Vị Dương 1 渭陽 1

Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc phú.

cữu thị: cậu của Tấn Khang Công, tức là Trùng Nhĩ, công tử của nước Tấn chạy trốn ở nước ngoài, được Tần Mục Công gọi mà dung nạp trong nước Tần. Lúc ấy, Khang Công làm thái tử, đưa cậu làm Trùng Nhĩ đến phía bắc sông Vị mà làm bài thơ này.
Vị: tên sông Vị, lúc ấy, nước Tần đóng đô ở Ung Châu, đến phía bắc sông Vị là phải đi sang hướng đông mà đưa tiễn ở đất Hàm Dương.
lộ xa: xe của chư hầu.
thặng hoàng: bốn ngựa thắng vào xe đều màu vàng.


Theo truyện Xuân Thu, Tấn Hiến phạm thượng, lấy người hầu của cha, nàng Tề Khương, sinh ra người con gái là vợ của Tần Mục Công, và đứa con trai là thái tử Thân Sinh, lại cưới nàng Hồ Cơ của rợ Khuyển Nhung, sinh ra con trai là Trùng Nhĩ, cưới con gái rợ Tiểu Nhung, sinh ra con trai là Di Ngô, cưới nàng Ly Cơ, sinh ra con trai là Hề Tề, lấy em gái nàng Ly Cơ (đi theo chị lúc đưa dâu), sinh ra con trai là Trác Tử. Nàng Ly Cơ gièm pha thái tử Thân Sinh, khiến Thân Sinh phải tự sát, nàng Ly Cơ lại gièm pha hai công tử Trùng Nhĩ, Di Ngô. Hai công tử này đều bỏ trốn ra nước ngoài. Tấn Hiến Công chết, Hề Tề và Trác Tử lần lượt lên nối ngôi, đều bị quan đại phu là Lý Khắn giết chết. Tần Mục Công dung nạp Di Ngô, ấy là Tấn Huệ Công. Tấn Huệ Công chết, con là Ngữ được lập làm vua, ấy là Tấn Hoài Công. Năm sau, Tần Mục Công lại gọi Trùng Nhĩ mà dung nạp, ấy là Tấn Văn Công.

Vương thị nói rằng: chi Vị dương (đến phía bắc sông Vị) là đi ra xa mà đưa tiễn.

Du du ngã tư, ta tưởng nhớ man mác, là tư lự xa xôi.
Lộ xa thặng hoàng, xe của chư hầu và bốn ngựa vàng.
Quỳnh khôi ngọc bội, xâu ngọc để đeo có thứ đá quý quỳnh khôi, đều là những tặng vật rất trọng hậu.

Thương thị ở Quảng Hán nói: Khang Công làm thái tử, đưa tiễn người cậu mà tưởng nhớ đến mẹ đã chẳng còn, thì hẳn là lòng tốt vậy, nhưng cuối cùng cũng không thể tự thắng mình ở chiến dịch Lịnh Hồ (quân Tần bị thua to ở Lịnh Hồ) chỉ vì lòng oán hận và ham muốn đã làm hại lương tâm vậy. Nếu nhưng Khang Công biết noi theo lòng tốt ấy mà bồi dưỡng, làm cho nó đầy đủ thêm ra, thì lòng ham muốn và oán hận kia có thể tiêu tan mà hết.