời chê bai!
Thôi đừng khoác lác ngõ ngoài,
Tuy mình bẻo lẻo, nào ai tin mình.
Toàn là những giống vụ danh,
140. Ỷ phong, hàm tiếu ra tình dâm ô.
Như Giạ hợp chẳng ra trò,
Canh khuya hành lộ là đồ bất lương.
Cấp tính, nóng nảy vội vàng,
Vinh hoa Mộc cận, cũng phường bỏ đi.
Bách nhật hồng có ra gì,
Vô hương, hữu sắc, ai thì buồn trông.
Ngọ thời kia mới não nùng,
Cớ sao sớm nở, tối không thấy rồi.
Gớm thay cho gái họ Nhài,
150. Dưới trăng đón gió lả lơi khoe màu.
Đa tình chi hỡi chàng Ngâu,
Thương xuân vốn những dãi dầu pha phôi.
Sói, Hòe, tính cũng hay chơi,
Phù hoa màu mỡ có người nào khen.
Mộc kia tính khí nhỏ nhen,
Không ưa sơn vẽ, lại quen lúi xùi.
Có vàng chịu giữ mà ngồi,
Cúc kia hoài bích ra nòi thất phu.
Xưa kia Liễu vẫn buông tơ,
160. Tuy rằng óng ả nhưng xơ xác mành.
Bao giờ Độc dược có lành;
Mào gà, Phượng vĩ mượn danh dối người.
Thôi đừng cậy tốt, khoe tươi,
Gió thu một trận đi đời phồn hoa!
Nói thời ra dáng ta đây,
Song người nghe thấy thực là trái tai.

Bách thanh nói chửa dứt lời,
Dương hoa mặt đỏ như trời rạng đông.
Dầu sôi lửa dậy trong lòng,
Ra uy thét mắng đùng đùng như lôi.
Rằng: "Mi sao khéo khinh đời!
Suy cầu bay nỡ rậm lời làm chi.
Ngẫm xem loài giống nhà mi.
Chắc rằng hay chửa, vội đi nhiếc người.
Ưng kia tàn nhẫn quen đời,
Nỡ thương đồng loại, đạo trời nghĩ chi.
Ác cưu nào có ra gì,
Con ăn thịt mẹ, kẻ chê người cười.
Yến kia vụng nghĩ rông dài,
180. Không lo sau trước coi trời bằng vung.
Tu hú làm biếng lạ lùng,
Mượn tổ chim thước để hòng nuôi thân.
Bói cá tàn nhẫn, bất nhân,
Ra uy cá mú, xa gần đều kinh.
Xui người kiện cáo đua tranh,
Chính là tên Tước cậy mình trạng sư.
Trông ra bóng bẩy phong tư,
Ăn quanh ai có tham như Giẻ cùi.
Cú kia là giống tanh hôi,
Quạ khoang rộng miệng lắm lời ai ưa.
Cuốc kia kêu cũng bằng thừa,
Bởi chưng vụng liệu từ xưa mất rồi.
Chích chòe học dốt có chuôi,
Bởi vì nhí nhoẻn nên đuôi phất phờ.
Công kia tính lại lẳng lơ,
Cả ngày múa hát rõ dơ dại tuồng.
Sáo ta nóng nảy điên cuồng,
Quen chân nhảy nhót là phường lăng nhăng.
Diều hâu vì túng, xử xằng,
200. Mắt mày chấp chới như thằng bợm non.
Vẹt kia lắp bắp học khôn,
Quanh năm vẹt vẹt, nào còn biết chi.
Đường dài nói mãi làm chi,
Chẳng qua là giống ngu si lạ đời.
Anh nào nhan sắc tốt tươi,
Tham ăn, người bắt đem nuôi ở lồng.
Anh nào phì nộn tư phong,
Chỉ làm tôi miệng, phiền lòng mà thôi".

Người cậy đức, kẻ khoe tài,
210. Đôi bên to tiếng như trời nổi giông.
Tiếng vang động đến tiên cung,
Tây vương mẫu phái Kim đồng bước ra.
Tức truyền thánh chỉ dạy qua:

"Thôi đừng cãi lẽ, người ta chê cười.
Kể như đức tính hơn người,
Phượng hoàng được nhất, sau thời Mẫu đơn.
Nhưng mà phú quí là hơn,
Phượng hoàng phải kém Mẫu đơn rành rành.
Thử xem thế thái nhân tình,
220. Nhiều tiền vẫn được hiển danh với đời.
Ưa nhân, chuộng nghĩa mấy người,
Ít tiền, dẫu đến vua tôi cũng thường,
Cha con trong đạo gia đường,
Ít tiền cũng chả ra tuồng thân yêu.
Anh em họ mạc dập dìu,
Ít tiền thì cũng ra chiều buồn tênh.
Sắt cầm phu phụ duyên lành,
Ít tiền thì cũng ra tình thờ ơ.
Bạn chơi bất cứ thân sơ,
230. Ít tiền thì chẳng bao giờ được thân.
Thói quen tiêm nhiễm dần dần,
Thành ra ác tập khó phần băng tiêu.
Ngẫm xem trong bấy nhiêu điều,
Ai ai cũng chuộng tiền nhiều là hơn.
Thôi đừng suy tị phàn nàn,
Phượng hoàng phải kém Mẫu đơn hẳn rồi".