杜陵叟

杜陵叟,杜陵居,
歲種薄田一頃餘。
三月無雨旱風起,
麥苗不秀多黃死。
九月降霜秋早寒,
禾穗未熟皆青乾。
長吏明知不申破,
急斂暴徵求考課。
典桑賣地納官租,
明年衣食將何如。
剝我身上帛,
奪我口中粟。
虐人害物即豺狼,
何必鉤爪鋸牙食人肉。
不知何人奏皇帝,
帝心惻隱知人弊。
白麻紙上書德音,
京畿盡放今年稅。
昨日里胥方到門,
手持尺牒牓鄉村。
十家租稅九家畢,
虛受吾君蠲免恩。

 

Đỗ Lăng tẩu

Đỗ Lăng tẩu, Đỗ Lăng cư,
Tuế chủng bạc điền nhất khoảnh dư.
Tam nguyệt vô vũ hạn phong khởi,
Mạch miêu bất tú đa hoàng tử.
Cửu nguyệt giáng sương thu tảo hàn,
Hoà tuệ vị thục giai thanh can.
Trưởng lại minh tri bất thân phá,
Cấp liễm bạo trưng cầu khảo khoá.
Điển tang mại địa nạp quan tô,
Minh niên y thực tương hà như?
Bác ngã thân thượng bạch,
Đoạt ngã khẩu trung túc
Ngược nhân hại vật tức sài lang,
Hà tất câu trảo cứ nha thực nhân nhục?
Bất tri hà nhân tấu hoàng đế,
Đế tâm trắc ẩn tri nhân tệ.
Bạch ma chỉ thượng thư đức âm:
Kinh kì tận phóng kim niên thuế.
Tạc nhật lí tư phương đáo môn,
Thủ trì xích điệp bảng hương thôn.
Thập gia tô thuế cửu gia tất,
Hư thụ ngô quân quyên miễn ân.

 

Dịch nghĩa

Ông lão hiệu Đỗ Lăng sinh sống ở Đỗ Lăng,
Hằng năm trồng lúa trong một khoảnh ruộng cằn cỗi.
Năm nay tháng ba không mưa, gió lại nổi sớm,
Lúa mạch không ra bông chết vàng khô.
Đến tháng chín sương xuống nhiều, lại thêm mùa thu lạnh sớm,
Lúa mùa đều cứ xanh hoài không chín.
Trưởng quan biết rõ như thế, nhưng không trình lên trên,
Cứ thúc thâu nạp thuế gấp rút và tàn bạo cho ong phận sự.
Cầm cố vườn dâu, bán bớt đất ruộng để đóng thuế,
Ngày mai cơm ăn áo mặc biết ra sao?
Lột áo tôi đang mặc;
Móc cơm trong miệng tôi đang ăn,
Các ông tàn nhẫn với người và vật đã là lang sói rồi,
Đâu cần phải cắn xé ăn thịt người như chúng.
Không biết ai đã tâu lên vua,
Vua động lòng trắc ẩn dân tình đói kém:
Trên giấy làm bằng bột gai trắng viết rõ ân đức,
Năm nay miễn thuế cho vùng phụ cận kinh đô.
Hôm qua lính làng vừa đến trước cửa,
Tay cầm sắc điệp treo khắp thôn xóm.
Tiếc thay mười nhà thì tám chín nhà đã đóng thuế xong,
Chỉ nhận được ơn suông từ ông vua của tôi.


Ông lão Đỗ Lăng chỉ Đỗ Phủ. Đỗ Lăng là tên đất, nằm trong vùng phụ cận kinh đô Trường An. Năm 809, hạn hán mất mùa, tác giả Bạch Cư Dị đang giữ chức tả thập di trong triều, có làm sớ dâng lên Đường Hiến tông xin miễn thuế cho dân. Ông viết bài này cùng năm đó, cảm thông hoàn cảnh một lão nông ở Đỗ Lăng, bị quan lại địa phương thúc ép dữ quá, đã phải cầm vườn bán đất để nộp thuế, trước khi sắc lệnh miễn thuế của vua ban ra. Ông viết giùm lão nông, nhưng đau lòng quá, ông xưng tôi như chính ông bị bọn quan lại địa phương bóc lột...

