Năm Nhâm Tuất mùa thu tháng bảy
Sau ngày rằm hây hẩy ngọn hiu.
Tô công cùng khách rập rìu,
Dưới dòng Xích Bích thuyền chèo dạo chơi.
Thong thả lại thổi hơi gió mát,
Phẳng lặng đưa mặt nước êm tờ.
Cùng nhau chuốc rượu ngâm thơ:
Câu thơ tiếng hát sóng đưa rập rình,
Thoắt bóng thỏ chênh chênh đầu núi,
Dần dà lên bến lối sao Ngưu,
Ngang sông sương xuống trắng đầu,
Da giới sắc nước một màu như nhau,
Thuyền một lá buông đâu mặc đó,
Nước muôn trùng bến đỗ nào hay,
Thánh thênh sông rộng sóng đầy,
Xem như cưỡi gió nương bay lưng giời!
Nhường phơi phới ra người di thế,
Tuởng trần hoàn mấy kẻ đăng tiên.
Liền vui gỡ chén gõ thuyền;
Hạ đưa chèo quế tới miền lưu quang,
Đêm khuya khoắt mơ màng lòng khách,
Người úc lan xa cách bên giời.
Phút đâu có khách lạ đời,
Thời tiêu hoạ hát như khơi mối sầu!
Khúc ai oán mỗi câu ruột dứt.
Tiếng véo von chẳng trật tơ mành:
Hác giao lần múa u tình,
Thuyền li phụ khóc một mình ai hay!
Ông Tô công chau mày ngồi ngất,
Hỏi khách rằng: “Sầu chất, vì sao?”
Khách rằng: “Thơ cổ thanh tao
Hai câu còn nhớ lúc Tào sang Ngô
Đông Tây giáp hai đô ngảnh lại,
Sơn xuyên cùng một giải liền không?
Ấy ai ngăn đón gió đông?
Chu lang làm khốn Tao Công bày giờ?
Tưởng từ lúc xuất sư minh tường,
Phá Kinh châu rồi xuống Giang lăng!
Tinh bao sĩ mã pháo đằng,
Thuyền chen nghìn dặm, cờ giăng khắp giời!
Rượu dăm chén có người như cỏ,
Thơ vài câu sao trỏ qua sông:
Người xưa bốn lẻ anh hùng,
Mà nay ai biết anh hùng ở đâu?
Ta vốn những cùng nhau ao ước,
Ngư với tiều bến nước riêng ta,
Bạn bè mì lộc ngư hà,
Thuyền lan đưa đón chén hoa rước mời;
Cảnh phù du gửi giời mấy chốc,
Vi coi bằng hạt thóc bà khơi;
Thương mình bỗng chốc bồi hồi,
Khen sông khi lở khi bồi xưa nay?
Muốn chắp cánh mà bay phút thẳm,
Ôm từng giảng ngồi ngắm lại buồn!
Biết rằng đời chẳng nên khôn,
Bao phen gió thảm kinh hồn đôi khi!”
Tô rằng: “Chớ kể chi việc trước,
Khách biết chăng là nước cùng giăng?
Thử xem ngon nước bóng hằng,
Mấy từng đi lại, mâu từng đầy vơi?
Kể lúc biến thì giời cũng biến,
Chẳng biến thì ta biết ta không?
Đã không thì phải đèo bòng,
Khen chỉ sông nước mặc lòng phong ba!
Vả giời đất vật đà có chủ,
Chẳng của ta thì chớ tơ hào!
Trên sông gió mát bằng nao,
Đầu nạn giảng dãi, biết bao của mình;
Tai nghe vẳng như hình thư thả,
Ngắm trước nhìn, ngỡ ả thanh tân:
Tiêu không cấm, dụng không ngần,
Của chung giời đất riêng phần đôi ta”.
Khách nghe nói hề hà nức dạ,
Chén mừng đưa mắt lạ khuyên mời;
Trong thuyền tiệc rượu vừa rồi,
Cùng năm nào biết rằng giời rạng đông.
[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]