Chúng mình mất hết, chỉ còn nhau

“… nhà thơ bước lạc trên xứ người xa lạ, không biết đâu là nhà giữa phố thị đông và mùa đông rét mướt đã làm nhà thơ chợt nhớ lại những kỷ niệm xưa trên quê hương mình, nơi đó đã để lại hình bóng thân yêu của người con gái tuổi đương thì; cho dù dòng đời có chia hai nhánh rẽ nhưng trong lòng vẫn mãi giữ nguyên những ngọt ngào để rồi ngày gặp lại cho dù đời đã như những mảnh trăng rơi rớt, cho dù thi nhân và người cũ đã mất hết, mất tất cả nhưng vẫn luôn cảm nhận được sự còn lại bên nhau thật trọn vẹn như thuở ban đầu:

Tìm được lối về, trăng rơi xuống đất

Chúng mình mất hết chỉ còn nhau…


Chúng ta vẫn thường nghe nói: “Trăng là một bài thơ không lời và nhạc là một bài thơ lên tiếng”, quả thật như thế khi chúng ta lắng nghe và cảm nhận được qua những vần thơ, khúc nhạc từ tuyển tập của 6 nhà thơ úc châu....

Chúng mình mất hết chỉ còn nhau - Khúc Tình Hư Vô
Phạm Quang Ngọc

Hư Vô là một bút hiệu có lẽ còn như một khuôn mặt xa lạ với giới yêu thơ nói chung ở xứ Úc Châu

Thực tế, anh là một nhà thơ đã trải qua một thời kỳ sinh hoạt khá sôi nổi:

- Sáng lập thi văn đoàn Miền Cuối Việt năm 1967
- Cộng tác với các báo: Mầm Non, Thiếu Nhi, Tuổi Ngọc, Thời Tập, Khởi Hành... (trước 1975)

Tuy định cư ở Sydney như đã thân thuộc với những địa danh ở bang này, anh vẫn như chiếc bóng cô đơn, lặng lẽ, lồng trong một hồn thơ phong phú, đa dạng với nét tài hoa đích thực ngày càng nở rộ.

Với bản tính khiêm tốn, Hư Vô đã dùng nhiều bút hiệu khác nhau khi gởi đăng thơ ở các báo:

- Chuông Sài Gòn, Văn Nghệ... (Úc)
- Làng Văn (Canada)

Trong quá khứ, Hư Vô từng có những tác phâm đã in ấn và phát hành như:

- Mười Sáu Huyền Khúc (Thơ, 1971 - Tuyệt bản)
- Thành Phố Anh Đến (Thơ, 1974 - Tuyệt bản)

Anh dự tính ra mắt giới yêu thơ bằng đứa con tinh thần mới nhất của mình một ngày gần đây. Đó là thi phẩm: “Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau”

Nhìn chung, “Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau” không hẳn là một tập thơ theo đúng với mỹ từ của nó. Khúc Tình của Hư Vô gồm 12 bài thơ đủ mọi thể loại với nội dung nghiêng về tình yêu là một đề tài vốn đã mung lung muôn thuở. Qua những bài thơ nhỏ nhoi, dễ thương, đầy nhạc tính, Hư Vô đã gây một cảm xúc khá lãng mạn với giới yêu thơ.

Ở thời buổi kim tiền và máy móc, chạy theo thơ là một điều không tưởng. Bỏ tiền in thơ để thi phẩm mình mốc meo trong các kệ bán sách cũng quả là niềm viễn mơ chạy theo ảo ảnh của thứ tình yêu động cỡn xác thịt, của thứ ánh trăng nằm lơ lửng trên vòm cây trụi lá... Thơ đi chân đất lầm lũi trong bóng tối, thay vì phải hình dung qua lối lãng mạn ước lệ” gót hài lay động sương hoa” xưa xửa xừa xưa...

Vậy mà Hư Vô vẫn làm thơ ca ngơi tình yêu cho riêng mình. Dâng đời. Thật đáng yêu và thú vị!

Tuy tốt nghiệp Đại Học Kiến Trúc ở Sài Gòn từ năm 1979, anh tự chọn bút hiệu riêng cho mình thật ngộ nghĩnh: Hư Vô! Không có gì hết! Một khoảng trống vô vị! Sao anh không “kiến trúc” đời sống cũng như bồi đắp mảnh đời ngày càng thăng hoa với đà tiến hóa của nhân loại đúng với sự nghiệp anh đã chọn? Nói theo nhà vă Mai Thảo - với nhận xét người viết, ông làm thơ hay hơn viết văn nhiều - “Dưới nữa là không. Cõi không. Không còn gì nữa. Cõi không là thơ. Không còn gì hết nữa la thơ”

Như dính vào định mệnh, thơ Hư Vô thấm buồn man mác, cô đơn, nhớ thương trong tâm tưởng những nàng thơ đã được anh mô tả bằng những vần thơ trầm luân, nghiệt ngã:

