Triều Lê quý có nàng tiết liệt,
Hai mươi năm những hận thù Tây.
Đem tàn dung nương chốn am mây,
Đạo thần tử tình trong phu phụ.
Vạn cổ di luân chiêu vũ trụ,
Nhất xoang trung nghĩa đáp quân vương.

Nặng hai vai một gánh cương thường,
Chén tân khổ nhắp ngon mùi chính khí.
Đã nên đấng trung thần bất nhị,
Lại nên tài liệt nữ bất canh.
Rõ ràng hai chữ trung trinh.


Bà Nguyễn Thị Kim quê làng Tỳ Bà, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh, là thứ phi của vua Lê Chiêu Thống. Năm 1788 vua Quang Trung đưa quân ra Bắc Hà, đánh đuổi quân Thanh. Chiêu Thống theo Tôn Sĩ Nghị chạy sang Tàu, bà đi theo không kịp, về quê ẩn lánh trong chùa. Sau Chiêu Thống chết ở bên Tàu.

Năm Gia Long thứ 3 (1804), cố thần nhà Lê đưa di hài Chiêu Thống về nước, bà lên cửa Nam Quan đón, phục tang khóc lóc. Khi di hài về đến thành Thăng Long, làm lễ ninh lăng và mọi việc xong, bà bảo với người nhà “công việc của ta như thế là trọn rồi”, nói xong uống thuốc độc chết. Quan tổng trấn Bắc thành Nguyễn Văn Thành được tin, thân đến cấp cho đồ tang tế rất hậu, làm sớ tâu lên triều đình.

Năm Minh Mạng thứ nhất (1820), vua ban cho bà 4 chữ “An trinh tuẫn tiết” 安貞殉節, sai quan khâm mạng đến dựng bia, khắc 4 chữ ấy ở từ đường thờ bà. Lại ban 20 mẫu ruộng tự điền lấy hoa lợi mà cung vào đèn hương giỗ chạp và cấp cho 2 người sái phu để quét dọn từ đường và trông nom phần mộ.


[Thông tin 2 nguồn tham khảo đã được ẩn]