Minh nguyệt thiên 明月篇 • Bài về trăng sáng

明月篇
Minh nguyệt thiên
Bài về trăng sáng

長安月，
Trường An nguyệt,
Trăng Trường An

離離出海嶠。
Ly ly xuất hải kiều.
Từ từ dựng lên từ núi ngoài biển

遥見層城隱半輪，
Dao kiến Tằng Thành ẩn bán luân,
Trông từ xa bị Tằng Thành che khuất nửa vầng

漸看阿閣銜初照。
Tiệm khan a các hàm sơ chiếu.
Đầu tiên chiếu sáng vào hành lang các tầng lầu

瀲滟黄金波，
Liễm diễm hoàng kim ba,
Mặt trăng tròn như mâm ngọc trắng

團圓白玉盤。
Đoàn viên bạch ngọc bàn.
Gợn sóng vàng lăn tăn

青天流影披紅蕊，
Thanh thiên lưu ảnh phi hồng nhuỵ,
Trời xanh còn rớt lại một chấm nhuỵ hồng

白露含輝泛紫蘭。
Bạch lộ hàm huy phiếm tử lan.
Sương ngậm ánh sáng pha lan hồng

紫蘭紅蕊西風起，
Tử lan hồng nhuỵ tây phong khởi,
Nhuỵ mầu lan hồng gió thu nổi

九衢夾道秋如水。
Cửu cù giáp đạo thu như thuỷ.
Các ngả đường đều mang mầu thu

錦幌高褰香霧濃，
Cẩm hoảng cao khiên hương vụ nùng,
Tấm màn gấm cuốn cao sương bay hương ngát

瑣闈斜映輕霞舉。
Toả vi tà ánh khinh hà cử.
Ráng còn rớt ánh qua cửa chạm vòng

霧沉霞落天宇開，
Vụ trầm hà lạc thiên vũ khai,
Sương chìm ráng tắt trời mở rộng

萬戶千門明月裏。
Vạn hộ thiên môn minh nguyệt lý.
Nghìn nhà vạn cửa nhuốm ánh trăng

月明皎皎陌西東，
Nguyệt minh hạo hạo mạch tây đông,
Trăng vằng vặc sáng từ đông sang tây

柏寢岧嶢望不迷。
Bách Tẩm thiều nghiêu vọng bất mê.
Lầu Bách Tẩm vời vợi nhìn cũng không mờ

侯家臺榭光先滿，
Hầu gia đài tạ quang tiên mãn,
Lầu tạ các hầu tràn sáng trước

戚裏笙歌影乍低。
Thích lý sinh ca ảnh sạ đê.
Nhà các hoàng thân quốc thích đàn hát in bóng nhấp nhô

濯濯芙蓉生玉沼，
Trạc trạc phù dung sinh ngọc chiểu,
Hoa sen mơn mởn mọc trong ao ngọc

娟娟楊柳覆金堤。
Quyên quyên dương liễu phú kim đê.
Liễu thướt tha rủ bóng trên đê vàng

鳳凰樓上吹簫女，
Phụng Hoàng lâu thượng xuy tiêu nữ,
Cô gái thổi tiêu trên lầu phượng hoàng

蟋蟀堂中織錦妻。
Tất suất đường trung chức cẩm thê.
Tiếng dế kêu trước nhà người vợ dệt gấm

別有深宮閉深院，
Biệt hữu thâm cung bế thâm viện,
Còn có những cung sâu viện kín khác

年年歲歲愁相見。
Niên niên tuế tuế sầu tương kiến.
Hằng năm chỉ còn gặp nỗi sầu

金屋螢流長信階，
Kim ốc huỳnh lưu Trường Tín giai,
Nhà vàng, đom đóm bay thềm cung Trường Tín

綺櫳燕入昭陽殿。
Ỷ lung yến nhập Chiêu Dương điện.
Lồng son én bay vào điện Chiêu Dương

趙女通宵侍禦床，
Triệu nữ thông tiêu thị ngự sàng,
Triệu nữ thâu đêm hầu giường ngự

班姬此夕悲團扇。
Ban Cơ thử tịch bi đoàn phiến.
Ban Cơ đêm đó làm thơ quạt thu sang để tỏ nỗi buồn

秋來明月照金微，
Thu lai minh nguyệt chiếu Kim Vi,
Trăng thu sáng chiếu núi Kim Vi

榆黄沙白路逶迤。
Du hoàng sa bạch lộ uy di.
Cây du lá đổ vàng, cát trắng đường ngoằn ngoèo

征夫塞上行憐影，
Chinh phu tái thượng hành lân ảnh,
Bóng chinh phu đi ngoài biên ải thật đáng thương

少婦窗前想畫眉。
Thiếu phụ song tiền tưởng hoạ mi.
Người vợ trẻ vẽ lông mày trước song

上林鴻雁書中恨，
Thượng Lâm hồng nhạn thư trung hận,
Nỗi hận trong thư chim hồng nhạn đem về Thương Lâm

北地關山笛裏悲。
Bắc địa quan sơn địch lý bi.
Tiếng tiêu buồn nơi quan sơn đất Bắc

書中笛裏空相憶，
Thư trung địch lý không tương ức,
Thư và sáo đều là nhớ nhung

幾見盈虧淚沾臆。
Kỷ kiến doanh khuy lệ triêm ức.
Thấy nhiều nước mắt ướt cả vạt áo

紅閨貌減落春華，
Hồng khuê mạo giảm lạc xuân hoa,
Cô gái phòng khuê hao dần vẻ đẹp

玉門腸斷逢秋色。
Ngọc Môn trường đoạn phùng thu sắc.
Mỗi độ thu về người nơi Ngọc Quan muốn đứt ruột

春華秋色遞如流，
Xuân hoa thu sắc đệ như lưu,
Ngày thu, nhan sắc trôi như nước chảy

東家怨女上妝樓。
Đông gia oán nữ thướng trang lâu.
Cô gái hàng xóm hờn dỗi bước lên lầu trang điểm

流蘇帳卷初安鏡，
Lưu Tô trướng quyển sơ an kính,
Trướng Lưu Tô cuốn cao, gương soi vừa đặt

翡翠帘開自上鉤。
Phỉ thuý liêm khai tự thượng câu.
Bức rèm chim chả tự lên móc

河邊織女期七夕，
Hà biên Chức Nữ kỳ thất tịch,
Chức Nữ bên sông Ngân chờ đêm thất tịch

天上嫦娥奈九秋。
Thiên thượng Thường Nga nại cửu thu.
Hằng Nga ở trên trời chịu đựng cả mùa thu

七夕風濤還可渡，
Thất tịch phong đào hoàn khả độ,
Sóng gió thất tịch còn có thể vượt qua

九秋霜露迥生愁。
Cửu thu sương lộ quýnh sinh sầu.
Sương thu lạnh chỉ sinh thêm nỗi buồn

九秋七夕須臾易，
Cửu thu thất tịch tu du dị,
Mùa thu, thất tịch là khoảnh khắc trôi qua

盛年一去真堪惜。
Thịnh niên nhất khứ chân kham tích.
Tuổi trẻ trôi qua thật là tiếc

可憐揚彩入羅幃，
Khả lân dương thái nhập la vi,
Thương cho ánh trăng xế vào màn

可憐流素凝瑤席。
Khả lân lưu tố ngưng dao tịch.
Thương cho ánh sáng trắng đậu trên chiếu ngọc

未作當壚賣酒人，
Vị tác đương lô mại tửu nhân,
Chưa làm người đứng quày bán rượu

難邀入座援琴客。
Nan yêu nhập toạ viên cầm khách.
Thì làm sao mời được khách đánh đàn

客心對此嘆蹉跎，
Khách tâm đối thử thán sa đà,
Lòng khách thấy vậy chỉ than lần lữa

烏鵲南飛可奈何。
Ô thước nam phi khả nại hà.
Ô thước bay về nam thì làm thế nào?

江頭商婦移船待，
Giang đầu thương phụ di thuyền đãi,
Ở bến sông, người kỹ nữ dừng thuyền đợi

湖上佳人挾瑟歌。
Hồ thượng giai nhân hiệp sắt ca.
Người đẹp trên hồ đánh đàn hát

此時憑欄垂玉箸，
Thử thời bằng lan thuỳ ngọc trợ,
Lúc bấy giờ tựa vào lan can chỉ còn sa lệ

此時滅燭斂青娥。
Thử thời diệt chúc liễm thanh nga.
Lúc bấy giờ tắt nến khép hàng mi

玉箸青娥苦緘怨，
Ngọc trợ thanh nga khổ giam oán,
Nước mắt hàng mi khổ vì mang nỗi sầu tủi

緘怨含情不能吐。
Giam oán hàm tình bất năng thổ.
Mang nỗi sầu tủi, biết vậy không nói ra được

麗色春妍桃李蹊，
Lệ sắc xuân nghiên đào lý hề,
Con đường mùa xuân rực hoa đào hoa mận

遲輝晚媚菖蒲浦。
Trì huy vãn mị xương bồ phố.
Ánh chiều tà hắt lên bãi xương bồ

與君相思在二八，
Dữ quân tương tư tại nhị bát,
Cùng với chàng nhớ đến ngày mười sáu

與君相期在三五。
Dữ quân tương kỳ tại tam ngũ.
Hẹn với chàng vào đêm rằm

空持夜被貼鴛鴦，
Không trì dạ bị thiếp uyên ương,
Chỉ uổng đêm ôm chăn có hình uyên ương

空持暖玉擎鸚鵡。
Không trì noãn ngọc kình anh vũ.
Chỉ uổng cầm ngọc ấm hình anh vũ

青衫泣掩琵琶弦，
Thanh sam khấp yểm tỳ bà huyền,
Vạt áo xanh đẫm lệ che giây đàn tỳ bà

銀屏忍對箜篌語。
Ngân bình nhẫn đối không hầu ngữ.
Chỉ còn nói với bình phong bạc và đàn không hầu

箜篌再彈月已微，
Không hầu tái đàn nguyệt dĩ vi,
Khi gẩy đàn không hầu thì trăng đã gầy

穿廊入闥靄斜輝。
Xuyên lang nhập thát ái tà huy.
Ánh trăng man mác chiếu qua hành lang vào cửa

歸心日遠大刀折，
Quy tâm nhật viễn đại đao chiết,
Lòng muốn về ngày xa đại đao gẫy

極目天涯破鏡飛。
Cực mục thiên nhai phá kính phi.
Mảnh gương vỡ bay về nơi chân trời ngút tầm mắt