XLI

Nhưng sau rốt, nàng thở sâu thật mạnh,
Nàng đứng dậy rời xa mặt ghế lạnh;
Nhấc chân đi, nhưng vừa mới quay người
Về phía đường, thì ngay trước mặt nàng thôi
Hiện sừng sững Evghênhi, mắt sáng ngời lấp lánh,
Chàng ở đó như đám mây dông đứng chắn
Còn nàng nghe như lửa đốt trong lòng,
Nàng không đi, mà hai chân đã dừng.
Nhưng kết quả hẹn hò bất ngờ quá
Khiến hôm nay, thưa bạn bè yêu quý,
Tôi không còn đủ sức kể mọi điều;
Sau một hồi tôi phải nói hơi nhiều,
Đã đến lúc dạo chơi, nghỉ cho hồi lại sức:
Tôi kể nốt bạn nghe vào dịp khác.

CHÚ THÍCH
Chương Ba

Lời đề từ:
Elle était fille, elle était amoureuse
Malfilatre.
Nàng là thiếu nữ, nàng đã yêu rồi
Malfilatre
Lời đề từ trích trong trường ca “Hoa thuỷ tiên “hay “Đảo Vệ nữ”. Malphilatre Sarl Luy Klensan (1733-1767) nhà thơ Pháp, không được người đương thời đánh giá cao, chết trong nghèo đói. Trường ca này được công bố sau khi ông mất vào thế kỷ XVIII, được xếp vào loại thơ kinh điển và đưa vào sách giáo khoa.
IX.
7.Любовник Юлии Вольмар là nhân vật tiểu thuyết của Russô “Yulia hay Eloida mới”tên là Sen-Prio. Sen- Prio là giáo viên, nhân tình của nữ nhân vật Yulia. Sang tập hai, Yulia lấy Volmar, chuyển quan hệ với Sen-Prio thành tình bạn cao thượng.
8.Malek-Adèle là nhân vật tiểu thuyết của M-me Cottin (ghi chú của Puskin VI.) Kotten Marya (1770-1807), nhà văn nữ, người Pháp, ở đây nhắc tới tiểu thuyết của bà “Matilla hay Cuộc hành quân Thập tự chinh” (1805). Nhân vật là thần tượng lý tưởng của nhiều quý cô có đầu óc lãng mạn thế kỷ XIX.
9.Verter là nhân vật tiểu thuyết của Goethe: “Những đau khổ của chàng Verter trẻ tuổi”(1774)
Gústav de Linar nhân vật truyện dài rất hấp dẫn của Kryudner Yulia (1764-1824), bà là tác giả tiểu thuyết Pháp “Valérie hay Thư của Gustav de Lina gửi Ernest de G (1803).
Vampir - ma cà rồng, hay dracula, Puskin ghi chú: truyện dài được gắn tên tác giả Bairơn là sai (VI). Có ghi chép kể: Năm 1816, khi đang ở Thuỵ Sỹ, do e ngại thời tiết xấu, Bai rơn, Shelly, và vợ của ông là Merry, 18 tuổi, bác sỹ Polydory đã thoả thuận cùng viết truyện khủng khiếp cho nhau đọc. Chỉ có Merry Shelly viết xong “Frankenshtêyn”. Bairơn viết được vài đoạn cho tiểu thuyết “Vampir “.
Sau này, năm 1819, bác sỹ Polydory cho công bố Vampir theo chủ đề trên.
Tiểu thuyết được gắn với tên Bairơn, và Bairơn phản ứng mạnh về việc lấy tên ông, ông yêu cầu Polydory công bố tên tác giả thật của tiểu thuyết. Thậm chí, Bairơn còn đăng lại phần ông đã viết, nhằm giúp bạn đọc phân biệt đâu là của Bairơn, và đâu là của Polydory.
X.
3.Классира nữ nhân vật tiểu thuyết của Ritrardson “Klassira Garnôy (1761)
Đelphina nhân vật nữ tiểu thuyết của Stal “Đelphina” (1802).
XII.
9. Melmôt là tác phẩm thiên tài của Matyurin. Matyurin Trarld Robert (1782-1824) là nhà văn Anh, tác giả “Melmôt người lãng du” (1820).
10-11.
-Вечный жид có thể là tiểu thuyết của Lyusia (1755-1818) “Amrozyo hay viên thày tu”
-Korsar là nhân vật trường ca cùng tên của Bairơn.
-Сбогар là nhân vật tiểu thuyết S.Nodie”Gian Sbogar “(1818) thủ lĩnh băng đảng ăn cướp, muốn lập lại trật tự bình đẳng của cải vật chất cho mọi người thông qua con đường cướp bóc.
XIII.
5.Phéb (Apollon) theo thần thoại cổ Hy Lạp, là thần mặt trời, thần thi ca, là người dẫn đường cho các Nữ thần thơ ca, tượng trưng cho nghệ thuật kinh điển, khác quan điểm với trào lưu văn học lãng mạn.
13.Theo phong tục Nga lúc đó: con gái chưa chồng thường tết một đuôi sam. Trước khi ra nhà thờ làm lễ cưới, hay tại ngay nhà thờ, các bạn gái tết cho cô dâu thành hai đuôi sam. Phụ nữ đã có chồng, khi ra ngoài đường, hay khi có mặt người lạ, phải dùng khăn che kín tóc đi.
XXII.
11.Оставь надежду всяк сюда входящий là câu kết của văn bản ghi trên cửa địa ngục trong Hài kịch thần thánh của Dante Aligery
XXIII.
5.мольвина là tiểu thuyết của nhà văn nữ người Pháp Maria Kootten
Две петриады anh hùng ca về Pi ôt Đại Đế
Мармотель nhà văn Pháp, tham gia biên soạn Bách khoa thư
XXVIII.
3-4 hai dòng này nói về những phụ nữ làm nghề nghiên cứu khoa học.
13.Фрейшиц - tên tiếng Đức của “Thợ săn tự do”, là vở opera của K.Veber (1786-1826).
XXIX.
8.Bogdanovich Impolit Fedorovich (1743-1803), nhà thơ, tác giả truyện cổ tích bằng thơ “Душенька».
Парни Эварист (1753-1814) nhà thơ Pháp.
XXX.
1.Баратынский Е А(1800-1844) nhà thơ Nga, dịch giả, người đồng thời với Puskin, là bạn của Puskin.