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (4 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Doãn Kế Thiện

Ông già Đỗ Lăng, quê Đỗ Lăng,
Mấy thửa ruộng xấu cấy quanh năm.
Tháng ba không mưa, lại gió nóng,
Mạ không lên được đều chết bỏng.
Tháng chín lạnh sớm, sương xuống nhiều,
Gié lúa chưa chín đều héo queo.
Quan trên biết rõ mà không xét,
Thúc lấy đủ tô cầu lập công.
Bán đất, cầm dâu nộp cho đủ.
Cơm áo sang năm trông vào đâu?
Lột áo trên mình ta,
Cướp cơm trong miệng ta.
Hại người hại vật là hùm sói,
Cứ gì cào móng, nghiến răng ăn thịt người!
Không biết người nào tâu hoàng đế,
Vua thương bíêt được người tác tệ.
Chiếu thư nói rõ sự ban ơn;
Kinh kì năm nay tha hết thuế.
Lí dịch mới đến ngày hôm qua,
Tay cầm sắc điện dán thôn nhà.
Mười nhà chịu thuế, chín đã đóng,
Ơn vua tha thuế cũng bằng thừa!

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Phước Hậu

Cư ngụ Đỗ Lăng có lão Đỗ
Ruộng quanh năm cằn cỗi cố làm mùa.
Tháng ba gió sớm trời không mưa
Lúa mạch bông thưa khô chết héo.
Tháng chín sương rơi thu lạnh lẽo
Lúa mùa tép lép vẫn luôn xanh
Trưởng quan biết rõ chẳng tấu trình
Cứ hạch sách thúc thu tàn bạo thế.
Bán đất ruộng cầm vườn dâu nạp thuế
Mai miếng ăn manh áo kể sao đây?
Móc miệng cơm lột áo này đang mặc
Bọn lang sói hành người hại vật
Đâu cần xé xác thịt ăn người.
Tâu lên vua chẳng rõ nhờ ai khơi
Lòng trắc ẩn thương thay dân đói rách.
Viết chiếu thư giấy bạch ban ân đức
Năm nay miễn thuế khu vực ngoại ô
Lính lệ hôm qua đến cửa hộ
Tay cầm sắc chỉ hô khắp thôn.
Mười nhà đã chín thuế thu xong.
Vua tôi cho nhận ơn không!!!

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Anh Nguyên

Đỗ Lăng, bác ở Đỗ Lăng,
Quanh năm cầy cấy được chăng vài sào.
Không mưa, gió nóng thổi vào,
Mạ vàng úa chết, phần nào còn thôi.
Sương thu, rét đến sớm rồi,
Lúa xanh, bông lép, khắp nơi mất mùa.
Quan hay, nhưng chẳng trình vua,
Vội vàng thu vét cho vừa vụ thôi.
Cầm dâu bán đất nộp rồi,
Sang năm, ăn mặc biết thời tính sao?
Lột áo trên mình ta,
Cướp cơm trong miệng ta.
Tổn người hại vật, đều là sói lang!
Cứ gì nanh vuốt rõ ràng,
Giết người ăn thịt, sói lang mới là?
Ai tâu, Hoàng Đế hiểu ra,
Động lòng trắc ẩn, xót xa hạn này.
Chiếu ban ân đức sâu dầy:
Từ Kinh tha thuế năm này cho dân.
Trước nhà, lý dịch đến gần,
Tay cầm chiếu dán cho dân rõ lời.
Mười nhà, chín đã nạp rồi,
Ơn vua tha thuế, hoá lời nói suông!...

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Minh

Lão Đỗ Lăng, Đỗ Lăng sinh sống
Trồng lúa trong một khoảnh ruộng cằn
Không mưa, gió nổi sớm hơn
Lép bông, lúa mạch héo hon chết vàng
Đến tháng thu nhiều sương, lạnh sớm
Lúa mùa đều không chín, cứ xanh
Trưởng quan biết rõ, không trình
Thúc thâu nạp thuế cho mình phận xong
Dân cầm bán ruộng nương đóng thuế
Ngày mai cơm áo biết ra sao?
Tôi đang mặc, lột áo bào
Cơm ăn trong miệng móc cào cho ra
Ác với người đã là lang sói
Đâu cần ăn cắn xé thịt người
Tâu vua ai đã làm rồi
Vua thương dân đói, biết người làm sai
Trên giấy trắng tỏ bầy ân đức:
Miễn thuế cho vùng trực kinh đô
Hôm qua lính đến từng nhà
Tay cầm sắc điệp treo loà xóm thôn
Mười nhà thì chín gom đủ thuế
Chỉ nhận suông ân trễ từ vua.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời