Đông phương vị minh 3 東方未明 3 • Trời phương đông chưa sáng 3

Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc tỷ.

liễu: loài cây dương rủ, gỗ rất mềm và giòn.
phan: hàng rào.
phố (đọc bố): vườn rau.
cụ cụ: dáng nhìn lấm lét sợ hãi.
túc: sớm.
chiết liễu phan phố: chặt cây liễu để rào vườn rau, tuy không đủ trông cậy (vì gỗ cây liễu mềm và giòn), nhưng những kẻ khùng trông thấy cũng kinh sợ mà không dám vượt qua, để so sánh với thời khắc ban đêm có giới hạn rõ ràng, ai ai cũng biết, nhưng nay thì không thề biết được, nếu chẳng sai giờ buổi sớm, thì ắt sai giờ buổi chiều.



Chú giải của Tạ Quang Phát:

Nói chức vụ trông coi đồng hồ không được quan chuyên môn thông thạo đảm nhiệm đứng đắn. Giờ khắc bị tính sai quá sớm khiến các quan phải vội vã, áo quần xốc xếch không kịp chỉnh trang để vào chầu, thì đã có sứ giả của vua sang triệu hay truyền hiệu lịnh đến.

Chặt cây liễu rào vườn rau, tuy gỗ liễu mềm và giòn, nhưng đứa điên rồ cũng không dám vượt qua, cũng như giờ khắc giới hạn ban đêm và ban ngày rất rõ ràng, ai ai cũng biết, nhưng nay thì bị tính sai quá sớm, và mọi người, từ vua đến quan triều, ai ai cũng phải tuân theo, đứa khùng cũng phải kiêng sợ không dám vi phạm, tuy biết rằng giờ khắc không sai buổi sớm thì cũng sai buổi chiều. Đấy là ý nghĩ thuộc tỷ vậy.