Lỡ tay đánh mất nửa đời trước
Còn nửa đời sau cho hết em
Hơn nửa đời ta chung thành một
Tính ra còn được cả trăm năm
Anh bước lạc xứ người xa lạ
Biết đâu là nhà giữa phố đông
Bỏ quên em tuổi đời xanh mộng
Ngày theo chồng khóc nhiêu lắm, phải không?
Như dòng sông chia hai nhánh rẽ
Lòng vẫn y nguyên những ngọt ngào
Mơ ước một lần, dù ít ỏi
Có em bên đời, sống chết bên nhau
Đâu biết trước đời nhiều dâu bể
Chạy loanh quanh tóc đã hai màu
Tìm được lối về trăng rơi xuống đất
Chúng mình mất hết, chỉ còn nhau
(Chúng mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau)

Khúc Tình Hư Vô đến với người viết như một mối duyên văn nghệ đáng trân quý! Bởi Hư Vô Võ Văn Hùng (tên thật của anh) chỉ có những giao tình qua âm nhạc mà thôi. Ít khi nghe anh bàn luận về thơ văn. Người viết mỗi lần gặp anh chỉ thích rỉ rả thứ nhạc “thu đi cho lá vàng rơi” đến ngây ngất tâm hồn. Nghe đã, cả hai anh em cùng thấm, cùng buồn. Thế thôi! Bẵng đi một thời gian khá lâu vì cuộc sống riêng tư, Hư Vô tưởng đâu là một người em nhạt dần trong tâm tưởng của tôi.

Trung tuần tháng 12 vừa qua, tôi gặp lại anh trong này phát hành CD của nhạc sĩ Nguyễn Nhật Tân

Tôi nhận ra anh khác hẳn. Trầm tư. Lặng lẽ. Sau vai câu thăm hỏi xã giao vì lâu ngày không gặp, anh bỏ tôi đứng trơ vơ giữa những giòng âm thanh lúc sôi nổi, lúc êm dịu của Nguyễn Nhật Tân.

Khoảng 15 phút sau anh quay trở lại, nhìn tôi với nụ cười hiền hòa, đôi mắt nháp nháy sau làn kính cận, trên tay cầm một ấn bản bìa màu trắng, pha màu tím nhạt với lối trình bày rất trang nhã. Đó là Khúc Tình Hư Vô với tựa đề “Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau”

Tôi nhìn anh đi hết ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Thì ra ông em của tôi làm thơ. Một thi sĩ ẩn danh. Anh tránh mặt tôi lâu nay cũng vì thế chăng?

Tôi cám ơn Hư Vô, cõi lòng phơi phới thấy rõ! Từ nay mình có thêm một “ông em” làm thơ cho bớt phần “lẻ loi một mình”

Tôi đọc lướt 12 bài trong tập thơ nhỏ nhoi, thật tình nói với tác giả:

- Thơ cậu tới lắm, đầy nhạc tính! Có dịp tôi sẽ phổ dăm bài thơ của cậu!

Anh nhìn tôi nửa như được mở tấc lòng, nửa nghi ngờ ông anh cho mình “đi tàu bay giấy”

Cả một buổi tối, dưới ánh đèn vừa đủ sáng, tôi đọc thơ Hư Vô trong một tâm trạng hào hứng và sảng khoái vô cùng. Chưa hẳn thơ Hư Vô là những viên ngọc quý tràn bích. Nhưng ít ra thơ Hư Vô đã thoát ra những rung cảm úc lệ, lẩm cẩm, già nua hơn cả thời gian trước mặt.

Nói như nhận xét của nhà phê bình âm nhạc Phạm Văn Kỳ Thanh: “Thơ tự nó đã có nhạc tính. Nhất là thơ Việt, qua sự chọn chữ, sắp câu, gieo vần, hiệp vận và ngắt nhịp, cũng đủ tạo nên một ca khúc hoàn hảo...”

Ngay đến văn hào Schiller cũng phải tâm sự: “Trúc hết tâm hồn tràn ngập bởi một ý hướng âm nhạc vào đó, và tư tưởng thi ca tìm đến tiếp theo - Khi tôi ngồi làm một bài thơ, cái mà tôi thường thấy xuất hiện trước mắt tôi là yếu tố âm nhạc của bài thơ chứ không phải quan niệm rõ rệt về chủ đề...”

Sở dĩ tôi phải dẫn chứng cà kê như vậy vì thơ Hư Vô đầy nhạc tính và hình ảnh lồng trong một tứ thơ mới lạ rất thơ, rất tình...

Bài Áo Hạ Vàng (đã được giới thiệu trên Dân Việt số 731 cách hai tuần qua), tôi thấy chất hư vô đã vây kín trong bài Ảo Ảnh:

Em về ngọn nến lung linh gió
Trải xuống vô cùng sợi sắc không
Đưa tay khuấy bóng em thành khói
Chợt cõi muôn trùng nở rộ bông
Giật mình ta gói chiêm bao lại
Vẫn thấy em còn giữa mênh mông
Bàng hoàng như đang cơn hấp hối
Thật có em, có thật ta không?

