Thơ » Việt Nam » Hiện đại » Hồ Đắc Duy » Đại Việt sử thi » Quyển 9
Đăng bởi hảo liễu vào 17/03/2015 16:00
Giết Nhật Lễ quần thần mừng rỡ
Trên điện vàng tiếp nối tiền nhân
Xưng danh vương hiệu Nghệ Tông (1370)
Cứ theo phép cũ để dùng trị dân
Mẹ Nghệ Tông: Minh Từ hoàng hậu
Cũng là người cô ruột Quý Ly
Cho nên gặp dịp mỗi khi
Vua ban chức tước cho Ly lên dần
Trần Nghệ Tông có công khôi phục
Dựng nghiệp nhà trong lúc ngả nghiêng
Sau ba năm chẵn cầm quyền (1372)
Nhường ngôi cho Kính là em của mình
Nước Chiêm Thành sáu lần xâm lấn (1361, 62, 65, 66, 68, 71)
Phá thành trì vua chẳng quan tâm
Cung vua phút chốc tan tành
Quân Chiêm đánh úp, miếu đình tiêu vong
Quân giặc đến mặc lòng cướp bóc
Phá thành trì, giết chóc chẳng chừa
Hận thù tích luỹ từ xưa
Bây giờ có dịp thừa cơ trả thù
Chúng vơ vét những đồ quý giá
Đập tan tành, phá cả miếu cung
Sổ sách thư tịch gom chung (1371)
Phó cho ngọn lửa cháy bùng thành tro
Lửa cháy thiêu cả nền văn hoá
Nhà tàng thư chốc đã tan hoang
Quân dân chưa kịp bàng hoàng
Giặc đà rút hết xuôi Nam trở về
Kể từ đó mỗi khi tra cứu
Biết tìm đầu tài liệu mà tra
Rối ren nhiều chuyện sinh ra
Vì mất sổ gốc nên ta nhọc lòng
Vua sai người thi công sửa chữa
Xây những gì bị cháy ra tro
Cung thất tiết giảm cốt cho (1371)
Giữ phần nghiêm chỉnh khi vua nghị bàn
Vua lại sai Lang Trung soạn chế
Sách "Quốc triều thống chế", lễ nghi (1371)
Ruộng vườn đo đạc tấc ni (1371)
Tịch điền làm lại bởi vì cháy tan (1372)
Khi ngự triều vua ban chiếu chỉ
Cho dân khai lý lịch của mình
Bởi gì sổ bộ, Chiêm Thành
Đốt mất tất cả tan tành hết trơn
Giặc Chiêm Thành thâm hơn Mông Cổ
Đập thành trì, đốt bỏ sách chương
Cháy tiêu Văn Khố cội nguồn
Bao nhiêu di tích, vô phương phục hồi
Lê Quý Ly làm nơi Mật Viện (1371)
Nên thường ngày diện kiến với vua
Bao nhiêu công việc bấy giờ
Trong triều ngoài nội phải nhờ tay Ly
Cha Quý Ly vua kêu bằng cậu (1371)
Bà Minh Từ thân mẫu Nghệ Tông
Huy Ninh em gái goá chồng
Vua đem gả lại cho không Thượng Hầu