Đất Đỗ Lăng có chàng áo vải
Tuổi càng cao, càng dại, càng ngu
Coi mình như thánh nhân xưa
Lập thân ngẩn ngẩn, ngơ ngơ, hão huyền
Chí tiến thủ giữ nguyên trong dạ
Thề chỉ buông khi hạ ván thiên
Bốn mùa thương xót dân đen
Bạc đầu còn vẫn bên đèn thở than
Bạn đồng học chê gàn, chê dở
Chàng ta càng nặng nợ nam nhi
Nghĩ đời Nghiêu, Thuấn thế kia
Giang hồ, ai nỡ bỏ đi cho đành
Mong giúp rập triều đình hôm sớm
Làm cây to, cột lớn hơn người
Như hoa quỳ hướng mặt trời
Đâu như ong, kiến suốt đời lủi chui
Nhưng rồi phải nơi nơi cầu cạnh
Giữ cho mình trong sạch khó sao
May còn thẹn với Do, Sào
Chửa đem tiết tháo buộc vào xe ai
Sầu lên, giục hôm mai say khướt
Hát ca hoài, mong được thảnh thơi
Thế mà mưa bão dập vùi
Gió sương xơ xác một đời cỏ hoa
Một đêm nọ chàng ta cất bước
Giữa mây giăng sương buốt đầy trời
Ngón tay cóng lạnh rã rời
Buộc không xong dải áo người ra đi
Trời tảng sáng, qua Ly Sơn cũ
Thiên tử còn say ngủ trên cao
Ánh mây đỏ tựa cờ đào
Soi trên đá lạnh, rọi vào cửa hang
Trong hang, giữa cung vàng điện bạc
Quân Vũ Lâm loảng xoảng gươm đao
Vang lừng khúc nhạc đài Dao
Vua tôi dạ tiệc, vui nào vui hơn!
Suối ấm tắm vương tôn công tử
Dải mũ dài, gấm đỏ, tơ xanh
Những phường áo ngắn vô danh
Ai mời dự yến cung đình xưa nay
Lụa Thiên tử vui tay ban phát
Muôn gái nghèo xơ xác dệt thành
Chồng con roi vọt đầy mình
Mới ra yến tiệc triều đình thơm tho
Lộc Thiên tử ban cho từng lẵng
Cũng là mong nước lặng dân yên
Nhận rồi không biết báo đền
Khác nào bỏ phí ơn trên một đời
Quanh điện ngọc, bao người tài giỏi
Thấy cảnh kia sao khỏi đau lòng
Còn nghe vàng sáng, ngọc trong
Về lầu riêng cả, kho không còn gì
Kìa nhà họ Dương kia là thế
Trong với ngoài đều vẻ thần tiên
Áo cừu ủ ấm khách quen
Tiếng tơ tiếng trúc ngày đêm giao hoà
Tiệc bày móng lạc đà ninh kỹ
Tráng miệng dùng chanh quý, quýt tươi
Cửa son gạo thịt bỏ ôi
Bao người chết rét xương phơi ngoài đường
Sướng với khổ chỉ dường gang tấc
Gang tấc mà trời vực thế kia
Càng nghe càng lại não nề
Quay xe giục ngựa tìm về thăm con
Bao ngọn nước trên non đổ xuống
Hút mắt nhìn, cuồn cuộn trời tây
Hoàng Hà nước chảy qua mây
Ngỡ như trời sập trong ngày gió mưa
Cây cầu gỗ may chưa bị vỡ
Trèo trẹo kêu như đổ đến nơi
Qua cầu, người vịn tay người
Lần lần từng bước ngang trời mà đi
Vợ con gửi nơi kia cách trở
Mười miệng ăn xoay sở vào đâu?
Thà về đói khát bên nhau
Còn hơn mê mải hái sao trên trời
Vừa qua cửa đã rơi nước mắt
Ma đói vừa bắt mất con ta
Thằng con bé bỏng nhất nhà
Vợ già than khóc, lòng ta rã rời
Trời sao trời chẳng chiều người
Xóm giềng ai cũng ngậm ngùi xót xa
Ta làm bố không ra phận bố
Để con mình chết khổ chết oan
Đồng thu đã gặt quanh làng
Có kẻ cơ hàn bỏ đói vợ con!
Ta được miễn, không còn tô thuế
Tên nằm ngoài niên lệ tòng quân
Thế mà đang phải khốn cùng
Dân thường còn biết vẫy vùng ra sao?
Người thất nghiệp biết bao cay cực
Kẻ đầu quân Tây Vực, Nam Man
Lo phiền như núi như non
Chạnh thương cảnh ấy, héo hon dạ này!