Trong “Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau” có nhiều câu thơ hay đầy xúc cảm và nhạc tính như chính nỗi dìu dặt của lòng mình:

Anh nín thở chờ em khoe da thịt
Trắng phếu bờ vai, sóng sánh trăng
Đêm chở hồn nhiên vào thần thoại
Thương em mái tóc chẻ ăn năn
......
Nghe thơm ngát mùi hương con gái
Nở rộ môi nhau một đóa quỳnh
Sáng mai thức dậy em còn đó
Dù có phôi pha, vẫn giữ chút tình
(Nói Với Nụ Quỳnh)

Cái chất thơ của Hư Vô cũng làm anh động lòng vì những dòng lệ không đâu của người bạn nhỏ:

....
Có khóc nhớ đừng cho ướt mắt
Buồn em người xõa tóc ngoài hiên
Bởi nước mắt làm em mau lớn
Tóc xõa bên nào bóng nắng nghiêng nghiêng
(Bạn Nhỏ)

Trong Khúc Tình Hư Vô cũng có những câu lục bát gợi tình, rung cảm lạ, ngắt câu êm đềm như những cung bậc của âm thanh:

Xuân em đôi má tròn vo
Nhớ ai mái tóc so đo đợi chờ
Anh về như một giấc mơ
Tặng em chiếc nón che hờ chiêm bao
Hạ em áo trắng ngọt ngào
Nghiêng theo bóng nắng chiều thao thức vàng
Tặng em hết một trần gian
Gom về gìn giữ để ràng buộc nhau
Mùa thu mấp mé hiên rào
Đong đưa chút gió đã vào sân trong
Gửi em bóng nguyệt tơ hồng
Đếm từng chiếc lá gói lòng người dưng
......
(Tặng Em Bốn Mùa)

Có lẽ bài “Cà Phê Đời” đã gây cho người viết một ấn tượng thích thú nhất khi lướt mắt đọc lần đầu:

Anh giọt cà phê đắng
Em hạt đường chưa tan
Muỗng khua vòng đáy tách
Khuấy tình ta trăm năm
Anh lang thang ngoài phố
Đếm hạt mưa bay qua
Đếm nỗi buồn ở lại
Em mấy lần xót xa?
Giọt cà phê đắng chát
Chảy trên môi xanh xao
Hạt đường chưa tan hết
Mình đã vội xa nhau
Bên kia bờ biển lớn
Em ngọt lịm thênh thang
Anh trưa chiều ngồi quán
Uống từng giọt rưng rưng
(Cà Phê Đời)

Bài thơ cảm động, giản dị đã gợi hứng để tôi phổ thành ca khúc đầu tiên trong thơ của Hư Vô

Gần đây, Hư Vô còn tiếp tục gửi đến tôi hàng loạt các bài thơ mới đã gợi nguồn cảm hứng để anh sáng tác thật đều tay trong sự nhậy cảm của con tim thi sĩ

Những bài thơ mới sau này của anh ngày càng khởi sắc. Tôi mừng trong lòng về nhịp độ sáng tác đều đặn của anh. Sáng tác nhiều chưa hẳn là những vần thơ óng ả, lụa là, miễn sao chỉ ghép chữ và vần cho đầy trang giấy mà thôi!
Không đâu! Người viết không thích bốc nhằng, mà chỉ muốn giới thiệu những tài năng đích thực không kể khuynh hướng và tuổi tác. Đó cũng là chủ trương của Dân Việt!

Với Hư Vô, âu đó cũng là cái duyên của hai hồn thơ chạm nhau không ê đầu, vỡ trán. Ngược lại, cả hai anh em đều hành trình vào cõi thơ-lãng-mạn lạc-thời-đại, đọc chẳng giống ai! Nhưng thấy vậy mà không phải vậy!

Nhưng thơ muôn đời vẫn là thơ! Bóng lầu Hoàng Hạc còn đó! Hồn Núi Tản, Sông Đà thênh thang còn kia! Đá có thể mòn, sông có thể cạn, nhưng tiếng thơ sẽ bất diệt mãi trong lòng người ái mộ.....

Having Lost Everything,
There Is Only Each Other


We let slip from our hands the first half of life.
The last half still lies ahead.
Our two halves combine to make one.
Added up, it comes to an eternity together.

I have strayed to a distant, foreign land
Where I do not feel at home in a crowd.
Forsaken during your dream youth,
The day you married, you cried, didn’t you?

Like a river split into two branches,
The heart retains the first fresh essence.
To have a dream once, through a small one,
To have you living by me - living and dying
would be all the same.

Who knew life would bring
so many drastic changes.
Time raced by, our hair turned gray,
We will find our way back
when the moon falls to the earth.
Having lost everything, there is only each other…..

Translate by James Banerian
Original Title Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau